Cezayir'in en önemli ressamlarından Muhammed Rasim, "Bir Ramazan Gecesi" adlı tablosunda bizleri Cezayir şehrinde tatlı bir gezintiye çıkarıyor.

Ramazanın tam ortasında dolunayın sıcak ışığı Cezayir'in kadim Türk şehrinin beyaz evlerinin üzerine dökülüyor.

Vakit geç olmasına rağmen Seyyid Muhammed Şerif Sokağı, zengin geleneksel kıyafetleriyle farklı sosyal katmanlardan Cezayirlilerle dolup taşıyor.

Ayın on beşinde en parlak haliyle dolunay üzerine düştüğü denizi ve şehri aydınlatırken Uzakta gemiler, liman ve deniz feneri fark edilebiliyor.

Müzisyenler kendilerine ayrılan bölümde divan üzerine kurulmuş geleneksel çalgı aletlerini çalıyor. Dışarıda oturan müşteriler ise müziği dinlerken nargile eşliğinde kahvelerini içip sohbet ediyor.

İnsanların keyifli vakit geçirdiği, geleneksel müzik, nargile ve kahve imgeleriyle vurgulanıyor.

Biraz aşağıda ak sakallı siyahi bir ozan saz çalıp şarkılar söylüyor. Bu saatte çoktan uyuması gereken çocuklarsa Ramazan neşesiyle sokakta şarkılara eşlik edip oynuyor.

Şehrin ileri gelenlerinden ak sakallı bir ihtiyar pahalı kıyafetleri ve beyaz peleriniyle vakur ve kendinden emin ayakta duruyor.

Onunla tezat oluşturacak şekilde hemen arkasında perişan kıyafetleriyle yaşlı âma bir dilenci var.

Rasim'in "saadet dolu günler"e özlemi ifade eden tablosuna herkesi sığdırmak istediği çok açık. Toplumun her kesimine kadim Cezayir'de yer var.

Klasik İslam minyatür sanatıyla Avrupa resim anlayışını bir araya getiren Muhammed Rasim, 1896'da Cezayir şehrinde Türk asıllı bir ailede dünyaya geldi.

Onun çizdiği minyatürlerin çerçevesi ve genel yapısı klasik minyatür sanat tarzını yansıttığı gibi perspektif de içerir.

Bu yönüyle onun resmi birçok kültürden iz taşıyan eklektik bir yapı arz eder.

Oryantalist çizimlerin Cezayir insanını; özellikle Cezayir kadınını ele alış biçiminden rahatsızlık duyan Rasim, çocukluk hatıralarından ilham alarak Cezayir halkının günlük hayatını temsil eden resimler çizdi.

"Bir Ramazan Gecesi" tablosuna dönecek olursak bu eser, nostaljik ve hayalî bulunup her şeyin sorunsuz işlediği bir geçmişe duyulan özlem olarak görülebilir. Ancak resimde bunun ötesinde bir şeyler de aramak gerekir.

İspanyol istilasına karşı Cezayir halkının Barbarosları ülkeye davet etmesi gibi Rasim de sömürgecilere karşı Dayıların, Beylerin, Reislerin hakimiyetindeki eski günleri resmine davet ediyor.

Geçmişte kurduğu bu "ütopya" Cezayir'in geleceğinde sömürgeciliğe yer olmadığının ilanı ve bağımsızlık günlerinin de bir işaretiydi.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.