66 yaşındaki Ümmü Zuheyr es-Sahili, Batı Şeria'nın kuzeyindeki el-Ayn Filistin mülteci kampındaki evinin penceresinin önünden 23 Ocak'tan beri kapalı olan kapılarını açmasını umarak Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait sağlık merkezini endişeyle izliyor.
Sağlık merkezi acil ve istisnai durumlar için kullanılıyor.
Ümmü Zuheyr, sağlık merkezinin yıllardır kendisine sağladığı diyabet ilaçlarına muhtaç durumda.
Ancak, UNRWA'nın ve Batı Şeria'daki kurumlarının 3 bin 700 çalışanı ve işçisi greve gitmeye karar verdi.
Bu nedenle, onun gibi kronik ve ağır hastalıklardan mustarip hastalar, acil ihtiyaçları veya ekonomik koşulları ne olursa olsun, grevin sonuna kadar ilaçları tüm masrafları kendilerine ait olmak üzere satın almak zorunda kalacaklar.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Açık gerilim
UNRWA'nın Arap Çalışanları Sendikası'na göre grev, "UNRWA'nın Filistinli mültecilere karşı dayattığı azaltma politikası" olarak adlandırdığı girişimi reddetmek için başladı.
Bu politika, işçilerinin iş güvenliğini etkiledi ve temsilcilerine uyguladığı yaptırımları durdurdu.
Son olarak da Batı Şeria'daki işçi sendikası başkanının işten uzaklaştırılması olayı yaşandı.
Sendika yaptığı açıklamada, "UNRWA yönetiminden gelecek herhangi bir uzlaşmazlığın, tüm hizmetleri etkileyen açık bir greve varabilecek başka bir tepkiyle karşılanacağı" konusunda uyardı.
Sendika ayrıca Kudüs'teki Şeyh Cerrah Mahallesi'ndeki UNRWA Bölge Ofisi'nin de kapatıldığını duyurdu.
Batı Şeria'daki Sendika Başkanı Cemal Abdullah, "Yedi ay süren sonuçsuz diyalog ve müzakerelerden ve çalışanların üçte ikisinin maaşına 200 Ürdün dinarını (300 doları) aşmayan zam hakkı kazandığını kanıtlayan çalışmalar sunduktan sonra UNRWA yönetimi ile bir iş anlaşmazlığına girdik. Kendilerine konuyu düzeltmeleri için 21 gün olan yasal süreyi verdik. Cevap ise, Birleşmiş Milletler (BM) yasalarını çiğnemek, çalışanları işten çıkarmak ve idari organ üyelerinin maaşlarından kesmek oldu" dedi.
Abdullah, "Kurum, sabit kadrolu sistem yerine yevmiyeli istihdamı benimsiyor. Çalışanların üçte biri yevmiyeli çalışıyor. Bu nedenle sendika, işçi ücretlerinin artırılması, çalışma koşullarının düzeltilmesi ve daha önce akdedilmiş tüm sözleşmeler tanınana kadar adımlarından geri dönmeyecektir. 2014 yılında yapılan anlaşma, maaşları yüzde dokuz (71 dolar) oranında artırmayı öngörüyordu. 2018 yılında yüzde beş oranında artırılması kararlaştırıldı. 2019'da ise UNRWA yönetimi, Batı Şeria çalışanları için bir ödenek vermeyi kabul etti. Ancak tüm bu anlaşmalar uygulanmadı veya bunlara uyulmadı. Bu da durumun patlamasına neden oldu" diye konuştu.
Finansal sıkıntı
UNRWA, çalışanlarını "diyaloğa girmeye ve kurumlarını kapatmamaya" çağırarak, "zor bir mali yılla karşı karşıya olduğunu ve hizmetlerinin devam etmesi için büyük bir zorlukla yüzleşeceğini" ifade etti.
"2022 yılında UNRWA bütçesindeki açık yaklaşık 70 milyon doları buldu" diyen yönetim, yaptığı açıklamada iu ifadelere yer verdi:
Fon sıkıntısı, küresel krizler, enflasyon, tedarik zinciri kesintileri, jeopolitik değişiklikler ve Filistinli mülteciler arasındaki yoksulluk ve işsizlik seviyelerindeki dramatik artış dahil olmak üzere geçen yıl boyunca karşılaştığımız zorluklar, UNRWA üzerinde muazzam bir baskı oluşturdu.
UNRWA Gazze Basın Danışmanı Adnan Ebu Hasene, "Bu grevin bedelini Filistinli mülteciler ve savunmasız gruplar ödeyecek. Çünkü UNRWA'nın parası veya kaynağı yok. Bizler aynı gemide olmalıyız çünkü dünya değişiyor. UNRWA, dünyadaki siyasi değişimlere karşı savunmasız hale geldi ve birçok ülke yardımlarını azalttı. Arap desteği ise yüzde 90 oranında düşüş gösterdi" şeklinde konuştu.
"Maaşları ve giderleri zar zor ödeyebilen ve geçtiğimiz yıldan çok büyük bir borçla çıkan UNRWA için bu yıl mali açıdan en zor yıllardan biri oldu ve tüm mali yükü 2023'e devretti" diyen Ebu Hasene, "UNRWA'nın Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde bir maaş anketi yürüttüğünü ve bazı uzmanlıklar dışında çalışanlarının çoğunun maaşlarının ev sahibi ülkeninkinden daha yüksek olduğunu tespit ettiğini" doğruladı.
Yardım çağrısı
Sağlık klinikleri kapalıyken, binlerce öğrenci okula gidemezken ve sokaklarda çöp yığınları birikmişken, UNRWA birkaç gün önce bağışçı ülkelerden 1,6 milyar dolar destek istedi.
UNRWA Başkanı, içinde bulunduğumuz 2023 yılında yüksek maliyetler ve azalan finansmanlar nedeniyle kuruluşun sorumluluklarını yerine getirmekte zorlandığı konusunda uyarıda bulundu.
UNRWA salı akşamı başlattığı bir çağrıda, sağlık, eğitim, yardım, sosyal hizmetler ve koruma altına almayı içeren temel hizmetler için 848 milyon ABD doları tahsis edileceğini açıkladı.
Ayrıca, işgal altındaki Filistin toprakları, Ürdün, Suriye ve Lübnan'daki acil durum faaliyetleri için 781,6 milyon dolar daha tahsis edilecek.
Filistin toprakları için acil durum çağrısında bulunan UNRWA, 311,4 milyon doları Gazze'ye ve 32,9 milyon doları Batı Şeria'ya dağıtılacak olan toplam 344,9 milyon dolar yardım talebinde bulundu.
UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini, "UNRWA, tüm faaliyet alanlarında milyonlarca Filistinli mültecinin hayatında vazgeçilmez bir rol oynamaya devam ediyor. Çok zor bir mali ve siyasi bağlamda temel hizmetlerin sağlanmasını sürdürmek için çalışıyoruz. Filistinli mülteciler benzeri görülmemiş zorluklarla karşı karşıyalar. Temel hizmetler için ve hatta bazen sadece hayatta kalmak için UNRWA'ya güveniyorlar" dedi.
Lazzarini, "Filistinli mültecilerin çoğunun şu anda yoksulluk sınırının altında yaşadığını ve birçoğunun UNRWA tarafından sağlanan nakit ve gıda yardımını içeren insani yardıma muhtaç olduğuna" dikkat çekti.
İsrail'in itirazları
UNRWA'nın bağışçı ülkelere Ürdün, Suriye, Lübnan, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde yaşayan yaklaşık altı milyon Filistinli mülteciye hizmet sağlama konusunda destek vermeleri çağrısında bulunduğu bir dönemde, İsrail UNRWA'yı, mülteci statüsünü yalnızca orijinal mülteciler yerine milyonlarca mülteci soyundan gelenlere genişleterek İsrail - Filistin çatışmasını sürdürmekle suçluyor.
İsrail Hayom gazetesine göre, "Tel Aviv ve Washington, BM'nin faaliyetlerini bağış yerine düzenli olarak BM bütçesinden finanse edeceğini belirten UNRWA'nın finansman mekanizmasını değiştirmeye yönelik bir Filistin girişimini engellemek için birlikte çalışıyor."
UNRWA kurulduğu günden bugüne kadar bütçesini dünya ülkelerinden toplamıştır. Kuruluşun faaliyetlerinin maliyetinin yıllık 1,5 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
Gazete, "ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin, eski Başkan Donald Trump yönetiminin 2018 yılında ABD'nin UNRWA'ya yaptığı yardımı kesme kararını iptal etmek için önlem alma niyetinde olmadığını" belirtirken; "Ancak ABD'nin bu konuda hevesli olmadığını ve şu anda UNRWA'ya acil durum fonu sağladığını" söyledi.
Gazete birkaç hafta önce, İsraillilerin Filistin önerisiyle ilgili endişelerini artıran şeyin, "İsrail'e karşı bir çoğunluğun varlığı nedeniyle BM Genel Kurulu tarafından onaylanma tehlikesi olduğunu ve bu nedenle, durumu eski haline getirmenin mümkün olmayacağını" belirtmişti.
İsrail Dışişleri Bakanlığı, Washington'un UNRWA'ya Gazze Şeridi ve Batı Şeria'da 150 milyon dolarlık insani yardım ve 75 milyon dolarlık ekonomik ve kalkınma yardımını içeren fonu yeniden başlatmasına defalarca itiraz etti.
İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, "UNRWA mevcut haliyle çatışmayı sağlamlaştırıyor ve yardımın yeniden başlamasına, niteliği ve hedeflerindeki değişiklikler eşlik etmelidir" dedi.
Avrupa Birliği Bütçe Komitesi'nin 2022 yılı bütçesinde, UNRWA fonlarının kesilmesini öngören bir şartı onaylaması dikkat çekici.
Fonların yeniden sağlanması için Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki 374 okulda öğretilen ve genellikle şiddeti kışkırtmakla suçlanan Filistin Yönetimi ders kitabı müfredatının UNRWA tarafından gözden geçirilmesi ve değişiklikler yapılması gerekiyor.
Değişiklikler, UNRWA'nın "İsrailli Yahudiler ve diğerleriyle bir arada yaşamayı ve hoşgörüyü teşvik eden iki devletli çözüm hedefleri doğrultusunda İsrail ile barışı öğreten" ders kitaplarını kullanmasını gerektiriyor.
Ayrıca, Filistinliler, mevcut müfredatın Filistin ulusal anlatısını ifade ettiğini söyleyerek bu iddiayı reddediyor.
