Canan, İstanbul'da okul öğretmenliği yaparak onlarca yıldır gayet rahat bir yaşam sürmüş. Hatta 23 yaşındaki kızını yurtdışında okumaya göndermeyi bile başarmış. Bu yıl emekli olarak, kirasını ve geçim masraflarını fazlasıyla karşılayıp üstüne biraz biriktirebildiği, aylık yaklaşık 7 bin 600 Türk Lirası emekli maaşıyla geçinmeye başlamış.
Canan kasımda ev sahibinin aylık 2 bin lira kira verdiği dairesini boşaltmasını istemesiyle şoke olmuş. Bakırköy'deki mahallesinde başka evlere bakıyor fakat buradaki kiralar da fırlamış: Küçük evlerin kirası 5 bin 500, kendininkine benzer evlerin kirası da 11 bin 500 lira. Canan, farklı bir mahallede daha ucuz bir daireye taşınıp neredeyse tüm parasını barınmaya harcama ihtimalinden çok korkuyor.
52 yaşındaki kadın "Ne yapacağımı bilmiyorum" diyor.
Çok stresli olduğum için sağlık sorunları yaşamaya başladım. Düzenli olarak hastaneye gidiyorum. Hayatım için ciddi anlamda umutsuzum. Sinemaya veya film izlemeye gidemiyorsam, tatile çıkamıyorsam ya da dışarıda yemek yiyemiyorsam hiçbir anlamı yok.
Türkiye, hızla yükselen fiyatların sıradan insanların birikimlerini ve yaşamlarını yiyip bitirdiği bir ekonomik krizin pençesinde. Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği'nde enflasyon oranları yüzde 10 civarındayken, Türkiye'de bu oran hızla tahmini yüzde 85'e fırlamış durumda. Bağımsız analistler de bu oranın çok daha yüksek olabileceğini öne sürüyor.
Doğu Avrupa ve Ortadoğu'daki savaşlardan ve siyasi huzursuzluklardan kaçan orta sınıf ailelerin akını, kira fiyatlarının ve ev değerlerinin aniden artmasına katkıda bulunduğu konut piyasası, en ağır darbeyi alan sektör oldu.
İstatistikleri takip eden Endeksa'ya göre kiralar geçen yıldan bu yana yüzde 159 artarken, ev fiyatları neredeyse iki katına çıktı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İstanbul çevresinde de kiralar yaklaşık yüzde 150 artarken, İzmir ve Ankara'daki kiralar nispeten biraz daha fazla yükseldi. Ukrayna'daki savaştan ve Rusya'daki siyasi baskılardan kaçan pek çok kişiye ev sahipliği yapan tatil kenti Antalya'da kiralar neredeyse üç katı gördü.
Türkiye yasalarına göre, ev sahiplerinin kiraları bir önceki yıla göre sadece yüzde 25 oranında artırmasına izin veriliyor. Fakat pek çok ev sahibi yasada boşluklar buluyor veya bakım hizmetlerini kısarak daha düşük ücretlerle kalan kiracıları evden çıkmaya zorluyor ve böylece fiyatları yükseltebiliyor.
Fakat yüksek fiyatlar, kiraları enflasyon öncesi döneme göre belirlenmiş olanların çoğu zaman taşınmayı reddettiği, mevcut konut stokunu önemli ölçüde azalttığı ve fiyatları daha da artırdığı anlamına geliyor. Kira maliyetlerine rağmen, konut piyasasının alt segmentindeki boş daireler genellikle teklif yarışlarına sahne oluyor.
İstanbul'un Asya yakasındaki bir semtte kiracı olan Hanım, "Ev sahibi buraya geldi ve taşınmanız gerek diyerek burayı başkasına kiralayacağını söyledi" dedi.
Kiramızın çok ucuz olduğunu söyledi. Burayı onarmak için para harcadığımızı ve kirayı sadece yüzde 25 artırabileceğini söyledim. Çok ucuz olduğunu söyleyip durdu.
Daha sonra kirayı biraz artırma konusunda (1300 liradan 1700 liraya) anlaştılar fakat ev sahibi başka bir taktikle geldi. Daireyi oğluna ve ailesine vermesi gerektiğini iddia etti. Bu, ev sahiplerinin kiracıları tahliye etmesine izin veren kanun boşluklarından biri.
Hanım şöyle anlattı:
'Utanmalısın. Bizi korkunç bir duruma sokuyorsun' dedim.
Ev sahipleri enflasyon krizinin kendilerini de vurduğuna dikkat çekiyor. Onların da faturaları ve borçları artıyor, bu da onları fiyatları yükseltmeye zorluyor.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP) -
2/30
26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP) -
3/30
25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP) -
4/30
24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP) -
5/30
23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP) -
6/30
22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP) -
7/30
21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP) -
8/30
20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP) -
9/30
19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP) -
10/30
18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP) -
11/30
17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP) -
12/30
16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP) -
13/30
15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters) -
14/30
14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP) -
15/30
13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP) -
16/30
12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP) -
17/30
11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP) -
18/30
10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP) -
19/30
9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP) -
20/30
8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP) -
21/30
7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP) -
22/30
6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters) -
23/30
5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP) -
24/30
4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP) -
25/30
3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP) -
26/30
2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP) -
27/30
1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP) -
28/30
30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters) -
29/30
29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP) -
30/30
28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)
İstanbul'daki Cihan Emlak'tan Cemal Özcan, kendisinin de sahibi olduğu binadaki bir kiracısına evden çıkmaları için baskı yapmak zorunda kaldığını söyledi. Çünkü yeni evlenen ve makul fiyatlı bir ev bulamayan kızı ve damadı için bir daire gerekiyormuş. 7 yıllık kiracısına taşınması için 6 ay süre vermiş. Fakat kiracı hiçbir şey bulamamış ve şimdi hepsi sıkışmış durumda.
Özcan, "Duruma bir de ev sahipleri açısından bakmak gerekiyor" diyor.
Mülkü satın almak için bir ömür boyu her şeyini biriktirdi ve bundan kâr edemediğini düşünün. Ev sahipleri için maliyetler yüzde 100 artarken, kiraları yalnızca yüzde 25 artırmalarına izin veriliyor. Bu da onları açığı yeni kiracılarla gidermenin yollarını bulmaya zorluyor. Dolayısıyla kiracılarla ev sahipleri karşı karşıya geliyor.
Konut krizi Türkiye'de aylardır kamuoyunda tartışılıyor ve gelecek yıl yapılacak seçimler öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın hükümetinin başarı şansını etkileme potansiyeli taşıyor. Pazar günü, Antalya'da insanlar artan kira bedellerini protesto etmek için sokaklara döküldü. Erdoğan'ın siyasi desteğinin önemli bir ayağı olan muhafazakar Karadeniz ili Trabzon'un sakinleri kısa bir süre önce, hızla artan inşaat maliyetleri ve hem yerli hem de yabancı alıcılardan gelen yüksek kiralık ev talebi nedeniyle kentlerindeki kira fiyatlarının Antalya'dan sonra ikinci sırada olduğunu öğrendi.
Yabancı alıcıların ülkenin büyük şehirlerine akın etmesi bu baskıyı önemli ölçüde artırdı. Özcan artık Uganda, Nijerya, İran ve başka yerlerden gelip yerel halktan daha fazla ödeyebilen müşterilerle çalıştığını söylüyor:
Türkler 500 bin Türk lirasıyla hiçbir şey satın alamazlar.
Ama 500 bin doları olan bir yabancı çok şey alabilir.
İstanbul'un Okmeydanı semtindeki ofisinde verdiği röportaj sırasında bir Türk erkeği içeri girdi ve 4 bin lira fiyat aralığında kiralık daire olup olmadığını sordu. Özcan mahcubiyetle bu fiyat aralığında, hatta uygun fiyatlı hiçbir şeyinin olmadığını söyledi.
Özcan, "Normalde ayda 4 yer kiralıyordum" diyor.
Şimdi kiralık yer verme sıklığım, daha çok iki ayda bir gibi. İnsanlara yaşayacak bir yer bulmalarında yardımcı olamadığım için utanıyorum.
Tesisatların, inşaat malzemelerinin ve emlak vergilerinin bedeli zaman içinde fırladı. Son yıllarda artan maliyetler ve belirsizlik, yeni konut yapımını yavaşlatarak baskıları artırdı. Hükümet, konut sıkıntısını hafifletmek için 250 bin yeni uygun fiyatlı konut inşa etme projesi başlattı ve 8 milyon başvuru aldı.
Yetkililer kira artışlarını engellemek için ev sahiplerini kira kontratlarını internette yayımlamaya zorlamak, böylece parası olanlarla gayri resmi nakit anlaşmalarını engellemek gibi yeni planlar geliştiriyor.
Buna ek olarak hükümet, ülke genelinde kentsel alanlardaki binden fazla mahallede daire kiralayan veya satın alan yabancı alıcıların kayıt yaptırmasını ya da resmi ikamet belgesi almasını engelledi. Çoğu Avrupa kentinin, paralarını yurtdışında kazanıp yaşadıkları yerde harcayan ve uzaktan çalışan girişimcileri cezbetmeye çalıştığı bir dönemde, Türkiye kısa süre önce ülkede danışman veya serbest çalışan olarak yaşamayı daha da zorlaştıran baskıcı çalışma kuralları getirdi.
22 Aralık Perşembe günü Türkiye, asgari ücreti gelecek yıl yüzde 55 gibi çarpıcı bir oranda artırarak 8 bin 506 Türk Lirasına çıkaracağını açıkladı. Bu adım ekonomik sıkıntının birazını hafifletebilir fakat aynı zamanda enflasyonun şiddetlenmesi riskine neden oluyor.
Çözümlerin hiçbiri etkili olmuş gibi görünmüyor. Kira ilanları, depozito veya aylık ödemeleri dolar ya da euro cinsinden talep ederek yasaları açıkça ihlal ediyor. Anekdotlar, konut fiyatlarındaki artışın Türklerin büyük şehirlerden memleketlerine bir tür toplu göç şeklinde geri dönmeye başladığını ve ülkede onlarca yıl önce başlayan kentleşme eğilimini tersine çevirdiğini gösteriyor. Ekonomistler bu göçün işgücü açığına yol açarak enflasyonu daha da kötüleştirebileceğinden endişe ediyor.
Popüler bir sosyal medya sohbet sitesinde bir kullanıcı "İstanbul zenginler için harika duruma, orta ve alt sınıflar içinse cehennem haline geldi" dedi.
Soyadının kullanılmasını istemeyen Canan'ın, taşınması yönündeki baskılar arttıkça sırtını dayayacağı çok az şeyi var. Apartman dairesinde 10 yıldan uzun süredir yaşıyor ve bu da ev sahibine çıkmasını isteme hakkı veriyor. Canan, davasında bastırmak için bir avukat tuttuğunu ve bir kiracılar derneğine katıldığını fakat tüm yasal kanalların tükendiğinden korktuğunu söylüyor. Hükümet ve ülkesi tarafından ihanete uğramış hissettiğini belirtiyor.
"Çok fazla fedakarlık yaptık ama ülkemiz işimize ya da hayatlarımıza değer vermiyor" diyor.
Sistem sizi bir hiç gibi hissettiriyor.
https://www.independent.co.uk/news
Independent Türkçe için çeviren: Deniz Sutaş
© The Independent
