Avustralya'nın 2021'de Meta'dan reklam gelirlerini platformda paylaşım yapan haber siteleriyle paylaşmasını talep etmesiyle başlayan tartışmaya giderek daha fazla ülke katılıyor.

Geçen ay Kanada, birkaç gün önce ABD ve son olarak da Yeni Zelanda aynı talebin yer aldığı yasa tasarıları yüzünden sosyal medya şirketiyle gerilim yaşadı.

Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın çatı şirketi Meta ise bu tasarıların kabul edilmesi durumunda platformlarda haber içeriklerinin paylaşılmasına izin vermeyeceğini ima ediyor.

İktidardaki Liberal hükümetin duyuruğu "Çevrimiçi Haber Yasası" da bu tasarılardan. Meta geçen ay bu yasanın tartışılmasının ardından yayımladığı bir blog yazısında, "Kanada'da haber içeriğinin paylaşılmasına izin vermeye devam edip etmeyeceğimizi düşünmek zorunda kalabiliriz. Bu konuda şeffaf olmak isteriz" ifadelerine yer verilmişti.

Tasarının mimarlarından Kanada Avam Kamarası Üyesi Pablo Rodriguez ise Meta'yı Avustralya'yı tehdit ettiği gibi Kanada'yı da tehdit etmekle suçlamıştı:

Facebook gibi teknoloji devlerinden tek istediğimiz, çalışmalarından kâr elde ettikleri haber kuruluşlarıyla adil anlaşmalar yapmaları.

Öte yandan Meta, haber içeriklerinin şirket için önemli bir gelir kaynağı olmadığını savunuyor.

Avustralya da geçen yıl "Haber Medyası Pazarlık Yasası"nı çıkardığında, Meta Avustralyalı sitelerin haber içeriğine erişimi kısa süreliğine kesmişti. Ancak sonunda şirket anlaşmaya razı olmuştu.

Avustralya ve Kanada'nın ardından ABD de aynı taleple "2022 Gazetecilik Rekabet ve Koruma Yasası" adlı bir tasarıyı gündeme getirdi.

Tasarı, haber kuruluşlarının Google ve Facebook gibi şirketlerle toplu pazarlık yapmasını öngörüyor. Meta ise asıl platformun bu medya şirketlerine trafik sağladığını savunuyor.

Meta sözcüsü Andy Stone, yasanın kabul edilmesi halinde şirketin "hükümet tarafından dayatılan müzakerelere boyun eğmek yerine haberleri tamamen kaldırmayı düşünmek zorunda kalacağını" söyledi.

Stone'un bu açıklaması ve şirketin Kanada'nın taleplerine verdiği cevap arasındaki benzerlikse dikkat çekiyor.

Öte yandan, Yeni Zelanda da bu üç ülkeye katılmaya karar verdi. Medya Bakanı Willie Jackson, Google ve Meta'nın ülkenin yerel haber şirketlerine içerikler için ödeme yapmasını zorunlu kılacak bir yasa çıkarmayı planladıklarını aktardı.

Jackson, "Yeni Zelanda'daki haberciler, özellikle küçük yerel gazeteler çevrimiçi ortamdaki reklam yoğunluğundan dolayı ayakta kalmakta zorlanıyor" ifadelerini kullandı.

Tasarıyı hazırlarken Avustralya ve Kanada'daki yasaları örnek alacaklarını belirten Jackson, sözlerini şöyle sürdürdü:

Haber içeriklerinden yararlananların, bunun için ödeme yapması çok önemli.

Independent Türkçe, The Register, National Post, Sözcü, Euronews

Derleyen: Çağla Üren