Çin Komünist Partisi (ÇKP) teamüllerine aykırı olmasına rağmen 69 yaşındayken Genel Sekreter ve Çin Devlet Başkanı unvanlarını en az 5 yıl daha koruyacak Şi Cinping, belirgin bir politika değişikliği mesajı verdi.
Şi, 16 Ekim'de başlayıp 22 Ekim'de sona eren ÇKP 20. Ulusal Kongresi'nin ardından yeni yönetim ekibini tanıttı. Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu Mao Zedong'tan sonra en uzun süre iktidarda kalan lider olarak tarihe geçen Şi'nin 7 kişilik Daimi Komite'ye aldığı Li Çiang'ın yeni başbakan olması bekleniyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Şanghay'daki parti örgütünü yöneten Li, Kovid-19 salgını sırasındaki sert kapanma tedbirleri nedeniyle halkın tepkisini çekmişti ama Şi, yakın müttefiğine sahip çıkarak kongre konuşmalarında alınan önlemleri savundu.
İleride parti lideri olabileceği konuşulan Hu Cunhua 24 kişilik Siyasi Büro'ya bile alınmadı.
Amerikan gazetesi New York Times, Şi'nin 5 yılda bir yapılan kongrelerde sıkça tekrarlanan "barış ve kalkınma" sloganını 79 sayfalık konuşmasında hiç kullanmadığına dikkat çekti. Şi, tam tersine, ufuktaki "tehlikeli fırtınalardan" bahsetmeyi tercih etti:
Ülkemiz, stratejik fırsatın riskler ve zorluklarla bir arada olduğu bir döneme girmiştir ve belirsizliklerle görülmeyen etkenler artmaktadır… Dünya türbülans ve değişim dönemine girmiştir… Önümüzdeki yolda ne kadar sert rüzgarlar, çalkantılı sular ve hatta tehlikeli fırtınalar olsa da, halkımız bizim en büyük destekçimiz ve en güçlü güven kaynağımız olacaktır.
Danışmanlık şirketi Çin Stratejileri Grubu'nun başkanı olan ve eskiden Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) görevlisiyken Çin politikaları üzerine analizler hazırlayan Christopher K. Johnson şöyle dedi:
Bu, küresel düzenle ilgili değerlendirmelerinde çok anlamlı, belki de esaslı, bir değişime işaret ediyor. Aslında kendi sistemini sertleştiriyor çünkü çatışma olasılığı artıyor.
1980'lerden beri ÇKP kongrelerinde ülke ekonomisinin dışa açılmasına paralel olarak Çin'in küresel sistemdeki yerini büyütmek için "stratejik fırsata" sahip olduğu vurgulanırken, Batı dünyasıyla ilişkilere atfen "barış ve kalkınma" sloganı öne çıkıyordu.
İş dünyasıyla iyi ilişkilere sahip olan Liu Hi ve ABD ile ilişkilerin yumuşatılmasında rol oynayan Veng Yeng de yeni parti yönetiminde yer almadı.
Merkezi Parti Okulu'dan 2020'de Şi'yi eleştirdiği için atılan öğretim üyesi Kay Şia şu ifadeleri kullandı:
Geride bir şey kalmadı. Bütün kurallar çiğnendi. Önceden biraz direniş vardı ama artık görülüyor ki Çin'in kaderi tamamen onun iradesine kalıyor.
Şi'yi üçüncü döneminde içeride yavaşlayan ekonomik büyüme, artan işsizlik, emlak balonu kaynaklı ekonomik sıkıntılar ve Kovid-19 salgınının yeniden başlaması gibi tehlikeler bekliyor.
Cornell Üniversitesi öğretim üyesi Eswar Prasad, Şi'nin ülkeyi daha içe kapanık hale getireceğini düşünüyor:
Şi Cinping, emin adımlarla Çin ekonomisini kamunun baskın olduğu ve kendi kendine yeten, dünyanın geri kalanıyla tamamen kendi kurallarına göre ilişki kuran bir ekonomi vizyonuna göre yeni bir yola soktu.
Singapur Ulusal Üniversitesi bünyesindeki Doğu Asya Enstitüsü'nden Çen Geng, CNN'e şöyle konuştu:
Yeni yönetim ekibi farklı hizipler arasında iktidar paylaşımı veya pazarlığıyla oluşmadı, tamamen Şi'nin otoritesinin ürünü veya sonucu olarak ortaya çıktı. Çin'de yeniden merkezileşen bir bürokrasi görüyoruz ki bu durum kesinlikle Çin'in izleyeceği ekonomi ve dış politika çizgisini etkileyecektir.
Independent Türkçe, CNN, Washington Post
