Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) Güneş'i gözlemlemek üzere 2020'de fırlattığı uzay aracı Solar Orbiter (Güneş Yörünge Aracı), yıldızın manyetizmasıyla ilgili önemli bir gizemi aydınlattı.

Uzay aracı, Güneş'in manyetik alanlarının tersyüz olduğu anı yakından gözlemlemeyi başardı.

İki kutuplu tek bir manyetik alanı olan Dünya'nın aksine, Güneş çok sayıda manyetik alana sahip. 1990'ların sonunda bir başka uzay aracı Ulysses, Güneş'te manyetik alanların zaman zaman tersyüz olduğunu ilk kez tespit etmişti.

2018'de NASA'nın Parker Solar Probe adlı uzay aracı bu gözlemleri bir adım ileri götürmüş ve ters dönüşlerin Güneş yüzeyine yakın alanlarda daha fazla olduğunu ortaya koymuştu.

O zamandan beri bilim insanları, manyetik alan çizgilerindeki bu ters dönüşlerin S şekilli bükülmelerle meydana geldiğinden şüpheleniyordu.

Solar Orbiter'ın son gözlemleri ise bu değişimlerin tam olarak nasıl göründüğünü ortaya çıkardı ve bunların gerçekten S şekilli bükülmelere neden olduğunu gösterdi.

ESA'nın gözlemlerle ilgili açıklamasında "Bu, Güneş koronasında bir tersyüz oluşun ilk kanıtı" ifadeleri yer aldı. Bilim insanları yıldızın atmosferine "korona" adını veriyor.

12 Eylül Pazartesi günü hakemli bilimsel dergi The Astrophysical Journal Letters'ta yayımlanan bulgular, Dünya'yı etkileyen Güneş fırtınalarıyla ilgili de önemli ayrıntılar içeriyor.

Araştırmacılar, bu S şekilli bükülmelerin yıldızdan uzaya doğru fışkıran ve Güneş rüzgarı adı verilen plazma dalgalarının hızlanması ve ısınmasında önemli bir rol oynadığını düşünüyor.

Güneş rüzgarları normalde Dünya'nın manyetik alanı tarafından absorbe ediliyor ama çok şiddetli olduğunda yörüngedeki uyduları tahrip edip, yeryüzünde iletişimin ve navigasyon cihazlarının aksamasına sebebiyet verebiliyor.

Araştırmanın başyazarı Daniele Telloni, elde ettikleri bulguları "muhteşem" diye niteledi. İtalya'daki Torino Astrofizik Gözlemevi'nde görev alan bilim insanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

Bu, Güneş koronasındaki manyetik dönüşün ilk görüntüsü. Bulguların bu fenomenin kökenlerinin gizemini aydınlattığını söyleyebilirim.

Independent Türkçe, ESA, Interesting Engineering

Derleyen: Çağla Üren