Medyada sıklıkla "yapay Güneş" diye nitelenen füzyon reaktörlerinden biri daha sıcaklık rekoruna koşuyor.
Güney Kore'deki Seul Ulusal Üniversitesi'ndeki bilim insanları tarafından geliştirilen, Kore Süper İletken Tokamak İleri Araştırması (KSTAR) adlı reaktör, Güneş'in sıcaklığının 7 katına çıkmayı başardı.
Cihazda 100 milyon santigrat derecenin üzerinde iyon sıcaklığı elde edildi. Ancak bu sıcaklık yalnızca 30 saniye sürdürülebildi.
Reaktörün içine yerleştirilen kameralar, 100 derecelik füzyonun ortaya çıkışını kayda aldı.
KSTAR, nükleer füzyonla sonsuz enerji elde etme hayalini gerçeğe dönüştürme amacıyla ultra sıcak bir plazma oluşturmak ve onu sabit tutmak için manyetik alanların gücüne güveniyor.
İki hafif elementin nükleer reaksiyonlar sonucu birleşerek daha ağır bir element oluşturduğu sürece nükleer füzyon adı veriliyor. Bilim insanları temiz ve sonsuz enerji elde etme umuduyla Güneş'in ve diğer yıldızların enerji kaynağı olan bu süreci laboratuvarda da canlandırmaya çalışıyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bu hedef doğrultusunda KSTAR, sıcaklığı 15 milyon derece olan Güneş'i çoktan aştı. Ancak sıcaklığını ve nükleer füzyon sürecini 4,6 milyar yıl sürdüren Güneş'e kıyasla bu reaksiyon, yalnızca saniyeler sürüyor.
Nükleer füzyonun enerji kaynağı olarak kullanılabilmesi içinse daha uzun süreli enerji üretimi gerekiyor. Yine de uzmanlar, nükleer reaktördeki plazmanın 30 saniye boyunca korunmasını önemli bir ilerleme olarak değerlendiriyor.
KSTAR bu heyecan verici deneyin ardından kapatıldı. Bilim insanları şu sıra deneyleri başarıyla tekrarlayabilmek için reaktörün iç duvarlarının karbon bileşenlerini tungstenle değiştiriyor. Tungsten çelik grisi veya beyaz renkte olabilen, çok sert ve ağır bir metal türü.
Araştırmacılar, gelecekteki deneylerin daha uzun süreceğinden umutlu.
Çin'in yapay Güneş'i sıcaklığı daha uzun süre korumuştu
Öte yandan KSTAR, 100 derecelik füzyon sıcaklığına ulaşabilen tek nükleer reaktör değil.
Çin'in EAST veya HL-2M Tokamak diye anılan nükleer reaktörünün plazma sıcaklığı Mayıs 2021'de 120 milyon santigrat dereceye ulaşarak dünya rekoru kırmıştı.
Üstelik cihaz, bu yüksek sıcaklığı 101 saniye korunmayı başarmıştı.
Independent Türkçe, Interesting Engineering, Science Alert
Derleyen: Çağla Üren
