Bilim insanları uzun süredir dişlerin kökenini tartışıyor.

Dişlerin denizlerde yaşayan ilk omurgalıların ağızlarında nasıl ortaya çıktığına dair iki hipotez mevcut: Dıştan içe hipotezi, bu canlıların vücutlarının dış kısmındaki pulların dişlere dönüştüğünü öne sürüyor.

İçten dışa hipotezinde ise bu yapıların ağız boşluğunun derinliklerde şekillenmeye başlayıp sonunda çenelere dönüştüğü savunuluyor.

Penn State Üniversitesi'nden araştırmacılar, hakemli bilimsel dergi Journal of Anatomy'de yayımlanan yeni çalışmalarında "dıştan içe" hipotezini destekleyen kanıtlara ulaştı.

Araştırma ekibi, yaklaşık 65 ila 100 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da yaşamış, Latince adı Ischyrhiza mira olan bir testere balığı türüne ait bir fosili inceledi.

Bugünkü testere köpekbalıkları ve testere balıklarına benzer şekilde bu balığın burnunun etrafında da yırtıcıları savuşturmaya ve yiyecek aramaya yarayan, diş benzeri sivri uçlar vardı.

"Rostral diş" adı verilen bu yapıların içini incelemek isteyen araştırmacılar, numuneleri hem enine hem de boyuna keserek ufak parçalara ayırdı ve taramalı elektron mikroskobuyla analiz etti.

Rostral dişler ve pullar arasındaki ilişkiyi anlamaya çalışan ekip, bu yapıların "enameloid" (balıktaki diş minesi benzeri doku) adı verilen sert dış katmanına odaklandı.

Araştırma ekibinde yer alan paleontolog Todd Cook, "Yapı, vücut pullarındaki enameloidinden çok daha karmaşıktı" diye konuştu.

Rostal dişlerdeki bu enameloid kaplamanın büyük ölçüde farklı demetler halinde bir araya gelen "florapatit mikro kristaller" adı verilen bir yapıdan oluştuğu da anlaşıldı.

Bu demetlerden bir kısmı dişin yüzeyine paralel uzanıyordu. Daha derinlerdeki demetler, rastgele düzenlenirken, bir grup da diş yüzeyine dik açıyla duruyordu.

Cook, "Aslında, bu eski testere balığındaki enameloidin genel organizasyonu, modern köpekbalığı dişindeki enameloide benziyordu" ifadelerini kullandı.

Paleontologlar, bu son derece karmaşık yapının dişlerin kökenine ilişkin uzun süredir devam eden tartışmalara önemli bir katkı sağladığını belirtiyor.

Cook, bunu şöyle açıkladı:

Bu bulgu, pulların ağzın dışında karmaşık bir diş benzeri enameloid geliştirme kapasitesine sahip olduğunu gösterdiğinden, 'dıştan içe' hipotezine doğrudan kanıt sağlıyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Penn State Üniversitesi

Derleyen: Çağla Üren