Boris Johnson'ın istifasına dünya liderleri ne dedi?

Rusya'dan "Bizi sevmiyordu, biz de onu sevmiyorduk" açıklaması gelirken, Ukrayna "üzüntülü"

Muhafazakar Parti, 6 Haziran'da güven oylamasına gitmiş, Boris Johnson 148'e karşı 211 oyla kazanmıştı (Reuters)

Birleşik Krallık (BK) Başbakanı Boris Johnson'ın dün istifa ettiğini açıklaması hem ülke hem de dünya gündemine oturdu.

Johnson, dün BK Başbakanlık Ofisi önünde yaptığı açıklamada, "Siyasette hiç kimse vazgeçilmez değildir" diyerek görevi bıraktığını söyledi.

"Dünyanın en iyi işini bıraktığı için üzgün olduğunu" söyleyen 58 yaşındaki siyasetçi, yeni başbakan seçimi için takvimin haftaya açıklanacağını belirtti.

Salı gününden beri hükümetten en az 59 parlamenter istifa ederken, Johnson yeni başbakan seçilene kadar görevde kalmak istediğini de ifade etti.

Farklı ülkelerin liderleri ve temsilcileriyse BK'de yaşanan siyasi krize farklı tepkiler verdi.

ABD: İşbirliğimiz sürecek

ABD Başkanı Joe Biden, BK'yle işbirliğini sürdürerek savaşta Rusya'ya karşı Ukrayna'ya destek vermeye devam edeceklerini söyledi.

Doğrudan Johnson'ın adını kullanmayan Biden, ABD ve BK halkları arasında özel ve güçlü bir ilişki olduğunu da ifade etti.

2019'da Biden, Johnson'ın eski ABD Başkanı Donald Trump'ın "fiziksel ve duygusal bir klonu" olduğunu söylemişti.

AB: Yeni sayfa açılıyor

BK'nin 2020'de Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılması sürecinde yaşanan tansiyonun ardından AB, Johnson'ın istifasıyla ilişkilerin normalleşmesini ve geliştirilebilmesini umuyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Avrupa Komisyonu, BK'deki siyasi krize dair kamuoyuna resmi bir açıklama yapmazken, bazı üst düzey AB yetkililerinden değerlendirmeler geldi.

AB'nin eski Brexit Başmüzakerecisi Michel Barnier, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Boris Johnson'ın görevden ayrılması BK'yle ilişkilerde yeni bir sayfa açıyor" dedi.

Avrupa Parlamentosu'nda AB-BK ilişkileri grubunda yer alan Bernd Lange ise "Sadece iç siyasette kendisini güçlendiren şeylerle ilgilendi. Bu da doğal olarak AB'yle ilişkileri olumsuz etkiledi. Epey benmerkezci bir davranıştı" ifadelerini kullandı.

Ukrayna: Üzüntüyle karşıladık

Ukrayna'da hükümetten yapılan açıklamada Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin Johnson'ı arayarak istifasından ötürü üzüntü duyduğunu paylaştığı duyuruldu.

Açıklamada Zelenski'nin "Hepimiz bu gelişmeleri üzüntüyle karşılıyoruz. Sadece ben değil, tüm Ukraynalılar seninle duygularını paylaşıyor" dediği bildirildi.

Johnson hükümeti, Rus istilasına karşı Ukrayna'ya büyük destek veriyor. BK, ABD'yle birlikte Kremlin'e yaptırım uygulayan Batılı devletlerin başında yer alıyor.

Rusya: Bizi sevmiyordu, biz de onu sevmiyoruz

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin istifaya dair doğrudan bir açıklama yapmazken, Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Johnson için "Bizi sevmiyordu, biz de onu sevmiyorduk" dedi.

Peskov, "Umuyoruz ki bir gün BK, diyalog aracılığıyla karar alan daha profesyonel kişiler tarafından yönetilir" dedi.

İrlanda: Karşılıklı saygı şansı

İrlanda Başbakanı Micheál Martin, Johnson'ın istifasının iki ülke arasındaki ilişkileri geliştireceğini söyledi.

Martin, "Her zaman aynı fikirde olmadık ve hükümetlerimiz arasındaki ilişki son dönemde gerildi. Şimdiyse Kutsal Cuma Anlaşması'nın kazanımlarını güçlendirmek için gerekli olan karşılıklı saygı ve gerçek ortaklık ruhunu yakalama fırsatımız var" dedi.

1998'de BK ve İrlanda Cumhuriyeti arasında imzalanan anlaşmalardan biri olan Kutsal Cuma Anlaşması, Kuzey İrlanda'da 1960'lardan beri süren şiddet olaylarının büyük ölçüde sonlanmasını sağlamıştı.

Belfast Anlaşması olarak da bilinen sözleşmeyle Kuzey İrlanda'da BK'ye bağlı çalışan özerk bir yönetim kurulmuş, BK'den bağımsızlık mücadelesi veren İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) da silah bırakmıştı.

Çin: İlişkilerin geliştirilmesini umuyoruz

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, Johnson'un istifasının BK'nin içişleriyle ilgili olduğunu belirtti.

Lijian, açıklamasında yeni BK yönetiminin Çin'le ikili ilişkilerini istikrarlı ve sürdürülebilir şekilde geliştirmesini beklediklerini söyledi.
 


Kabinede istifa dalgasını ne tetikledi?

Hükümeti sarsan istifalar, Muhafazakar Parti'nin Parlamento'daki Grup Yöneticisi Chris Pincher hakkındaki taciz iddialarına dair salı günü ortaya çıkan yeni bilgilerin ardından geldi.

Pincher'ın 28 Haziran'da başkent Londra'daki bir özel kulüpte aralarında bir parlamenterin de olduğu iki kişiyi elle taciz ettiği öne sürülmüştü.

Pincher ise daha sonra partide "çok fazla içki içtiğini ve kendini utandırdığını" söyleyerek istifa etmişti. Muhafazakar Parti içinde başlatılan soruşturmanın sonucundaysa Pincher'ın partiden ihraç edilmeyeceği açıklanmıştı.

Bunun ardından 6 kişi daha Pincher hakkında geriye dönük olarak "uygunsuz davranış" şikayetinde bulunmuştu. Söz konusu şikayetlerden bazıları 10 yıldan daha eski olaylara ait.

Salı günüyse Johnson'ın Pincher hakkındaki benzer şikayetlere dair 2019'dan beri bilgisi olduğu, buna rağmen hiçbir işlem yapmadığı ve Pincher'ı partinin grup yöneticisi olarak atadığı öne sürülmüştü. Başbakan da söz konusu iddiaları kabul etmiş ve pişman olduğunu söylemişti.

Johnson'ın açıklamalarına tepki gösteren parlamenterler de art arda istifa etmeye başlamıştı.

Son dönemde Johnson "Partygate skandalı" nedeniyle de gündemdeydi.

Başbakanın Mayıs 2020 ile Nisan 2021 arasında, Kovid-19 tedbirleri kapsamında duyurulan sokağa çıkma yasağını ihlal ederek, BK Başbakanlık Konutu ve Ofisi'nin yer aldığı Downing Sokağı'nda 15 farklı etkinlik düzenlediği ortaya çıkmıştı.

Johnson'ın ülkeye yasadışı yollardan giren kişileri Ruanda'ya gönderme planı da büyük tepki toplamıştı.



Independent Türkçe, AFP, Politico, The Straits Times

DAHA FAZLA HABER OKU