Kolombiya'da cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Gustavo Petro kimdir?

Ülkenin ilk solcu lideri azınlık oligarşisi değil, çok renkli demokrasi vaat ediyor

6 çocuk babası olan Gustavo Petro, cumhurbaşkanlığı görevini 7 Ağustos'ta devralacak (Reuters)

Kolombiya'da cumhurbaşkanlığı seçimini sol görüşlü Gustavo Petro kazandı.

62 yaşındaki Petro, seçimin ikinci turunda oyların yüzde 50,46'sını alarak ülkenin 60. cumhurbaşkanı olmaya hak kazandı.

Yüzde 58,6 katılım sağlanan ve 22 milyondan fazla Kolombiyalının oy kullandığı seçimde Petro, 11 milyonun üzerinde oy aldı. Bağımsız rakibi Rodolfo Hernandez ise 10 milyon 500 bini aşkın oyla yüzde 47,28'de kaldı.

Yeni Kolombiya Cumhurbaşkanı Petro kim?

Kolombiya'nın ilk solcu lideri, ülkenin kuzeyindeki Cordoba'ya bağlı Cienaga de Oro kasabasında 19 Nisan 1960'da dünyaya geldi. Petro, Javeriana Üniversitesi'nde ekonomi, Louvain Katolik Üniversitesi'nde çevre ve nüfus gelişimi, Salamanca Üniversitesi'nde ise işletme yönetiminde uzmanlık eğitimi aldı.

Petro 17 yaşındayken, 1970'lerde kurulan "şehir gerillası hareketi" M-19'a katıldı. 19 Nisan hareketi olarak da bilinen örgüt, özellikle 1980-1985'te epey faaldi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri'nden (Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia-FARC) sonra ülkenin en büyük ikinci gerilla örgütü olan M-19,  zengin ve fakirler arasındaki uçurumu kapatmak isteyen üniversite öğrencileri, aktivistler ve sanatçılardan kurulmuştu.

Örgüt marketlere ait kamyonlardan süt çalıp yoksul mahallelere dağılmasıyla bilinse de Güney Amerika ülkesinin yakın tarihinin en kanlı eylemlerinden birine de imza attı. 1985'te başkent Bogota'daki Adalet Sarayı'nı basan M-19 üyeleri, 94 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.

"M-19 savaşa hazır doğdu"

Örgüt ayrıca Kolombiya ordusundan 5 bin silah çaldı ve adam kaçırarak, hükümetten taviz koparmaya çalıştı.

Eski gerilla savaşçısı Petro, New York Times'a (NYT) yaptığı bir açıklamada "M-19 demokrasi inşa etmek için silahlı ve savaşa hazır olarak doğdu" demişti.

Bogota'daki Andes Üniversitesi'nden siyaset bilimi profesörü Sandra Borda, örgütte 10 yıl geçiren yeni cumhurbaşkanının genellikle çalıntı silahları sakladığını söyledi. "Önemli olan, Petro'nun M-19'da kararları veren ana kadronun bir parçası olmaması. O dönemde çok gençti" diyen Borda, şöyle konuştu:

M-19'un en önemli eylemleri olan askeri operasyonlara katılmadı.

Adalet Sarayı baskını sırasında örgüt üyeliği sebebiyle hapiste olan Petro, parmaklıklar ardında işkence gördüğünü belirtmişti.

Petro, hükümetle anlaşarak 1990'da silah bırakan M-19 üyelerinden biri. İlk kez 1991'de meclise girdi ve 2012-2016 arasında Bogota belediye başkanlığı koltuğunda oturdu.
 


Petro, belediyenin atık toplama işinin özelleştirilmesinde uygunsuzluk olduğu iddiasıyla 2014'te kısa bir süreliğine görevden alındı. Ancak Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi, kararla Petro'nun haklarının çiğnendiğine hükmetti.

NYT, daha önce iki kez daha cumhurbaşkanlığına aday olan ismin geçmişinin yıllardır silahlı çatışmalarla boğuşan bazı Kolombiyalıları endişelendirdiğini yazdı. Kolombiyalıların bir kısmı içinse Petro umudun bir sembolü. 

Petro: Ülkeyi yöneten azınlık oligarşisi değil, çok renkli demokrasi

Muhaliflerin kendisini "popülist" diye tanımlamasını kabul etmeyen Petro'nun vaatleri arasında FARC'la 2016'da varılan barış anlaşmasının uygulanması var. Petro, faaliyetlerine devam eden Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun da (Ejército de Liberación Nacional-ELN) de silah bırakması için çalışma yapacağını söyledi.

Yeni Cumhurbaşkanı, küçük işletmeler için düşük faizli kredi, ücretsiz üniversite eğitimi ve emekli maaşlarının düzenlenmesi sözlerini verdi.

Ülkenin ilk solcu cumhurbaşkanı, ABD'yle ilişkilerini uyuşturcayla mücadeleden iklim değişikliğine karşı mücadeleye kaydırmayı planlıyor.
 

Gustavo Petro ve Francia Marquez
Petro'nun yardımcısı Francia Marquez, Kolombiya tarihindeki ilk kadın Afro-Kolombiyalı cumhurbaşkanı yardımcısı olacak (AP)​​​​​​​


Petro'nun programında zenginler için vergilerin artırılması, açlığa karşı acil program, petrol ve doğalgazdan vazgeçilerek yenilenebilir enerjilerin desteklenmesi de var.

Petro, yönetimini "ülkeyi yöneten azınlık oligarşisi değil, çok renkli demokrasi" diye tanımlıyor.

Düşünce kuruluşu Uluslararası Kriz Grubu'nun Latin Amerika direktörü Ivan Briscoe, Petro'nun ardından Kolombiya toplumunda "güç ve servestin eşitsiz dağılımına artık müsamaha gösterilemeyeceğine dair bir his oluştuğunu" söyledi

Briscoe, yeni cumhurbaşkanının "siyasi liderlikte, toplumun temel işleyişinde ve ekonomik büyümenin yararlarının dağıtılmasında sistemsel değişiklik sunduğunu" savundu.

Darbe tehdidi mi var?

Petro, Kolombiya’nın uyuşturucuyla mücadele politikasını beğenmiyor ve değişikliğe gitmek istiyor. Reuters’a geçen hafta konuşan 11 güvenlik yetkilisi, orduda bu konuda endişeler olduğunu öne sürdü.

Haber ajansı, Petro’nun seçimleri kazanması halinde darbe tehdidinin doğmasından endişelendiğini de yazdı. Haberde, "Bazı siyasetçi ve iş insanları, Petro'nun olası seçim zaferinin orduda isyana yol açabileceğinden korkuyor" ifadesi yer aldı. Adı açıklanmayan askeri yetkililer, bu ihtimalin dışlandığını söyledi. 35 yıllık askeri deneyime sahip bir general şöyle konuştu:

Her kim devlet başkanı seçilirse, en düşük rütbeli askerden en yüksek rütbeli generale kadar tüm birlikler onu tanıyacaktır. Anlaşamayan veya kendilerini rahatsız hissedenlerin tek seçeneği emeklilik.



Independent Türkçe, New York Times, WION, Time, Colombia Reports, Gazete Duvar, AA

Derleyen: Uğurcan Yıldız

DAHA FAZLA HABER OKU