Bilim insanları ilk kez kandaki perfloroalkil ve polifloroalkil maddeleri (perfluoroalkyl and polyfluoroalkyl substances- PFAS) azaltmanın bir yolunu buldu.

Düzenli kan bağışı yapan kişilerde PFAS'in azaldığı görüldü.

Su geçirmez giysilerde, kozmetik ürünlerinde ve mobilyalarda bulunan PFAS, doğada çok uzun süre kalabildiği için "sonsuz kimyasallar" diye de biliniyor. PFAS, 5 binden fazla çeşide sahip ve ürünlerin suya, yağa ve lekeye dayanıklı olmasını sağlıyor.

Bu kimyasalların hamilelik sorunları, karaciğer hastalığı, kanser ve diğer hastalıklarla bağlantısı bilimsel araştırmalarla kanıtlandı.

Yangın söndürme köpüğünde yer alması yüzünden bu maddelere maruz kalan itfaiyecilerin kanlarında PFAS genellikle yüksek seviyede görülüyor.

Avustralya'daki araştırmacıların yürüttüğü çalışmada 95 itfaiyeci bir yıl boyunca 12 haftada bir kan, 95 itfaiyeci 6 haftada bir plazma bağışı yaptı. 95 itfaiyeciyse herhangi bir bağış gerçekleştirmedi.

Hakemli tıp dergisi  JAMA Network Open'da 8 Nisan'da yayımlanan verilere göre, bağış yapmayan itfaiyecilerin PFAS seviyesi değişmedi. Ancak kan veya plazma bağışı yapan kişilerin PFAS seviyelerinde azalma görüldü. Plazma bağışının daha etkili olduğu da tespit edildi.

Uzmanlar, PFAS'in kandaki serum proteinlerine bağlandığını ve bu bileşenin miktarını azaltmanın zamanla kimyasal madde seviyelerini azaltabileceğini söyledi. Ancak konu hakkında daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.

Araştırma ekibinden hematolog Robin Gasiorowski, "Bulgular hem düzenli kan hem de plazma bağışının kandaki PFAS seviyelerinde ciddi azalmaya yol açtığını gösteriyor" dedi.

Çevrebilimci Mark Taylor da PFAS'in sağlığa etkisini veya itfaiyecilerdeki azalmanın faydalarını incelemediklerini ancak araştırmanın kapsamının genişletilmesi gerektiğini ifade etti.

Independent Türkçe, Science Alert, 7NEWS, BBC Türkçe

Derleyen: Uğurcan Yıldız