Firmaların giderek daha fazla ilgi gösterdiği yeni bir pazarlama taktiği uzmanları alarma geçirdi.
The Hustle’a konuşan akademisyen ve araştırmacılar, rüya kuluçkası veya rüya inkübasyonu diye bilinen, firmaların rüyalarımıza reklam yerleştirmesine olanak tanıyacak teknolojik gelişmeleri değerlendirdi.
Rüyaların, bireylerin kişiliğini yansıttığını ve belirlediğini dile getiren uzmanlar teknolojinin geleceğinden endişe duyuyor.
Son dönemde artan sayıda şirket, bu teknolojiyi test etmek için bilim insanlarıyla ortaklıklar kuruyor. Bunların başını ABD merkezli içecek firması Molson Coors çekiyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Şirket, 7 Şubat 2021'de yapılan Super Bowl öncesinde tüketicilerin rüyalarına girmeyi denediği "hedefli rüya inkübasyonu" adı verilen bir araştırma tasarlamış ve deneye katılacak kişilere bedava bira vaat etmişti.
Bu hamle bilim camiasında önemli bir tartışmanın fitilini ateşlemiş ve 40 bilim insanı, reklamcıların bilimsel çabalara müdahil olmasını eleştiren bir mektuba imza atmıştı.
Daha sonra Xbox ve Burger King de dahil olmak üzere bir dizi farklı sektörden şirketin ses ve video teknikleriyle bu çabaya dahil olmak için bilim insanlarıyla işbirliği yaptığı haberi basında yer bulmuştu.
O zamandan beri uzmanlar arasında tartışmalar sürüyor.
"Bu savaş çoktan başladı"
Bilim insanları aslında rüya inkübasyonu teknolojisi üzerinde çeşitli hastalıklar tedavi etmek ve psikolojide ilerlemeler sağlamak için çalışıyor.
Bunlar arasında depresyonun hafiflemesi, yaratıcılığın artırılması ve bağımlılıkla mücadele gibi durumlar yer alıyor.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde görev alan Adam Haar, "Bir yandan, rüya manipülasyonu kabul görüyor ve tüm bu harika uygulama alanlarına sahip" dedi:
Öte yandan, 'Vay canına, reklamcılar da geliyor' diyoruz.
"Sanırım biraz savaş göreceğiz" diyen Haar sözlerini şöyle sürdürdü:
Ve bence bu savaş çoktan başladı.
Akıllı hoparlörler kullanılabilir
The American Marketing Association-New York tarafından yakın zamanda yürütülen bir ankette, pazarlamacıların yüzde 77'sinin üç yıl içinde rüyaları etkilemek için bu teknolojiyi kullanmayı planladıkları ortaya konmuştu.
Reklamcıların insanlara uykusunda ürün pazarlamak için halihazırda evlerde yaygın bulunan akıllı hoparlörleri kullanabileceği düşünülüyor.
Diğer bir deyişle, rüya inkübasyonu için gerekli teknoloji zaten hayatımızda.
Harvard Tıp Okulu'nda rüyalar üzerine çalışan psikiyatri profesörü Robert Stickgold, "Uyanıkken edindiğiniz bilgileri değerlendirmek ve gördüğünüz reklamları filtrelemek için bir dizi filtre ve mekanizmanız vardır" diye konuştu:
Uyuyan beyin bunu yapamaz. Uyku sırasında etkinleştirilen hiçbir şeyin dışarıdan gelmediğini, her şeyin içeride etkinleştirildiğini varsayar.
Mahremiyet sorunu
MIT araştırmacılarından Kathleen Esfahany de, "gerçek dünyada var olan bağımlılıkların ve diğer sorunların reklamcılar tarafından daha da kötüleştirilmesinden" endişeleniyor.
Uyarı mektubuna imza atan bilim insanları arasında yer alan Sara Mednick, rüya kuluçkası teknolojisinin mahremiyet üzerindeki etkilerine dikkat çekti.
Kaliforniya Üniversitesi’nde görev alan bilişsel bilim profesörü, "Rüyalarımız bizim son kutsal alanımızdır" ifadelerini kullandı:
Uyku esnasında çok savunmasızız ve bu tekniklere maruz kaldığımızın farkında bile olmayabiliriz.
Reklamcıların tarafını tutanlar ne diyor?
İçecek firması Coors'un deneyler için danıştığı Harvard profesörü ve ünlü rüya uzmanı Deirdre Barrett, meslektaşlarının dile getirdiği endişeleri anladığını ama bazı korkuların aşırıya kaçtığını söyledi:
Bilimsel literatürü okuduğum kadarıyla, uyku veya rüyayla ilgili reklamların neredeyse tamamen uyanık bir tüketiciye sunulanlar kadar etkili olacağına dair çok az kanıt var.
Université de Montréal'deki Rüya ve Kabus Laboratuvarı müdürü Tore Nielsen de bu görüşü paylaştığını ifade etti.
"Reklamcıların rüyalarımızı manipüle etmesinin çok gerçekçi bir fikir olduğunu düşünmüyorum" diyen Nielsen, şöyle devam etti:
Yeni teknoloji bazı ilerleme işaretleri gösteriyor. Ancak bence bilinçsiz zihin kontrolüyle ilgili sorunlara yaklaşmadık bile.
Reklamcılar açısından mantıklı mı?
Reklam uzmanları da herhangi bir başarılı reklam kampanyasının önemli bir bileşeni olarak kabul edilen görüntülenebilirlik metriklerine dikkat çekti.
Teknoloji gazetecisi Shoshana Wodinsky, bir haberinde, "Birinin bir rüya reklamına tıklayıp tıklamadığını veya bir rüya e-posta hizmetine kaydolup kaydolmadığını izleyemezsiniz" diye yazdı.
Ayrıca bu tekniğin piyasayı denetleyen yasalar ve kurallarla çelişip çelişmeyeceği bilinmiyor.
Independent Türkçe, Futurism, The Hustle
Derleyen: Çağla Üren