Yabani arıların sayısındaki endişe verici azalışın bir nedeninin arıcılık olabileceğini gösteren yeni bir araştırma yayımlandı.

ABD’de gerçekleştirilen yeni araştırmaya göre evcil bal arılarıyla aynı çiçeği kullanan vahşi bombus arıları hastalık kapabiliyor. Araştırma, bu nedenle evcil arı kovanlarının özellikle hassas polen taşıyıcılara ev sahipliği yapan bölgelerden uzak tutulması gerekebileceğini öne sürüyor.

Arazi kayıplarının ve ekinler için kullanılan tarım ilaçlarının küresel arı nüfusu üzerinde yıkıcı bir etkisi olduğu zaten biliniyordu ancak ticari amaçlı kovanlardan yayılan hastalık düşüşün üçüncü önemli sebebi olabilir.

Vermont Üniversitesi’nden bilim insanı ve araştırmanın başındaki isim Samantha Alger şöyle diyor: 

Pek çok yabani polen taşıyıcı tehlike altında ve bu bulgular bombus arılarını korumamıza yardımcı olabilir.

Araştırmacılar Vermont’taki 19 alanı incelediler ve bombus arılarında iyi bilinen virüslerden ikisinin –deforme kanat virüsü ve siyah kraliçe hücre virüsü – ticari kovanlara 300 metreden daha yakın olanlarda daha çok gözüktüğünü keşfettiler. Bu iki virüs de kolonilerin çöküşüne neden olabiliyor.

Evcil kovanlara yakın çiçeklerden alınan örneklerin yüzde 19’unda virüslere rastlanırken, arıcılık faaliyeti alanlarından bir kilometreden daha uzak çiçeklerde hiçbir arı virüsü gözlenmedi.

Bilim insanları aynı zamanda ticari kovan yakınlarında deforme kanat virüsü enfeksiyonlarının daha yüksek olduğunu keşfetmesine karşın bombus arılarının bulunmadığı yerlerdeki bal arılarında bu virüsün bulunmadığını keşfetti.

Hakemli bilim dergisi Plos One’da yayımlanan makaleye göre araştırmacılar bulguların küresel öneme sahip olduğunu düşünüyor.

Alger şöyle diyor: 

Bunun samanlıkta iğne aramak gibi olacağını düşünüyordum. Bir çiçek seçtiğinizde üzerinde arı virüsü bulma ihtimaliniz ne kadar olabilir ki? Bu kadar çok bulmak şaşırtıcıydı.

Vermont Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Profesör Alison Brody’e göre sonuçlar “virüslerin bal arıları üzerinden vahşi bombus arısı popülasyonlarına yayıldığını ve çiçeklerin önemli bir yol olduğunu” gösteriyor.  Brody şöyle devam ediyor:

 Bal arısı kolonilerinin dikkatli denetlenmesi ve tedavi edilmesi vahşi arıları bu virüslerden ve aynı zamanda diğer patojen ve parazitlerden koruyabilir.

Örneğin paslı yamalı bombus arısı sayısı yaklaşık yüzde 90 azaldı ve artık Nesli Tehlike Altındaki Türler Yasası’nda listeleniyor. İngiltere’de vahşi polen taşıyan böcekler adanın çeyreğinde eski yaşam alanlarını kaybederek ortadan yok oldu.

ABD’li araştırmacılar özellikle büyük üreticilerin ekinleri tozlaştırmak (polenlerini yayarak bitkinin üremesini sağlamak) için arı kovanlarını ülke boyunca kamyonlarla taşımalarının etkileri hakkında endişeliler. Örneğin, Kaliforniya’ya bademleri tozlaştırmaya götürülen ticari kovanlar ardından Teksas’a başka ekinler için götürülebiliyor ve beraberinde hastalıkları da taşıyor. 
 

Araştırmanın başındaki isim Samantha Alger / Fotoğraf: Joshua Brown - Vermont Üniversitesi​​​​​​​

​​​​​​​Tarım amacıyla kullanılmadıkları dönemdeyse bu arılar sıklıkla dinlenmeleri ve kendilerini toplamaları için daha çeşitli ve zengin beslenebildikleri el değmemiş doğal yaşam alanlarına götürülüyor.

Alger konuyla ilgili şu yorumu yapıyor: 

Bu araştırma arı kovanlarını paslı yamalı bombus arısı gibi hassas polen taşıyıcı türlerin bulunduğu bölgelerden uzakta tutmak isteyebileceğimizi öne sürüyor, özellikle de bu virüslerin bombus arılarına aslında neler yaptığı konusunda öğrenecek daha çok şey bulunmaya devam ettiği için.

Bal arıları modern tarımın önemli bir parçası ancak kullanıldıkları pek çok bölgenin doğal olarak yetişen türleri değil.

Alger şöyle diyor: 

Toplumdaki devasa bir yanlış anlama bal arısının polen yayıcılarının korunmasıyla ilgili sembolleşmiş bir görüntü olması. Bu saçmalık. Tavukları kuşları korumanın sembolü yapmaya benziyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/environment

Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız