Türkiye ve Suriyeli yetkililerinin bazı aracı ülkelerin de katılımı ile Ürdün-Akabe’de başlayan görüşme trafiği sürüyor.
Taraflar arasında Lazkiye Hmeymim, Lübnan, Irak ve Fırat Kalkanı bölgelerinde istihbarat ve askerî bürokrat düzeyinde gerçekleşen temaslar yeni bir boyut kazandı. Geçen ay Savunma ve Dışişleri bakanlıkları düzeyinde yapılan görüşmelerde PKK’ya karşı müşterek operasyon, Halep’in imarı, mültecilerin yeniden dönüşü, Haseke-Kamışlı ve Lazkiye-Kesep kapılarının açılması görüşülen konular arasında.
Türkiye gazetesinden Yılmaz Bilgen’in 'güvenlik kaynaklarına' dayandırdığı haberine göre Türkiye-Suriye müzakere konuları arasında Halep öncelikli gündem maddesi. Konuyla ilgili konuşan kaynak, Türkiye’nin Halep konusundaki ısrarına vurgu yaptı ve şu bilgileri verdi:
Ankara için Halep hayati önem taşıyor. Rusya, İran ve Esad rejimi ile yapılan tüm görüşmelerde Halep’in tamamına yakını harap olan tüm altyapı ve üstyapısının Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emîrlikleri (BAE) desteği ile yeniden normale dönüştürme planımız var. Bununla birlikte Orta Doğu’nun en büyük sanayi merkezi olan Halep Organize Sanayi Bölgesi'nin (OSB) işler hâle getirilmesi hedefleniyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Rusya olumlu, İran çekinceli
Güvenlik konusunda Türk tarafının talebi ise İran’a bağlı milis grupların, PKK ile birlikte Suriye yönetimine bağlı grupların bölgeyi terk etmesi. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu bağımsız, uluslararası gözlem gücünün Halep’te görev yapması. Resmî kaynaklardan edinilen bilgiler Rusya’nın plana ilişkin yaklaşımının olumlu, İran'ın ise çekince ve zorlu şartlar öne sürdüğü yönünde.
Ankara-Şam müzakere sürecinde Suriye yönetimi PKK’ya karşı ortak operasyon konusunda olumlu görüş belirtti. Şam’ın şartı, Fırat’ın doğusuna yönelik operasyonun daha sonra İdlib’de de devam ettirilmesi. Suriye yönetimi, Türkiye’nin terör endişesine karşı da Adana Mutabakatı’nın baz alınmasını ve operasyonel haklarının saklı kalmasını kabul ediyor. ABD’nin bölgedeki varlığının ise "Deyr ez-Zor, Rakka ve Haseke’deki aşiretlerin ayaklandırılarak son bulacağı" görüşü hâkim.
Suriye yönetimi 6 bin Suriyeli muhalifi serbest bıraktı
Karşılıklı taleplerin müzakere edildiği masada M4 ve M5 kara yollarının yeniden ulaşımının sağlanması da yer alıyor. Suriye yönetimi kaydedilen ilerlemeye paralel olarak Lazkiye-Kesep sınır kapısının açılmasını ve karşılıklı ticaret ve sivil geçişlerin başlamasını istiyor. Rusya kanadı Kesep ile birlikte Kamışlı-Nusaybin kapısının açılması talebinde bulundu. Suriye yönetiminin bu gelişmelere paralel attığı adım ise ilk planda 6 bin Suriyeli muhalifin serbest bırakılması yönünde oldu.
Varolan krizi aşma adına yapılan görüşmelerde sınır güvenliğinin birinci madde olarak görülmesi ve PKK-PYD varlığının sonlandırılması Türkiye’nin olmazsa olmaz şartı. Cezaevlerinde tutulan muhaliflerin salıverilmesi, serbest seçimlerin yapılması, yeni anayasa ve 35 kilometre derinliğe inecek sınır ötesi operasyonlar konusunda hakların saklı tutulması, Türkiye’nin kırmızı çizgileri.
Türkiye, Independent Türkçe
