Yaklaşık 66 milyon yıl önce Dünya'ya çarparak tüm yaşamın yüzde 75'ini yok eden göktaşının, gezegenin büyük kısmını iki yıl boyunca karanlığa boğduğu ortaya çıktı.

Bulgulara göre göktaşının çarpmasıyla atmosfere savrulan toz bulutu, daha 200. günde Dünya'daki yaşamı geri dönüşsüz şekilde yok etmeye başladı.

Amerikan Jeofizik Birliği'nin 16 Aralık'ta New Orleans'ta düzenlenen toplantısında sunulan yeni araştırma, göktaşının Dünya'ya çarpmasından sonra başlayan yok oluş sürecinin ayrıntılarına ışık tuttu.

145 milyon ila 66 milyon yıl önceki Kretase dönemi, yaklaşık 43 bin kilometre hızla Dünya'ya çarpan asteroitle sona erdi. Çapı 12 kilometre olduğu düşünülen göktaşı, bugünkü Meksika'nın Yucatan Yarımadası'nda en az 150 kilometre çapındaki Chicxulub kraterini meydana getirdi.

Araştırmacılar çarpışmadan kaynaklanan toz halindeki kaya ve sülfürik asidin gökyüzünü kararttığını, sıcaklıkları dünya genelinde düşürdüğünü, asit yağmurlarına ve orman yangınlarına yol açtığını düşünüyor.

Göktaşının ardından "nükleer kış" meydana geldiği fikri 1980'lerden beri yaygın biçimde kabul görüyor. Bu hipoteze göre karanlık, göktaşının ardından yok oluşta büyük rol oynuyor.

Kaliforniya Bilim Akademisi'nden jeolog Peter Roopnarine, son 10 yıldır karanlığın o dönemki yaşamın nasıl etkilediğini gösteren çalışmaların hız kazandığını söyledi. Roopnarine, sunduğu araştırmada bu konuya ışık tuttu.

Bilim insanları, çarpmanın ardından çıkan orman yangınlarından kaynaklanan kurumun gökyüzünü doldurup güneşi engellediğini ve yok oluşa doğrudan etki ettiği sonucuna vardı.

Araştırmada ayrıca asteroit çarpması sırasında var olabilecek ekolojik toplulukları yeniden yapılandırarak karanlığın etkisi incelendi.

Yapılan simülasyonlarda ABD'nin Montana eyaletindeki Hell Creek Formasyonu denen fosil bölgesindeki 300 türe yer verildi.

Hangi karanlık sürelerinin yüzde 75 yok oluşa sebebiyet verebileceğini bulmak için türler 100 ila 700 günlük karanlığa bırakıldı.

Bulgular, 150 günlük karanlıktan sonra ekosistemlerin iyileşebileceğini gösterdi. 200 gündeyse bazı türlerin neslinin tükendiği ortaya kondu.

650 ila 700 günlük karanlıkta yok oluş seviyeleri yüzde 65'le yüzde 81 arasında seyretti. Bu, Hell Creek Formasyonu'ndaki türlerin yaklaşık iki yıl boyunca karanlıkta yaşadığı anlamına geliyor.

Roopnarine şöyle konuştu:

Atmosfer sirkülasyonu ve sıcaklık değişimleri sebebiyle dünya genelinde koşullar değişiyordu. Ancak Hell Creek bölgesinde karanlığın iki yıl kadar sürdüğünü tahmin ediyoruz.

Öte yandan çalışma, 700 günlük karanlıktan sonra ekosistemlerde koşulların düzelmeye başlamasının 40 yıl sürdüğünü gösterdi.

Independent Türkçe, Live Science, Daily Mail

Derleyen: Uğurcan Yıldız