Şili'de savaş baltasına benzeyen ve silah haline gelmiş yassı kuyruğa sahip yeni bir dinozor türü ortaya çıkarıldı.

Çarşamba günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan ve zırhlı dinozorların kökeni ve evrimine daha fazla ışık tutan çalışmada, bilim insanlarının o dönem yaşayan hiçbir canlınınkine benzemeyen, savaş baltasını andıran bir kuyruk yapısına sahip yeni bir tür keşfettiği belirtildi.

Şili Üniversitesi'nden Alexander Vargas'ın da dahil olduğu araştırmacılar, Stegouros elengassen adı verilen dinozorun yaklaşık iki metre boyunda olduğunu ve kuyruğunun ucunda topuz bulunan ağır zırhlı ankylosaurları andırdığını söylüyor.

Bilim insanları bahse konu araştırmada, Şili'nin en güney bölgesi Patagonya'nın Macellan ilinde gün yüzüne çıkarılan iyi korunmuş ve büyük ölçüde eksiksiz fosillerin geç Kretase döneminden (yaklaşık 71 milyon 700 bin ila 74 milyon 900 bin yıl önce) kaldığını değerlendiriyor.

Bulgular, dikenli kuyruğa sahip stegosaurlar ve kuyruk uçlarında topuz bulunan ankylosaurlar gibi zırhlı dinozorların kökenine ve erken evrimine dair yeni içgörüler sağlıyor.

Yeni keşfedilen türlerin, diğer ankylosaurlara benzer ayırt edici kafatası özellikleri var. Öte yandan bilim insanlarına göre dinozorun iskeletinin geri kalanı büyük ölçüde ilkel ve bazı özellikleri stegosaurları çağrıştırıyor.

Bilim insanları araştırmada, "Stegouroslar, ankylosaurların kafatası karakteristiğini gösterse de, iskeletin geri kalan kısmı stegosaur benzeri bazı karakteristiklere sahip ve büyük ölçüde ilkel" diyor.
 

Yeni zırhlı dinozor türü Stegouros elengassen'in görüntüsü ve habitatı (Mauricio Álvarez)

Araştırmada özellikle dinozorun kuyruğunun uç kısmında yaprak benzeri bir yapıda birbirine kaynamış 7 çift yassı ve kemikli tortudan oluşan büyük kuyruk silahı vurgulanıyor.
 

Araştırmada, "Stegouros elengassen adlı yeni cins ve tür, tüm dinozorlardan farklı büyük bir kuyruk silahı geliştirmiş: Kuyruğun distal [dış] yarısını kaplayan, yana doğru uzanan 7 çift osteodermin oluşturduğu yassı, yaprak benzeri bir yapı" deniyor.

Bilim insanları, savaş baltasına benzer bu yapının dinozoru diğer zırhlı dinozorların ikili dikenlerinden ve topuzlarından ayırdığını belirtiyor.
 

Yeni zırhlı dinozor türü Stegouros elengassen'in eşsiz kuyruk silahının dijital ortamdaki canlandırması (José Palma ve Joao Francisco Botelho)

Stegouros'un soyağacını yeniden yapılandıran ve onu benzer dinozorlarla karşılaştıran araştırmacılar, yeni türün Avustralya kökenli Kunbarrasaurus ve Antarktika kökenli Antarctopelta'yla bağlantılı bir "geçiş ankylosauru" olduğunu keşfetti.

Bir zamanlar Pangea süper kıtasının kuzey kara kütlesi Lavrasya kökenli bu tür zırhlı dinozorlar çeşitli ve iyi çalışılmış olsa da, araştırmacılar güneydeki Gondvana'da yaşamış olanların "nadir bulunduğunu ve yeterince anlaşılmadığını" belirtiyor.

Bilim insanları, ankylosaur soyağacı dallarının, süper kıtaların yaklaşık 163 ila 145 milyon yıl önce geç Jura döneminde nihai biçimde ayrılmasından sonra Lavrasya ve Gondvana'da yaşamış olabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar, en erken ankylosaur türlerinin Gondvana'da yaşamış olabileceğine, bu türlerin çalışılmasının zırhlı dinozorların kökenine ve evrimine dair yeni ipuçları sağlayabileceğine işaret ediyor.

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/science

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik