Yeni bilimsel araştırma, Ay'da donmuş halde bol miktarda karbondioksit olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmacılar gelecekte Ay'da tarım yapmanın yolunun bu karbondioksitten geçtiğini söylüyor.

Hakemli bilimsel dergi Geophysical Research Letter'da yayımlanan araştırma, Ay'ın Güney Kutbu'ndaki koşulların, karbondioksitten meydana gelen "soğuk kapanların" varlığı için uygun olduğunu gösterdi.

Astronomide karbondioksit gibi gazların katı bir cismin yüzeyinde  birikip, milyonlarca yıl boyunca hareketsiz kalabildiği ceplere soğuk kapan adı veriliyor.

Bilim insanları Ay da dahil olmak üzere Güneş Sistemi'ndeki birçok cismin atmosfere sahip olmadığını ve yeterli miktarda Güneş ışığı almadığını vurguluyor. Bu da karbondioksit gibi gazların sert yüzeylerde birikip donabileceği anlamına geliyor.

ABD'nin Arizona Üniversitesi'nden bilim insanları, bunu doğrulamak için NASA'nın Ay yörüngesindeki Lunar Reconnaissance Orbiter uzay aracının 11 yıllık sıcaklık verilerini analiz etti.

Veriler Ay'daki sıcaklığın geceleri -183 dereceye kadar düşebildiğini gösterdi. Bulgulara göre bazı bölgelerde bundan daha da düşük sıcaklıklar gözlemlenebiliyor. Karbondioksitinse -78 derecede donduğu biliniyor.

Veriler ışığında Ay'ın sıcaklık haritasını çıkaran araştırmacılar, Güney Kutbu'nun çevresinde, toplam 204 kilometrekarelik bir alanda karbondioksit içerek soğuk tuzakların bulunduğu sonucuna vardı.

Araştırmanın başyazarı Norbert Schörghofer, "Bu işe başladığımda 'Ay'da karbondioksit kapanları olduğunu güvenle söyleyebilir miyiz?' sorusunun cevabını arıyordum" diye konuştu:

Aslında kesinlikle orada olduklarını anladım ve bu şaşırtıcıydı.

"Varlıklarını doğrudan tespit etmesek de çıkardığımız haritada muhtemelen pikseller halinde bize bakıyorlar" diyen Schörghofer, yeterince soğuk olduğunu tespit ettikleri bölgelerin kapanlar için uygun koşulları sağladığını vurguladı.

Karbondioksit Ay'da tarımın anahtarı

NASA, Artemis görevi kapsamında Ay'da astronotların barınabileceği bir üs kurmak üzere çalışmalarını sürdürürken karbondioksit kapanlarının varlığı bu üssün sürdürülebilirliği açısından umut veriyor.

Bilim insanları karbondioksitin, bitkilerin büyümesi için gaza ihtiyaç duyan seralarda kullanılabileceğini ifade ediyor.

Karbondioksitin yakıt olarak kullanılması gelecekte Ay'da kurulacak üslerin enerji ve gıda ihtiyacı için Dünya'ya bağımlılığını büyük ölçüde azaltabilir.

Ayrıca bu karbondioksitin incelenmesi, Ay'daki suyun kökeninin de daha iyi anlaşılmasını sağlayabilir.

2020'de gökbilimciler, Ay'ın Güneş ışığı alan bölgelerinde büyük miktarda su bulunduğunu ortaya koymuştu.

Araştırmada yaklaşık 40 bin kilometrekarelik bir alanın su buzları barındırdığı tespit edilmişti.

Independent Türkçe, The Salon, Futurism

Derleyen: Çağla Üren