Araştırmacılar, insanların en yakın akrabaları olan büyük kuyruksuz maymunların (Hominidae) Afrika'da kendilerine uygun bölgelerin 2050'ye kadar yüzde 90'ının kaybedeceğini öngörüyor.
Goril, şempanze ve bonobo gibi maymunların nesli halihazırda tükenme tehlikesi altında. Ayrıca bugün bile bu hayvanların yaşam alanları, geçmişe göre küçülmüş durumda.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Şimdiyse araştırmacılar iklim krizi, ahşapla gıda gibi sebeplerden dolayı yaban hayatı alanlarının yok edilmesi ve insan nüfusundaki artış gibi faktörlerin bir araya gelmesiyle, büyük kuyruksuz maymunlara uygun bölgelerin büyük kısmının yok olacağını tahmin etti.
Analizde, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin kuyruksuz maymunlar veritabanındaki popülasyona, mevcut tehditlere ve 20 yılı aşkın bir süredir yürütülen koruma faaliyetlerine ilişkin veriler kullanılarak iki farklı modelleme yapıldı.
İlk senaryoda iklim değişikliği, yaşam alanı kaybı ve insan nüfusunun artışına yönelik önlem alınırken, diğerinde hiçbir hamle yapılmadı.
Diversity and Distributions adlı hakemli bilim dergisinde yayımlanan bulgulara göre, hayvanların kendilerine uygun bölgelerin ilk senaryoda yüzde 85, ikinci senaryoda yüzde 94 kaybolacağı öngörüldü.
Uzmanlar, bu kaybın yarısının milli parklar gibi koruma altındaki alanlarda yaşanacağını düşünüyor.
Çoğu büyük kuyruksuz maymun türü, ovaları tercih ediyor. Ancak araştırmacılar, iklim değişikliğinin bazı ovaları daha sıcak, kuru ve dolayısıyla maymunlar için elverişsiz hale getireceğini kaydediyor.
Öte yandan yetkililer, bazı alanların bu canlılar için uygun hale geleceğini ancak hayvanların buralara zamanında göç edemeyeceğini ifade ediyor.
"Çok kötü bir haber"
Araştırmayı yöneten, Liverpool John Moores Üniversitesi'nde akademisyen olan Joana Carvalho, tahminlerin bu primatlar için "çok kötü bir haber" olduğunu söyledi. Biyolog Carvalho, "30 yıllık bir zaman dilimi (göç etmek için) yeterli değil" dedi.
"İklim değişikliği, farklı bitki örtüsü türlerini yüksek bölgelere kaymaya zorlarken, yalnızca büyük kuyruksuz maymunlar değil aynı zamanda belirli yaşam alanlarına bağlı bütün hayvanlar, yüksek bölgelere gitmeye mecbur kalacak" diyen araştırma ekibinden Fiona Maisels de sözlerini şöyle sürdürdü:
Aksi takdirde bu hayvanların bölgedeki varlıkları son bulma riskiyle karşı karşıya kalacak. Ancak tepelerin alçak olduğu bölgelerde, pek çok tür daha yukarı çıkamayacak ve çok sayıda hayvan ve bitki yok olacak.
Carvalho, yaşam alanı kayıplarını önlemek için yeni koruma alanları belirleyerek bahsi geçen maymunların yaşadığı yerler arasında bağlantı sağlanabileceğini kaydetti.
Öte yandan cep telefonu veya ahşap gibi ürünler için gerekli malzemelerin bölgeden çıkarılması, bu hayvanların nüfusunun azalmasındaki ana nedenler arasında.
Araştırmada imzası olan isimlerden Khalmar Kühl, bu konuda şöyle konuştu:
Bu kaynaklardan yararlanan bütün ulusların omzunda büyük kuyruksuz maymunlara, onların yaşam alanlarına ve bölgede yaşayan halka daha iyi bir gelecek sağlama sorumluluğu var.
Independent Türkçe, Guardian
Derleyen: Uğurcan Yıldız
