Yeni bir araştırmaya göre sosyal zapçılar olarak da bilinen ve planlarını sürekli olarak son dakikada iptal eden kişiler, Makyavelizm ve narsisizm gibi karanlık kişilik özelliklerine sahip olma eğiliminde.

Personality and Individual Differences adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmaya göre sosyal zaplama genellikle "sözde daha iyi alternatifler için" planları "kısa süre kala" iptal etme eğilimi olarak tanımlanıyor.

Zaman zaman herkes bir şeyleri son dakikada iptal etse bile araştırmacılar, sosyal zapçıların davranışlarının sinir bozucu bir eğilimden ibaret olmadığı için özel bir durum olduğunu çünkü bu bireylerin "kendi çıkarlarına hizmet eden ve/veya dürtüsel sağgörüsüz kararları başkaları pahasına alma eğiliminde olduklarını" belirtti.

Sosyal zaplamayla ilişkilendirilen kişilik özelliklerini incelemek için Duisburg-Essen Üniversitesi'ndeki Biliş ve Davranış Bağımlılığı Araştırma Merkezi (CeBAR) Genel Psikoloji Bölümü'nden ve Erwin L. Hahn Manyetik Rezonans Görüntüleme Enstitüsü'nden araştırmacılar, 17 ila 30 yaş arasındaki 190 katılımcıdan "farklı kişilik yönlerini ve sosyal zaplama eğilimini değerlendiren" bir anketi doldurmasını istedi.

Araştırmacılara göre anket narsisizm, Makyavelizm ve psikopati kişilik özelliklerini içeren Karanlık Üçlü'nün yanı sıra dürtüsellik, erteleme ve olan biteni kaçırma korkusunu (fear of missing out -FOMO) belirleyen ölçekler de dahil olmak üzere çeşitli kişilik ölçeklerini değerlendiriyordu.

Araştırmacılar anketlerin sonuçlarını analiz ettikten sonra olan biteni kaçırma korkusu dışındaki tüm özelliklerin sosyal zaplama davranışıyla kesin şekilde bağlantılı olduğunu buldu.

Karanlık Üçlü özelliklerinden Makyavelizm ve narsisizmin, bir bireyin sosyal zaplama yapıp yapmayacağının en net göstergelerinden biri olduğu ortaya çıktı. Ayrıca araştırmacılar "dikkat dürtüselliği ve ertelemenin zamanlama boyutunun" da bunda rol oynadığını belirtti.

Psikolojide Makyavelizm, kendi çıkarlarına odaklanan ve hedeflerine ulaşmak için aldatıcı ve önceden tasarlanmış yollara başvuran bireyler için kullanılırken narsisizm "grandiyöz bir kendini üstün görme duygusu, başkalarına karşı empati eksikliği, aşırı beğenilme ihtiyacı ve benzersiz olup özel muameleyi hak ettiği inancı" olarak tanımlanır.

PsyPost'a göre olup biteni kaçırma korkusunun sosyal zaplamayla neden doğrudan bağlantılı olmadığına ilişkinse araştırmacılar, bu özelliğin "diğer insanların yaptıklarına dahil olmaya yönelik toplumsallık yanlısı bir arzu" içerdiğine dikkat çekti.

Genel olarak araştırmacılar sosyal zaplamanın "bireylerin kendileri için en iyi gördükleri seçenekleri takip etmek amacıyla, randevuları önceden haber vermeden (son dakikada) iptal ettikleri, doğası gereği kişisel çıkara dayalı bir olay" olduğunu ortaya koyarken, tam olarak anlaşılması için daha fazla araştırma gerektiğini de söyledi.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/life-style

Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk