NASA'nın Mars'taki 800 milyon dolarlık uzay aracı enerji krizine girdi. Acil durum moduna alınan InSight, ölümle pençeleşiyor.
2018'de Mars'taki sismik aktiviteyi gözlemlemek üzere Kızıl Gezegen'in Elysium Planitia adlı ovasına inen InSight, 500'den fazla sarsıntı tespit etmişti. 10 binden fazla toz şeytanıyla karşılaşan ve gezegenin eşsiz doğasına dair önemli veriler sağlayan uzay aracı, son olarak gezegenin çekirdeğinin boyutunun hesaplanmasını sağlamıştı.
Ancak uzay aracı son birkaç aydır Kızıl Gezegen'in öngörülemeyen hava durumu nedeniyle hayatı için savaşıyor.
NASA'nın diğer uzay araçlarını indirdiği kraterlerin aksine Elysium Planitia'da tozları süpüren güçlü rüzgarlar yok. "Temizleyici olaylar" diye nitelenen bu rüzgarlar, uzay araçlarının güneş panellerinde biriken tozun temizlenmesi için önemli.
Onların yardımı dokunmadığı için şu anda InSight'ın üzerinde kalın bir toz tabakası birikti ve araç, Güneş ışığından yararlanabilmek için mücadele ediyor.
InSight'ın güneş panelleri, Elysium Planitia'ya kışın çöktüğü şubat ayında enerji kapasitesinin sadece yüzde 27'sinden yararlanabiliyordu. Şimdi uzay aracının Mars kışını atlatması ve yeniden şarj edilebilir hale gelmeyi beklemesi gerekiyor.
İşte bu yüzden NASA araştırmacıları, aracı "hazırda bekleme moduna" almaya karar verdi ve cihazları sıra sıra kapatmaya başladı. Yakında uzay aracının, hayati olmayan tüm işlevleri sona erecek.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Aracın, soğuk Mars gecelerinde sistemlerini sıcak tutmak için yeterli güç tasarrufunu yapabilmesi gerekiyor. Bu da bilimsel operasyonların duraklayacağı anlamına geliyor.
InSight'ın proje yöneticisi Chuck Scott, "Önümüzdeki birkaç ay boyunca kullanılabilecek enerji miktarı hava durumuna göre belirlenecek" diyor.
Şu anda bekleme modunda ölüm kalım savaşı veren InSight hala iyi durumda. Ancak elektrik kesintisi riski her zaman var. Ve aracın enerjisi biterse bir daha asla düzelmeyebilir.
NASA, temmuz ayında Mars yeniden ısındığında InSight'ın operasyonlarını yeniden başlatmayı bekliyor. Arazi aracı bu Mars kışında hayatta kalabilirse sarsıntıları kaydetmeye ve hava durumunu izlemeye 2022'ye kadar devam edebilir.
InSight'ın baş araştırmacısı Bruce Banerdt, şöyle söylüyor:
Bizde durumumuz epey iyi. Ancak Mars tahmin edilemez bir yer. Tam olarak ne olacağını asla bilemeyiz.
Independent Türkçe, Science Alert, Interesting Engineering
Derleyen: Çağla Üren
