Araştırmacılara göre bir Alaska buzulunun önceki hızından 50 ila 100 kat daha hızlı hareket ettiği kayda geçirildi.

Bölgenin üzerinden uçarken Denali Milli Parkı'nda bulunan Muldrow Buzulu çevresindeki coğrafi yapının son uçuşundan bu yana değiştiğini fark eden bir pilot, ABD'nin Milli Park Hizmeti (NPS) çalışanlarına haber verdi. NPS bu ihbarı takip ederek yaşanan değişikliği teyit etti.

Columbia Üniversitesi Çevre Bilimleri Bölümü’nde doktor öğretim üyesi olan Jonny Kingslake, Gizmodo'ya yaptığı açıklamada buzul kabarmalarının "jeologları onlarca yıldır büyüleyen gerçekten tuhaf olaylar" olduğunu söyledi.

Buzullar son derece yavaş hareket etmeye (bu yüzden "buzul" kelimesi İngilizce'de "yavaş" anlamında kullanılabilir) meyillidir. Mevsimlerin değişmesiyle eski yerlerine dönmeden önce günde sadece birkaç milimetre yol alırlar.

Bununla birlikte, Alaska'da ve Tibet'in bazı bölgelerinde bulunanlar gibi kimi buzullar, hızlarının normalin 10 katına kadar çıkması olarak tanımlanan "kabarmalar” yaşayabilir.

Kingslake, "Tüm kütle çok yavaş hareket ediyorken sonra aniden hızlanıyor ve bu da daha yüksek rakımlardaki buzulun incelmesine ve sonrasında buzun daha düşük rakımlara yığılmasına neden olabiliyor" dedi.

Bu olunca buzul tekrar yavaşlıyor ve alçak rakımdaki madde erimeye, zirveye yakın buzul da kalınlaşmaya başlıyor ve her şey tekrar ediyor. Adeta bir tahterevallideki gibi.

Muldrow Buzulu en son 1950'lerde kabarmış, birkaç ay içinde yaklaşık 6 kilometre hareket etmişti.

Buzulun hareketleri bölgede yaşayan ya da seyahat sırasında oradan geçen kişilerin işlerini aksatabilir. NPS, buzulun üzerinden Denali'nin zirvesine kadar çıkan rotanın, buzulun hareketi ve rotadaki değişiklikler nedeniyle artık gidiş gelişe elverişli olmayabileceğini açıkladı.

Düzensizliği ilk fark eden pilot Chris Palm'a göre buzul şu anda Denali zirvesine ulaşmaya çalışan dağcılar için ölümcül olabilecek yarıklarla kaplı.

Palm, Anchorage Daily News'e, "Buzula bakıyordum ve şimdi buzula çıkmanın gerçekten zor göründüğünü düşünüyordum" dedi.

Her yeri kırılmış, parçalanmış, sarp hale gelmiş ve derin yarıklar oluşmuş.

Şaşırtıcı olmayan bir şekilde iklim değişikliği de buzul hareketini hızlandırmada rol oynuyor.

İklime bağlı buzul hızlanmasının en çarpıcı örneklerinden biri 2002'de Rusya'daki bir buzulun 6 dakikada 17,7 kilometre hareket ederek saatte 241,4 kilometre hıza ulaşmasıyla meydana gelmişti. Buzul bir köye çarparak 100 kişiyi öldürmüştü.

Olay, "buzul enkaz akışı" adı verilen yeni bir buzul hareketi kategorisine ilham vermişti.

Muldrow Buzulu'nun hareketi iklim değişikliğine bağlanmadı. Araştırmacılar, bu hareketliliğin daha çok buzuldaki rakım değişiminden ve buzul içindeki farklı su dinamiklerinden kaynaklandığını düşünüyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/climate-change/news

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu