Dünyanın en önemli ticaret yolu, 224 bin tonluk bir konteyner gemisi tarafından bloke edildi. Gemicilik uzmanlarına göre bu durum, kısa süre içinde çözülmezse büyük sorunlara neden olabilecek bir trafik artışına yol açıyor.

S&P Global Platts analistlerine göre, "trafikteki en ufak gecikme bile tıkanıklığa neden olabilir ve her iki taraftaki mal ve emtia teslimatını altüst edebilir."

Her türlü gecikmenin ciddiyetini belirleyecek en önemli faktör, Ever Given adındaki geminin ne kadar hızlı kaldırılabileceği.

Gemi kısmen yeniden yüzdürüldü ve sektörden yetkililer, geminin hızla kaldırılarak tıkanıklığın hafifletilmesini beklediklerini söyledi.

Kanal ticaret için neden bu kadar önemli?

Kızıldeniz ve Akdeniz'i arasında yer alan 175 km uzunluğundaki kanal, Asya'yla Avrupa arasındaki en kısa yol. 2019'da 19 bin geminin taşıdığı yaklaşık 1,2 milyar ton bu kanaldan geçti; bu rakam o yıl deniz yoluyla taşınan tüm malların yaklaşık 8'de biri.

Üretilen milyonlarca ton mal, Çin ve Güney Asya'dan kanal yoluyla Avrupa'ya gidiyor. Kanal, Ortadoğu'ya gelip giden petrol tankerleri için de önemli bir rota.

Ever Given yılın yoğun bir döneminde karaya oturdu. Dünyanın üretim merkezi Çin'de fabrikaların kapandığı Çin Yeni Yılı'nın ardından ticaret toparlanıyor.

İşletmeler, koronavirüs kısıtlamalarının gelecek aylarda hafifletileceği umuduyla stoklarını yenilemeye çalışıyor.

Nakliye konteyneri alanında halihazırda küresel bir sıkıntı var ve Kovid-19 güvenlik prosedürleri de limanlarda gecikmelere neden oluyor.

Tıkanmanın etkisi ne olacak?

Olayı takip eden saatlerde gecikmeler halihazırda başladı. Bloomberg, kuzeye gitmek isteyen yaklaşık 42 ve güneye gitmek isteyen 64 geminin beklediğini bildirdi.

Ever Given ne kadar uzun süre mahsur kalırsa, gemilerin sayısı o kadar artacak. Kanalın girişlerinin yakınında sıraya giren gemilerde yaklaşık 10 milyon varil benzin ve petrol bulunduğu belirtiliyor.

Colliers International'da uluslararası tedarik zinciri uzmanı olan Chris Evans, Ever Given'in hızlı bir şekilde çekileceğinden ve böylece mal sevkiyatlarındaki gecikmelerin en aza indirileceğinden emin konuştu.

Evans, "Gemi hızlı bir şekilde çekilmezse çok fazla gecikmeye neden olacak ve insanlar malların Ümit Burnu üzerinden gönderilmesini düşünmeye başlamak zorunda kalacak" dedi.

Bu, Avrupa'nın çeşitli limanlarında aksaklığa ve gemilerin yığılmasına neden olacak. Onun arkasında olan her şey aceleyle çıkacak. Kovid prosedürleri sebebiyle gemilerin boşaltılması, konteynerlerin taşınması gibi halihazırda yavaş.

Evans, "Zincirleme etki ve gecikmeler çok hızlı oluşmaya başlıyor. O eski moda şeye geri dönmemiz gerekecek: sabır" diye ekledi.

Uzman, çoğu geminin haftalarca denizde kaldığını ve birkaç günlük gecikmenin üstesinden gelebileceğini ama limanlardaki yığılmaların hızlı bir şekilde sorunlara neden olabileceğini söyledi.

Yalnızca Londra ve Thames Gateway gibi modern limanlar bununla başa çıkabilir. Yoğunluk kısa sürede artar, bu uzun sürmez.

Yine de Evans, bunun işletmeler ve tüketiciler üzerindeki etkisine dair iyimserdi:

İşletmeler için büyük bir maliyet etkisi olacağını düşünmüyorum. Ürün arzındaki aralara dair çok fazla endişelenmemize gerek yok.

TankerTrackers'tan Samir Madani, Financial Times'a şunları söyledi:

Kanal, küresel ticaret için önemli bir dar geçiş noktası.

Gemiyi hızlı bir şekilde kurtarabilirlerse etki en aza indirilir ama uzun süreli herhangi bir tıkanma, petrol fiyatlarını ve nakliye oranlarını etkilemekten tutun da konteyner gemilerini Afrika çevresinde çok daha uzun rotaya zorlamaya kadar ciddi sonuçlara yol açabilir.

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren Ata Türkoğlu