Engelliler, "şaka" adı altında ayrımcılığa maruz kalıyor… Kuyumcu: Alay ediliyor, aşağılanıyor ve ayrımcılığa tabi tutuluyorlar

Engelliler, zaman zaman “şaka” adı altında rencide edici davranışlara maruz kalıyor. Tekerlekli sandalyesi yokuş aşağı bırakılan bile oluyor. Engelli bir kişinin arkadaşlarınca kamyona bağlanıp koşturulması tepki çekti

Engellilere yönelik düşünmeden yapılan kimi şakalar rencide edici olduğu kadar risk de içeriyor / Fotoğraf: AA

Sakarya'da çekildiği belirtilen ve önceki gün medyaya yansıyan bir görüntüde, bir elinden kelepçeyle kamyona bağlanan down sendromlu engelli bir kişinin aracın hareket etmesiyle asılı halde koşmak zorunda kaldığı görüldü.

Şaka amaçlı böyle bir eylemi yaptıklarını söyleyen arkadaşlarının ise o sırada gülmeleri dikkat çekti.

Söz konusu görüntünün sosyal medyaya düşmesiyle çok sayıda kişiden ve engelli derneklerinden tepki geldi.

 Olaya tepki gösterenler yetkili makamların harekete geçmelerini talep etti.

Benzer olaylar daha önce de yaşanmıştı.

2019 yılı içerisinde İzmir'de yaşanan bir olayda yüzde 50 engelli bir kişi, iş arkadaşları tarafından streç filme sarılmış, üzerine su dökülmüş bu anları kameraya alınmıştı.

Yargıya taşınan olayda sanıklar, kendilerini "Şaka yaptık" diye savunmuştu.

Engelli insanlar zaman zaman çevrelerince "şaka" adı altında rencide edici hatta risk içeren davranışlara maruz kalabiliyor.

adem kuyumcu.jpg
Adem Kuyumcu / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

"Şaka değil, alay etme, aşağılama ve ayrımcılık suçu"

Konuyla ilgili Independent Türkçe'ye değerlendirme yapan Engelsiz Hayat Dayanışma Derneği Başkanı Adem Kuyumcu, bunun şaka değil alay etme, aşağılama olduğunu söyledi.

Türkiye'de tüm engelli bireylerin farklı şekillerde "şaka" adı altında aşağılama, yerme davranışlarına muhatap olduklarını belirten Kuyumcu, "Özellikle farklı zihinsel gelişim gösteren bireylere cinsiyet ve cinsellik üzerine söylemlerde bulunulmasıdır. Cinsel içerikli konuşmalar yaptırmak, organlarına fiziksel temaslarda bulunmak ve hatta sözde gelin ve damat yapmak gibi eylemler başta gelmektedir" dedi. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)


Kötü şakalara örnekler

Kuyumcu, engellilere yönelik yapılan "kötü şakalara" şu örnekleri verdi:

- Görme engellilere göremediğini bilerek onu farklı yönlere yürüterek bir yere çarpmasını sağlamak, düşmesini sağlamak
- Dökülecek bir şeyi çevresine koyarak ona çarpıp dökmesini sağlamak gibi davranışlar yapılmaktadır.
- İşitme engelli bireyi sürekli telefonla arayarak konuşamadığını bile bile rahatsız etmek,  konuşma sorunu olan kekeme bireyleri konuşmaya zorlamak.
- Tekerlekli sandalye kullananları sandalye üzerindeyken tehlikeye varacak şekilde yokuş aşağı bırakmak
- Basamak önümde bırakmak gibi davranışlar yapılmaktadır.
- Özellikle engelli çocuklara yapılan ve akran zorbalığına da giren bu davranış hafif şiddet, ayrımcılık ve alaycılıktır.

"Bu şekilde davranılmasının yanlış ve suç olduğu öğretilmeli"

Kuyumcu "Bu tür olaylar nasıl önlenebilir?" sorusunu şöyle yanıtladı: 

Bunların önlenmesi için çocukluktan itibaren engeli olmayan tipik gelişen çocuklara ve bireylere engelli biriyle bu şekilde iletişim kurulmaması gerektiği bu şekilde davranılmasının yanlış ve suç olduğu öğretilmelidir. Engellilerin saygın yaşam hakkına saygı göstermeleri ve yapamayacakları konularda talepte bulunmamaları gerektiği öğretilmelidir.  Bunları yapanlar da çocukluktan itibaren cezalandırılırlarsa yetişkin olduklarında da yapmayacaklardır. Bu davranışları sergileyen yetişkinlerde adalete hesap vermeli ve cezalandırılmalıdır. 

şükrüboyraz.jpg
Şükrü Boyraz / Fotoğraf: Twitter

 

Daha çok kırsal alanda görülüyor

Türkiye Sakatlar Derneği Başkanı Şükrü Boyraz ise engellilere yönelik rahatsız edici şakaların şehir hayatından ziyade kırsal alanda görüldüğünü ve daha çok eğitimsizlikten kaynaklanan bir durum olduğunu söyledi.

ersin ata.jpg
Ersin Ata / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

"Birçok engeli bu şakalara maruz kalıyor"

Engelli yazar Ersin Ata, Türkiye'de engellilere karşı bakış açısının son yıllarda yavaş yavaş pozitife dönmeye başlasa bile halen yeteri derecede ilerleme sağlanamadığını kaydederek, şöyle konuştu:

Birçok engelli bu şakalara maruz kalıyorlar bu konuda çok şikayet geliyor. Son olarak Sakarya’da yaşanan olay beni derinden yaraladı. Down sendromlu vatandaşımızı kelepçelenmesi inanılmaz bir olay. 2021 Türkiye'sinde böyle olayların olması utanç verici.

"Rencide edici bakışlara maruz kaldım"

Kendisinin bu tür bir şakaya maruz kalmamakla birlikte rencide edici bakışlara maruz kaldığını belirten Ata, "Şimdi ise o bakışların pozitife döndüğünü görüyorum. Bunu yaparken yazdığım üç kitap bir belgeselimin olması büyük etken oldu. Ancak bu şakalara maruz kalan binlerce engelli olduğunu biliyorum" diye konuştu.

"En çok otizmli çocuklar ve görme engelliler çirkin şakalara maruz kalıyor"

Ata, en otizmli çocukların ve görme engellilerin çirkin şakalara maruz kaldığını söyledikten sonra sözlerini şöyle tamamladı:

Şaka tabi iki yapılır ama karşı tarafı incitmeden kırmadan yapılana saygım sonsuz ancak şakanın da bir dozu olmalı. Şaka yaparken bir an kendinizi şaka yaptığınız engellinin yerine koyup öyle şakalar yapılırsa daha iyi olur.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU