Beyrut'un mütevazı restoran ve kafelerine bakan çok az kişi, plastik kaplı masaların ve doldurulmuş koyun eti bulunan mis kokulu tabaklarına eğilmiş müşterilerin arasında buranın Hollywood'la bir bağlantısı olduğunu fark edecektir.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Lübnanlı bir ailenin işlettiği küçük bir restoran olan Le Chef, birkaç savaşa rağmen 53 yıldır şehrin ünlü Gourand Caddesi'ndeki ana noktalardan biri. Sahibi Charbel Bassil yeni gelenleri babasıyla birlikte işe gitmek için kontrol noktaları ve bombardıman arasından nasıl yollarını bulduklarına dair hikayelerle ağırlıyor.
Ne var ki 4 Ağustos'ta, modern tarihin nükleer olmayan en büyük patlamalarından biri olan Beyrut limanı patlamasında restoran yerle bir olmuştu.
Charbel birkaç personel ve müşteriyle birlikte ağır yaralanmıştı. Salgın ve Lübnan'ın eşi görülmemiş mali çöküşü arasında sıkışan Le Chef kapılarını sonsuza dek kapatmak üzereydi. Ta ki Russell Crowe 13 bin kilometre uzaktan beklenmedik bir şekilde devreye girip 5 bin dolar (yaklaşık 39 bin TL) bağışlayana kadar.
Charbel, kollarındaki ve başındaki yaralara işaret ederek "Restorana bir bomba düştüğünü sanmıştım. Her şey mahvolmuştu, her şey üzerimde patlamıştı” diyor.
Yaralıları nasıl kırık cam ve duvar molozlarının üzerinden enkaz haline gelmiş yerel hastanelere götürmeye çalıştıklarını anlatıyor. Bu esnada restoran, içine her yanı kasıp kavuran fırtınalar çıkmış gibi görünüyordu.
Charbel, "Açık kalmak istedik ama hasar o kadar büyüktü ki müşterilere bir bina iskeletinden hizmet etmek zorunda kalacaktık" diye devam ediyor.
Yağan bağışlar Charbel'in restoranı onarmasını sağladı. O günlerde parayı 2006'da Le Chef'i ziyaret eden ve restoranın içli köftesini, kuzu yahnisini ve humusunu bolca öven ünlü merhum şef Anthony Bourdain adına bağışladığını söyleyen Gladyatör yıldızıysa sürece yardımcı oldu.
Charbel sesinde duygusal bir tonla, “Russell Crowe'a Le Chef'in Manevi Babası diyoruz. Bize çok yardımcı oldu. Birçok kişi onun bağışını gördü ve onun izinden gitti" diye ekliyor.
Bu hafta, çevrimiçi kampanyada yaklaşık 20 bin dolar (yaklaşık 157 bin TL) bağış toplanmasının ardından Le Chef, aynı bölgede yine bağışlarla desteklenen diğer birkaç restoran ve işletmeyle birlikte nihayet müşterilerine yeniden hizmet verebilmeye başladı.
Beyrut'un 200'den fazla kişinin ölümüne ve binlercesinin de yaralanmasına neden olan patlamayla sarsılan mahallelerinde, her şeye rağmen temkinli bir yeniden uyanış yaşandı.
Ağustostaki patlamanın, başkentin yakınındaki limanda alev alan on binlerce kötü depolanmış patlayıcı malzemeden kaynaklandığı düşünülüyordu.
Tehlikeli stoktan haberdar olan hükümet, patlamada yaralananlara, evsiz ve işsiz kalanlara yardım etmek için harekete geçmemesi karşısında giderek artan öfke nedeniyle sonunda istifa etti.
Bunun yerine gönüllüler molozları temizlemek için sokaklara çıktı ve Charbel gibi pek çok kişi evlerini ve iş yerlerini hayır kurumlarının ve bağış toplama kampanyalarının yardımıyla yeniden inşa etmek zorunda kaldı.
Şehir ellerinde not defterleriyle devletin yardımı olmadan zararı değerlendirmeye ve onarmaya çalışan vatandaşlarla dolup taştı. Ermenistan Caddesi'ne doğru kıvrılan Gourand Caddesi'nde yoğun inşaat çalışmaları var.
Le Chef'in birkaç bina ötesinde bağımsız bir kitapçı, kafe, edebiyat barı ve gazetecilerle hayır kurumu çalışanlarının çok sevdiği uğrak yerlerinden biri olan Aaliya's Books da ağustostan bu yana ilk defa yeniden açıldı.
Patlamadan birkaç saniye önce kitapçının İrlandalı ortağı Niamh Fleming-Farrell, ilk patlamayı ve uçak benzeri bir sesi duyduktan sonra dışarı fırlamıştı.
Hatırladığı sonraki şey, kana bulanmış insanların yanında sendeleyerek harap olmuş bir caddede sersemlemiş halde yürüdüğü. Darbe alıp bilincini kaybettiğini hatırlamıyor.
Aaliya's Books'un içi tamamen yıkılmıştı ve kısmen yıkılmış binalarla destekleniyordu; hâlâ daha kaygı verici bir şekilde yolun üzerinde sallanıyor. Lübnan para biriminin değerinin yüzde 80'inden fazlasını kaybettiği finansal çöküş sürecinde topallamaya devam ederken, pandeminin ortasında yeniden açılmak imkansız görünüyordu.
Ama sonra bağışlar yağmaya başladı.
Yeni gibi görünen kafede konuşan Niamh, "Bu gerçekten mahcup edici ve çok dokunaklı, özellikle de düzenli misafirlerden Lübnan'ı ziyaret edip yalnızca bir kez burada bulunmuş olanlara kadar tüm bu bağışçıların buraya ulaşması" diye konuştu.
Gösterilen cömertlik arasında memleketi İrlanda'dan gelen beklenmedik hediyeler de vardı. Niamh, County Mayo'daki Westport'ta bulunan ve daha önce kendileriyle hiçbir bağlantısı olmayan küçük, bağımsız bir kitabevinin bile koleksiyonlarına yeniden başlayabilmeleri için bir kutu kitap gönderdiğini söylüyor.
“Bu kadar uzaktaki insanların, salgın sırasında kimse finansal olarak rahat veya güvende hissetmiyorken bile burada olup bitenlerle ilgilenmesi rahatlatıcıydı” diye ekliyor.
Tüm bunlar ekibi devam etmeye teşvik etmişti. Dönüşüm inanılmaz: Niamh'ın arkasında, müşterileri koltuklarına gömülmüş rahatça okuyup çalışıyor.
Le Chef'e döndüğümüzde, lekesiz masalarda otururken ve arkada et ve balık yahnileri hafifçe kabarırken burada da neler yaşandığını hayal etmek zor.
Yıkımın yegane işaretlerinden biri, Le Chef'in üzerine kan sıçrayan ve Charbel'in patlamadan tam bir ay sonra enkaz altından çıkardığı dini ikonu.
Meryem Ana ikonunu elinde tutarak “Hâlâ kimin kanı olduğunu bilmiyoruz” diyor.
Charbel, pandemi halihazırda darmadağın olmuş Lübnan ekonomisini mahvetmeye devam ederken bile Le Chef'i devam ettirmeye kararlı.
"Bunun yaşamamız gereken son felaket olması için dua ediyoruz. Ama ne olursa olsun açık kalacağız. Damarlarımdaki kan akmaya devam ettiği süreci burada çalışacağım" diye konuşuyor.
* Bel Trew'in makalesinin tasarımdan kaynaklanan nedenlerle kısalttığımız başlığının tamamı şöyledir: "Russell Crowe bizim Manevi Babamız": Dünyanın dört bir yanından gelen bağışlar Beyrut restoranlarının yeniden ayağa kalkmasını sağlıyor
independent.co.uk/independentpremium
Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk
© The Independent
