Dünyaca ünlü Arecibo Gözlemevi, ciddi hasar gördükten sonra çöktü.

Yakın zamana kadar dünyanın en büyüğü olan Porto Riko'daki geniş radyo teleskobu, yakın ve uzak uzaya bakılmasına, Dünya'ya yaklaşan cisimlerin takibine ve uzaylı yaşam arayışlarına yardımcı oluyordu. Gözlemevi ayrıca, yaklaşık 300 metrelik çanağının Altın Göz (Goldeneye) gibi filmlerde yer almasıyla da ün kazanmıştı.

Ancak gözlemevi şimdi, idarecilerin zaten tamir edilemeyeceğine ve hizmet dışı bırakılması gerektiğine karar vermesine sebep olan hasar sonrası çöktü.

Görgü tanıkları, 900 tonluk alıcı platformunun ve Gregoryan kubbenin (çanağın üzerinde yer alan büyük yapı), 120 metreden fazla bir yükseklikten aşağıdaki teleskobun kuzey kısmına düştüğünü söylüyor.

Büyük bir çarpma tarif eden tanıklar, gözlemevinin kırıldığının anlaşılması sonrası bir duygu seli yaşandığını belirtti.

Gözlemevinde 26 yıldır çalışan ve yakınlarda yaşayan Jonathan Friedman, Associated Press'e kouştu ve, "Gümbürtüye benzer bir ses geldi. Ne olduğunu tam olarak biliyordum" dedi.

Çığlık atıyordum. Şahsen, kontrolden çıkmıştım... Bunu anlatabileceğim kelime yok. Çok derin, korkunç bir duyguydu. 

Friedman, sesi duyduktan sonra gözlemevini yukarıdan gören bir tepeye koştuğunu ve bir zamanlar çanağın durduğu yerde bir toz bulutu gördüğünü söyledi.

Gözlemevindeki sorunlar Ağustos'ta kopup çanağa çarpan bir kablonun 30 metrelik delik açarak platforma hasar vermesiyle başlamıştı. İlk sorunların onarımı tam başlamışken Kasım'da başka bir kablo daha kopmuştu.

Teleskobun ABD Ulusal Bilim Vakfı'ndaki yöneticileri, söz konusu kazalar sonrası yürütülen ileri incelemeler teleskobun güvenli ve ekonomik biçimde tamir edilmesinin imkansız olacağını ilan etmişti. Vakıf yöneticilerinin bu nedenle gözlemevinin kalıcı olarak kapatılacağını duyurması, kazadan beri açık kalması için fon sağlanması gerektiği yönünde lobi çalışmaları yürüten bilim insanları açısından sıkıntıya yol açmıştı.

Ardından geçenhafta gözlemevindeki kablolar kopmaya başlamıştı. Nihayetinde Salı sabahı yerel saatle 08.00'de, kopan kabloların yarattığı, kartopu etkisi gibi görünen bir durum sonucu tüm yapı çöktü.

Arecibo Gözlemevi 1960'larda Savunma Bakanlığı finansmanıyla inşa edilmişti. Yeni bir gözlemevi inşasının maliyeti 350 milyon dolar (yaklaşık 2 milyar 740 milyon TL) tutabilir. Bu nedenle finansmanının da ABD Kongresi'nden sağlanması gerekecek.

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/life-style

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik