Sudan’da tartışmalara yol açan İsrail’le normalleşme kararıyla ilgili konuşan iktidardaki Egemenlik Konseyi Başkanı General Abdulfettah Burhan, bu karar için kimsenin kendilerine şantaj yapmadığını, bu adımın Sudan için de önemli bir kazanım olduğunu söyledi.

Devlet televizyonuna konuşan Burhan, İsrail’le normalleşme kararı olmadan ABD’nin terör listesinden çıkmak için birkaç ay daha beklemek zorunda kalacaklarını belirtti.   

ABD Başkanı Donald Trump, Sudan'ın 1998’deki terör saldırısı kurbanlarına 335 milyon dolarlık (yaklaşık 2 milyar 731 milyon TL) tazminat ödemeyi kabul etmesi sonrasında bu ülkeyi "teröre destek veren ülkeler" listesinden çıkaran kararı imzalamış, geçen hafta da Sudan’la İsrail'in ilişkileri normalleştirme konusunda anlaşmaya vardığını duyurmuştu. Böylece Sudan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn’in ardından İsrail’le normalleşme kararı alan üçüncü Arap ülkesi oldu. Trump ayrıca İsrail'le barış anlaşması imzalamak isteyen en az 5 Arap ülkesi daha olduğunu söylemişti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da, Sudan'a 5 milyon dolar değerinde un yardımında bulunacaklarını açıklamıştı.

"Uluslararası yardımların önünü açacak"

ABD Başkanı’nın 3 Kasım seçimleri öncesinde diplomatik başarılarını artırmak istediği yorumlarına değinen Sudanlı General, “Kendisi bazı kazanımlar elde etmek istemiş olabilir, biz de bunu istedik… Anlaşma olmasaydı terör listesinden çıkmak için bekleyecektik. Bu anlaşmanın en büyük kazananı biziz” dedi. Burhan, “Kimse bize normalleşme için şantaj yapmadı. İzole olmuştuk ve yaptırımlarla karşı karşıyaydık. Ülkemizin listeden çıkarılması sayesinde uluslararası topluma geri döneceğiz. Bu anlaşmalar Sudan’ın dünyadaki finans ve siyaset sistemine entegre olması için kapı açacak” diye konuştu. Ülkedeki silahlı güçlerle yapılan barış anlaşmalarını da hatırlatan Burhan, İsrail’le varılan anlaşmanın ülkeye uluslararası yardım akışının da önünü açacağını ifade etti.

Sudan’da 30 yıllık Ömer el Beşir iktidarını deviren geçen yılki kitlesel gösterilerin ardından kurulan geçiş hükümeti, çok büyük bir bütçe açığıyla ve yıllık yüzde 200’ü aşan enflasyonla karşı karşıya.

"Yeni bir savaşın fitilini ateşliyor"

Öte yandan İsrail’le ilişkileri normalleştirme kararı, ülkede tepkileri beraberinde getirdi. Geçici hükümeti destekleyen siyasi ittifakın en büyük partisinin lideri ve eski Başbakanı Sadık el Mehdi ve ittifak içindeki birçok önemli isim, İsrail’le anlaşmaya itiraz etti. Mehdi, kaleme aldığı açık mektupta “Bu anlaşma Sudan yasalarının ihlali, Ortadoğu barış projesine zarar veriyor ve yeni bir savaşın fitilini ateşliyor” ifadelerini kullandı. Arap Sosyalist Baas Partisi ve Egemenlik Konseyi üyesi Sıddık Tavır da, normalleşme kararının iktidar ortaklarının uzlaşısıyla değil, Konsey Başkanı Burhan ve Başbakan Abdullah Hamduk tarafından alındığını savundu.

Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas'ın ofisinden yapılan açıklamada da, "İsrail Filistin topraklarını işgal etmeyi sürdürürken ilişkilerin normalleşmesini kınıyoruz ve reddediyoruz" denildi.

Anlaşma kararı öncesinde Mehdi dahil birçok siyasi liderle görüşmeler yaptıklarını kaydeden Burhan ise, anlaşmanın geçici mecliste onaylanacağına inandığını söyledi. Burhan, Sudan’ın Filistin’in bağımsız devlet talebini desteklemeye devam edeceklerini de belirterek “Hepiniz 1967 sınırları içinde bir Filistin devleti istiyoruz ama Sudan’ın bunun sorumluluğunu tümüyle üstlenmesini istemiyoruz” dedi.

Independent Türkçe, Times of Israel, AFP