NASA’nın Perşembe günü Florida’dan fırlatılan ve Mars yolculuğuna başlayan yer aracı Perseverance, pek çok yüksek teknoloji aygırın yanı sıra oksijen üretecek deneysel bir cihaz da taşıyor.
Kızıl Gezegen’in insanlı keşfi için pek çok deneysel adımdan biri olan ve Mars Yerinde Oksijen Kaynağı Kullanma Deneyi (MOXIE) ismi verilen cihaz, ince atmosferinde binde ikiden daha az oksijen barındıran gezegende oksijen üretmeye çalışacak.
Oksijenin uzay görevlerinde taşıması bilim insanlarını zorluyor çünkü çok fazla hacim kaplıyor. Gelecekte Mars’a gidecek astronotların uzay araçlarıyla Dünya’ya dönmek için yakıt olarak ihtiyaç duyacakları oksijen bir yana, yalnızca soluyacakları oksijenin tümünü götürmesi bile mümkün görünmüyor.
MOXIE’yle çözüm aranan sorun da bu. Cihaz gerçekte kullanılması planlananın yüzde birine ölçeklendirilmiş, araba aküsü boyutlarındaki bir prototip. Ve eğer cihaz başarılı olursa bilim insanları, 2030’larda aygıtı orijinal boyutlarda inşa edip göndermeyi hedefliyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İnce Mars atmosferine özel olarak tasarlanan MOXIE, karbondioksiti elektrokimyasal yolla oksijen ve karbonmonoksit moleküllerine ayrıştıracak. Prototip, yüzde 99,6 saflıkta elde edilmesi planlanan oksijenin saflığını ölçtükten sonra iki gazı da geri atmosfere geri salacak.
Gelecekte ise gerçek boyutlarındaki cihazın insan ve roket kullanımı için oksijeni depolayacak bir tankla birlikte gönderilmesi planlanıyor.
MOXIE deneyinin baş araştırmacısı Michael Hecht göre, solunması çok tehlikeli ve zehirli olan karbonmonoksit için endişelenmeye gerek yok. Bu gaz Mars atmosferine katılsa da kayda değer ölçüde bir değişiklik yaratmayacak.
Business Insider’e konuşan Hecht konuyla ilgili şu açıklamalarda bulunmuştu:
Karbonmonoksit Mars atmosferine salınırsa, küçük miktardaki artık oksijenle bir araya gelecek ve yeniden karbondioksite dönüşecektir.
MOXIE, fikri test etmek için üretilen küçük bir deney olduğu için çok fazla oksijen üretmeyecek ve saatte ürettiği 10 gramı da atmosfere geri verecek. Bu da Dünya’da yaklaşık olarak 33 litrelik havadaki oksijen miktarına denk geliyor.
MOXIE’nin, Perseverance yer aracının 18 Şubat 2021’de Mars yüzeyine iniş yapmasından kısa süre sonra çalışmaya başlaması bekleniyor.
Business Insider
Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız
