Çalkantılı varlığı 70 yılı aşkın süredir dalgalar yaratan ulus Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) ardında bıraktığı tüm miras içinde tasarım, ilk akla gelenlerden biri değil. Katı komünist uygulamalar ve kültürel normların denetlenmesi en azından kağıt üzerinde sanatsal beceri için iyi bir bileşim gibi görünmüyor. Ne var ki gerçek bunun tam tersi, Sovyetler Birliği yaratıcılık ve yenilik için kayda değer bir çağı ortaya çıkardı ve bunların pek çoğu bugün hala görülebiliyor.
Belki de en ilgi çekici örneklerden biri, Rusya'nın bir zamanlar Avrupa'nın içinden uzak doğuya kadar 10 bin kilometreye yayılmış engin coğrafyası boyunca karşınıza çıkan yol işaretleridir. Lenin ve Stalin'in iyi komünistlere ilham vermeyi amaçlayan bilinen heykellerinin ötesinde bu objeler, Sovyet bakış açısını güçlendirmek için tasarlanmış her şeyi kapsayan propaganda makinesinin coşkun örnekleri.
Fransız fotoğrafçı Jason Guilbeau, solmuş bu kalıntıları belgelemek için Google Street View'u kullandı, Rusya ve eski topraklarını titizlikle tarayarak aylar geçirdi. Fotoğrafçının derledikleri "Soviet Signs and Street Relics" (Sovyet Yol İşaretleri ve Cadde Kalıntıları) adlı kitapla yayımlandı.
Komünist ideolojiyi nüfusun köylü ağırlıklı kısmına iletmenin etkili bir yolu olan bu yol işaretlerindeki sembolizm, aşikâr. İşgücü kolları arasındaki dayanışmayı temsil eden devasa çekiç ve oraklar tepelerde ve yol kenarlarında dikiliyor. Tanklar, savaş uçakları ve gemiler iktidara ve askeri üstünlüğe işaret ederken, uzay çağı tasarımları son sınırın da fethedilme başarısını ifade ediyor.
Tarımsa, milyonlarca köylü ve çiftçi için aşikâr olan başka bir motif. SSCB büyük ölçüde tarımsal kaldı ve tarımsal ortaklık propaganda için kilit bir temaydı. Buğday demetleri gibi traktörler de sıklıkla görülüyor fakat onlar genelde havada asılı oluyorlar.
Kitabın önsözünde Moskova Mimarisi Koruma Derneği kurucularından Clem Cecil şu satırları kaleme aldı:
Sovyetler Birliği'nin kalıntıları bizi zaman ve mekan içinde taşıyacak güce sahip.
Bu ıssız semboller muazzam bir imparatorluğun ideolojisini ve topraklarını tanımladı. Esas mesajları mekan ve zamanın fethedilmiş olduğuydu.
Gerçekten de bu yol işaretlerinin tüyler ürperten bir yanı var. Pek çoğu genellikle etrafı ıssız boşluklarla çevrili şekilde yol kenarlarında bulunurken, diğerleri ya doğa ya da binalar tarafından gizlenmiş. Çevrede gittikçe gözden kayboluyor gibi duruyorlar ve hikayeleri yavaşça zamana karışarak yok oluyor.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/photography
Independent Türkçe için çeviren: İdil Söylemez
© The Independent
