Navaho yerlileri neden ABD'deki en yüksek ölüm oranlarından birine sahip?

Talihsiz bir zamanda düzenlenen kilise etkinliğiyle birleşen tarihi sosyal ve yapısal eşitsizlik virüsün yayılmasında rol oynadı

Navaho Ulusu'ndan daha çok ölüm oranına sahip çok az bölge mevcut (Reuters)

Diğer ABD eyaletlerine göre hem nüfusu hem de yoğunluğu daha az olmasına karşın Navaho Ulusu ülkedeki koronavirüs ölüm oranı sıralamasında 5. sırada yer alıyor.

Navaho Ulusu'nda pazardan bu yana 73 kişi hayatını yitirirken doğrulanmış 2 bin 373 virüs vakası bulunuyor. Bu oran, her 100 bin kişide 46 ölüme denk geliyor. Sadece New York, New Jersey, Connecticut ve Massaschusetts daha yüksek ölüm oranlarına sahip.

Navaho Ulusu'ndaki salgının izleri, 7 Mart'ta Nazarane Chilchinbeto Kilisesi'nde düzenlenen büyük ayine kadar uzanıyor.

Navaho Times'a göre, buluşmayı izleyen haftalarda, söz konusu ayine katılan birkaç kişi ve ailelerinin virüs testi pozitif çıktı. İçlerinden birinin ayine katıldığı iki kişiyse Kovid-19 testi yapılamadan solunum semptomları sebebiyle hayatını kaybetti.

Buluşmada en az 7 Batı Navaho yerel idaresinden temsilcilerin ve Navaho Ulusu genelinden başkalarının da yer aldığı belirtilmişti.

The New York Times'ın haberine göre, Navaho yetkilileri salgının yayılma potansiyelini sokağa çıkma yasağı ve kontrol noktaları aracılığıyla engellenmeye çalışıyor. Ancak Navaho yetkilileri bu çabalarının, Navajo koruma alanını çevreleyen kasaba ve şehir sakinlerinin sosyal mesafe ilkelerini görmezden gelmesi sebebiyle baltalandığından şikayet ediyor. Bu şehirler arasında New Mexico eyaletine bağlı bölgenin ticaret merkezi Gallup'un da dahil olduğu belirtiliyor.

Navaho Ulusu'nun birçok mensubu Gallup'ta yaşarken, birçoğu da şehri düzenli olarak ziyaret ediyor. Pazar itibarıyla Gallup, ABD'deki herhangi bir kentsel alanın en yüksek üçüncü ölüm oranına sahipti. Sadece New York şehri ve Ohio eyaletinin Marion kentindeki cezaevi nüfusu daha yüksek oranlar bildirdi.

Gallup Belediye Başkanı'nın talebi üzerine New Mexico Valisi Michelle Lujan Grisham eyaletin Toplumsal Olaylar Kontrol Kanunu'nu yürürlüğe koyarak şehri tecrit altına aldı. Şu anda Navaho Ulusu'yla Gallup arasındaki yollarda kurulan kontrol noktalarında bekleyen Ulusal Muhafız birlikleri, bölgeler arası geçiş yapmak isteyen araçları geri çeviriyor. 

 

 

New York Times'a konuşan Gallup Belediye Başkanı Louis Bonguidi, kendi şehrinin tecrit edilmesi talebinin sıradışı bir durum olduğunu kabul etmekle beraber, halkın güvenliğinin sağlanması için gerekli olduğunu düşündüğünü açıkladı.

Başkan Bonaguidi, "Bununla birlikte Gallup'taki Kovid-19 salgını en üst düzeyde bir kriz. Derhal harekete geçilmesi gerekiyor" diye belirtti.

Belediye Başkanı'nın keskin hamlesi Navaho Ulusu başkanı Jonathan Nez'in desteğini aldı.

Nez, "Gallup'ta ikamet eden birçok Navaho Ulusu mensubu var, birçoğu da bu bölgeyi ziyaret ediyor. Birinci önceliğimiz her zaman için onların sağlığı ve güvenliği" dedi.

Navaho Ulusu'nun Gallup'a coğrafi yakınlığına ve muhtemelen salgının koruma alanında patlak vermesine sebep olan talihsiz kilise etkinliğine ek olarak, Navaho (yerel dilde Diné) koronavirüsle mücadelede pek çok sorunla karşılaşan civardaki eyalet valilerine nazaran daha az kaynağa sahip.

Kovid-19 bölgeye yayılmadan önce de var olan yüksek yoksulluk düzeyi, sağlık hizmetlerine zayıf erişim, su kaynaklarını zehirleyen ABD uranyum madenleri sebebiyle temiz suya kısıtlı erişim ve ABD hükümetinin Yerli Amerikan topluluklarına yönelik genel aldırışsızlığı kabile yetkililerinin pandemiye karşılık vermesini daha da zorlaştırıyor.

ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri 2009'da, Amerikan ve Alaska yerlileri arasında H1N1 gribinden kaynaklanan ölüm oranlarının tüm diğer ırksal ve etnik gruplara göre 4 kat daha fazla olduğunu bildirmişti.

Yerli Amerikan topluluklarına sunulan az miktardaki yardımsa bağış başvuru sürecindeki "ağır bildirim yükümlülükleri" sebebiyle liderlere ulaşmakta yavaş kalıyor.

Halkları için finansman sağlamaya çalışan liderler aynı zamanda milyarlarca doları finansman için yeterli görülen ve başvuruda bulunan Alaska Yerlilerince işletilen kar amaçlı şirketlere kaptırmamak için de mücadele veriyor. Yakın zamanda Navaho, söz konusu şirketlerin para almasına engel olmak için açılan davada diğer 10 kabileye katılmıştı.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU