Dünyaca ünlü isimlerin yanı sıra pek çok farklı kesimden yazarın görüşlerine yer veren The Independent, çok seslilik denince akla ilk gelen mecralardan biri. Independent'ın sürekli yazarlarının yanı sıra İşçi Partisi Lideri Jeremy Corbyn’den Liberal Demokrat Parti parlamento üyesi Leyla Moran’a kadar pek çok farklı görüşün yanı sıra, Teslime Begüm ve Lemma Shehadi gibi ödüllü gazetecilerin yazıları da Independent sayfalarında yerlerini aldı. The Independent’ın editör ekibi 2019 boyunca neredeyse hiçbir gelişmeyi atlamadan bu önemli isimlerin görüşlerini okura sundu.
Biz de Independent Türkçe olarak, yayına başladığımız günden itibaren The Indy'deki bu görüş çeşitliliğini yansıtmaya gayret etmenin yanı sıra, The Independent içeriğiyle sınırlı kalmadık ve çok çeşitli kaynakları tarayarak farklı görüşleri okurlarımıza ulaştırmaya çalıştık. Hepsini burada anamasak da Slavoj Zizek’in İşçi Partisi’nin seçim yenilgisine dair değerlendirmeleri ve Daron Acemoğlu’nun ABD ekonomisinin otomasyondan gördüğü zarara ilişkin görüşlerine değinmiş olalım. Bunlara bir de Independent Arabia ve Şarkul Avsat yazarlarının Ortadoğu ağırlıklı yazılarının Arapça'dan çevirileri eklenince epeyce zengin bir kategori oluşturabildiğimizi sanıyoruz.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Elbette “Dünyadan Sesler” kategorisinde değerlendirdiğimiz bu yazıları özenli, aslına sadık ve aynı zamanda okurumuzda bir Türkçe lezzeti bırakabilecek biçimde çevirmek en büyük gayemiz oldu. Bu noktada çevirmenlerimiz Kerim Çelik, İrem Oral ve Noyan Öztürk de övgüyü hak ediyor.
Independent Arabia ve Şarkul Avsat yazarlarının da geniş yer kapladığı listenin ilk sırasında Lübnanlı yazar Racih Nuri’nin yazısı yer aldı. İşte yılın en çok okunan dünyadan yazarları...
10- Ahmed Twaji: Trump, Amerika'nın "bitmek bilmeyen savaşlarından" nefret ettiği için Suriye'den çekildiğine inanmanızı istiyor, gerçek çok farklı
Trump’ın Suriye’nin kuzeyinden ani çekilişi ve bunun ardından Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bölgedeki ilerleyişi, ülkemizde büyük yankı bulmuştu. Konu üzerine çeşitli spekülasyonlar üretilirken Trump’ın “BİTMEK BİLMEYEN savaşları sona erdirmeye çalışıyorum” demesi de tartışma yaratmıştı.
Trump’ın sözlerini “samimi” bulmayan çok sayıda kişi olmuştu. Onlardan biri de Iraklı gazeteci Ahmed Twaji’ydi. Twaji'nin Türkiye'yi de yakından ilgilendiren konuya ilişkin The Independent’ta yer verdiği yazısı, listemize 10. sıradan girmeyi başardı.
“Irak ordusu, IŞİD'e karşı üç yıllık savaşında 34 bin askerini feda ederken ABD ordusu silahlı çatışmalarda sadece 54 asker kaybetti. Musul’daki bitmek bilmeyen savaşı sona erdirmek Trump’ın Irak’ı bombaladığı için alkış alabileceği anlamına geliyordu ama Amerikan ordusu, temel altyapıyı yeniden inşa etme mücadelesi veren Irak ulusunu terk etti.
Trump, bitmek bilmeyen savaşları kışkırtmakla meşgul ama sonuçlarıyla başa çıkmada daha az hevesli.”
9- Ahmed Abdülhakim: Sykes-Picot Anlaşması'ndan 103 yıl sonra
Tarih, haberleri ve yazıları yıl boyunca sitemiz okurlarının ilgisini çeken konular arasında yer aldı. Osmanlı İmparatorluğu’nu paylaşmak için yapılan gizli anlaşmanın günümüzdeki siyasi gelişmelerle bağlantısını irdeleyen bu yazı da okurların merakını cezbetti. Gazeteci Ahmed Abdülhakim’in Independent Arabia için yazdığı yazıyı, Büşra Abay çevirdi.
“Gregory Gause’a göre, Suriye iç savaşının ciddiyeti, ayrıca Irak'ta devam etmekte olan yankılar ve Lübnan'da yaygın olan istikrarsız siyasi durumun eşlik etmesi, İngiltere ve Fransa’nın, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünü takiben Maşrik çevresine çizdiği yapay sınırların ölüm döşeğinde olduğuna dair şüphelere yol açtı. Bununla birlikte, bu ülkelerin hiç biri yakın gelecekte sınırları içinde etkili bir güç talep edemeyecek ve sınırlar değişmeyecek.”
8- Tarık eş-Şami: İran rejimi, 100 göstericinin öldürülmesinden sonra stratejik bir krizle karşı karşıya
İran’da benzin fiyatlarını artış nedeniyle başlayan protestolar ve bunun ardından gündeme gelen internet yasakları, gündemdeki yerini hala koruyor. Yine Independent Arabia’dan Türkçe’ye aktarılan bu yazı da listemize 8. sıradan girdi. Gazeteci yazar Tarık eş-Şami’nin kaleme aldığı yazı, protestolara katılan 100 kişinin öldürüldüğü iddialarını irdeliyordu.
“Benzin fiyatlarındaki artışı protesto eden barışçıl gösterilere karşı şiddete başvurulması, İran’daki güç koridorlarında korkunun hakim olduğunu gösteriyor. Ayrıca 100 İran kentinde rejim karşıtı gösterilerin patlak vermesi sonrasında İran'ın stratejisinin şu anda ciddi bir krizle karşı karşıya olduğunu teyit ediyor.”
7- Yusuf eş-Şerif: Türkiye'nin Kürt dosyası: Tarihin düğümü ve paranoya
Independent Arabia’nın yanı sıra, Şarkul Avsat’tan çevrilen makaleler de özellikle Türkiye'yle ilgili konuları işledikleri zaman okurlarımızın ilgisine mazhar oldu. Türkiye uzmanı Yusuf eş-Şerif’in kaleme aldığı yazının da ülkemizin kadim gündemlerinden Kürt meselesini konu edinince listenin 7. sırasına yerleşmesi pek de zor olmadı. Yazıda Kurtuluş Savaşı’ndan bugüne, Suriye ve Türkiye'deki Kürtlerin durumu irdeleniyordu.
“Kürtler, hedefi halifeliğin kurtarılması olduğunu zannettikleri bu savaşa katıldılar. Dindar Kürtlerin bir kısmı, hilafet devletinin yeniden kurulacağı umuduyla bir Kürt devleti kurulmasını öngören Sevr Anlaşması’nı desteklemediler ve Kurtuluş Savaşı’na katıldılar. Fakat Kürtler, kendilerini resmi dili Türkçe olan ve Türk bayrağının dalgalandığı bir ulus devlet tarafından yönetilir halde buldular.”
6- Noam Chomsky: İş işten geçmeden İran’la savaşı durdurmalıyız
Ünlü filozof ve dilbilimci Noam Chomsky’nin İran ve ABD arasındaki uzun süredir devam eden gerilimi konu alan yazısını, dilimize ilk kez Independent Türkçe aktarmıştı. Chomsky’nin konuyla ilgili önemli tespitlerine yer verdiği yazıda “ABD’nin İran’ın kötülüklerine dair hikayeler uydurduğu” ifade edilmişti.
Bu yazıdan birkaç hafta sonra, İran ve Birleşik Krallık arasında tanker krizi patlak vermiş ve Birleşik Krallık’ın ABD’nin emriyle İran tankerine el koyduğu iddiaları ortaya çıkmıştı.
İran ve ABD arasındaki nükleer krizin de gündemdeki yerini hala koruduğunu göz önünde bulundurarak, Ekin Bayur’un çevirdiği yazıdan uzunca bir alıntı yapalım:
“İran’ın Şah tarafından yönetildiği zamanlarda, nükleer silah geliştirme niyetine dair çok az endişe duyulduğuna dikkat etmek gerekir. Şah İran’ın nükleer silahları “hiç şüphesiz ve düşünülenden daha kısa sürede” geliştireceğini, yabancı gazetecilere açıkça ifade etmişti. İran'ın nükleer enerji programının yaratıcısı ve eski İran Atom Enerjisi Teşkilatı Başkanı, liderliğin planının “nükleer bomba inşa etmek” olduğuna emindi. CIA de komşu ülkelerin yapması durumunda, İran’ın nükleer silah geliştireceği konusunda emin olduğunu bildirmişti (elbette İsrail gibi).
Bu dönem, Dick Cheney, Donald Rumsfeld, Henry Kissinger ve diğer üst düzey yetkililerin, İran’ın nükleer programlarını kolaylaştırmak için ABD üniversitelerine (kendi okulum MIT de dahil) baskı yaptıkları dönemdi. Şah’ın yönetiminde bu programları desteklerken neden daha sonra onlara şiddetle karşı çıktığı sorulduğunda Kissinger dürüstçe İran'ın o zamanlar bir müttefik olduğunu söyledi. Yeterince basit.
ABD, rasyonelliğin hüküm sürdüğünü ve Bolton ile ortaklarının kontrol edilebileceğini varsayarsak, İran’ın ekonomisini ezme ve nüfusunu cezalandırma programına devam edecek. Avrupa cevap veremeyecek kadar korkuyor ve diğerleri de “Efendi”ye karşı çıkma gücünden yoksun. Aynı politikalar Venezuela’da uygulanıyor. Kennedy yönetimi, Küba’da uygulanan “Yeryüzü Terörünü” (tarihçi Arthur Schlesinger’in tabiriyle) kampanyasının füze krizi sırasında dünyayı yıkıma yaklaştırdığını kabul ettiğinden beri, Küba’da da sürüyor.”
5- İlyas Harfuş: Çarın füzeleri ve Padişah'ın hayalleri
Türkiye’nin S-400 alımı, ABD ile ilişkilerin gerilmesine yol açmış, günlerce manşetlerden düşmemişti. Lübnanlı gazeteci ve yazar İlyas Harfuş da konuyla ilgili görüşlerini Şarkul Avsat’ta yazmıştı. Yazarın bu merak uyandıran başlığı, gündemin de sıcaklığıyla birlikte okurların epey ilgisini çekmiş gibi görünüyor. Listemizde 5. sıraya oturmayı başaran yazı, Rus-Türk yakınlaşmasının sebeplerine tarihsel referanslarla değiniyor.
“Fransız Le Monde gazetesinin dediği gibi, Rusya’nın ihtişamını canlandırmak için çalışan 'yeni bir Çar'ın yanı sıra, Türkiye’nin tarihini yeniden yazan 'yeni bir padişah' ile karşı karşıyayız.
Rus-Türk yakınlaşmasının güçlenmesinin sebeplerinden birisi de Suriye krizindeki gelişmelerdir. İki ülkenin krizin karşı tarafında duruyor olmaları, her birinin kendi yöntemiyle bunu fırsata çevirmesine izin verdi.”
4- Ferhat Nuri: İhsanullah ve Lütfullah: Yakın zamana kadar kız kardeş olan iki erkek kardeş
Independent Farsça’dan Ferhat Nuri, Afgan halkının günlük yaşantısına dair çeşitli konularda yazıyor. Bu yazılar, çoğu zaman yerel ve bireysel hikayeler olsa da Afganistan’ın toplum yapısına ve sosyo ekonomik koşullarına ilişkin önemli ipuçları sunuyor. Nuri’nin bu yazısı da Afganistan’da “interseks” doğan iki kardeş üzerine. Yıllarca “kız çocuğu” olarak yetiştirilen ve ergenlik çağına gelince hormonal değişiklikleri yüzünden cinsiyet değiştirme ameliyatı geçiren iki çocuğun öyküsü, listenin 4. sırasına yerleşti.
“Çocukların dedesi nihayet bir doktor buldu. İnsanların tepkisinden endişe ettikleri için onları doktora gizlice götürdü. Doktor aileye çocukların cinsiyet değiştirme operasyonu geçirmesi gerektiğini söyledi. Üzerinde bir süre düşündüler ve sonunda yaptırmaya karar verdiler.”
3- Lydia Wilkins: Greta Thunberg'e gösterilen acımasız tepkinin tek sebebi genç bir kadın olması değil: Asıl sebep Aspergerli olması
2019’a damga vuran 16 yaşındaki iklim aktivisti Greta Thunberg’in seveni olduğu kadar, eleştireni de çok. Muhtemelen bu yazıya iki kesimden okur da ilgi gösterdi. Listenin üçüncü sırasına oturan yazıyı gazeteci Lydia Wilkins kaleme aldı. The Independent'tan Kerim Çelik’in çevirdiği yazı, Greta’nın “süper güç” diye tanımladığı asperger sendromunu konu alıyordu. Yazıya “Ben de otizmliyim” diyerek başlayan Wilkins, “aspergerli olmanın aslında konuyla hiç ilgisi olmadığını” vurguluyordu.
“Otizm veya Asperger, görüşlerine katılmadığınız kimselere vurmak için kullanacağınız bir sopa değildir. Zengin bir şaka kaynağı da değil. Thunberg inanılmazı gerçekleştiriyor; bu konuda herhangi bir şey söylemek istiyorsanız, bunu yapıcı biçimde icra edin. Aspergerli olabilir ama bunun konuyla hiçbir alakası yok.”
2- H. Akın Ünver: Rusya Türkiye’deki bilgi savaşını kazandı
Zirveye yaklaşırken karşımıza alanında uzman ve tanıdık bir isim çıkıyor. Kadir Has Üniversitesi öğretim görevlisi H. Akın Ünver’in “Türkiye’deki Rus Dijital Medyası ve Bilgi Ekosistemi” adlı çalışmasının sonuçlarına dayanarak yazdığı bu yazı, Washington merkezli Foreign Policy’de yer aldı. Cenk Korkmazer’in çevirisiyle Türkçe’ye ilk kez aktarılan yazı, S-400 krizinden yola çıkarak enformasyon savaşına ışık tutuyordu.
“Rusya’nın Türkiye’de, Batı’da yaptığı gibi, düzenli bilgi kirliliği kampanyası yürütmesi gerekmez. Türkiye’de Kremlin’in hoşuna gidecek şekilde yapılan doğru ve yalan haberler zaten yaygın. Bu yüzden Moskova, kendi bilgi savaşını, politika kararlarını kendi tercihleri doğrultusunda yönlendirecek şekilde etkin kullanabilecek bir pozisyonda. Bilgi ve zaman kısıtlamalarının eldeki sorunun doğru bir şekilde değerlendirilmesini engellediği farazi bir kriz senaryosunda, Moskova ajandasını daha doğrudan ve daha hızlı bir şekilde kabul ettirebilir.”
1- Racih Huri: Avrupa’yı bir Çerkes mi bölecek?
Gelelim bir numaraya…
Boris Johnson’ın Britanya başbakanı olması ülkemizde büyük yankı buldu. Bunun bir nedeni de şüphesiz, Johnson’ın kökenleriydi. Seçimin ardından “10 Numara’daki Çankırılı” manşetleri süslemişti.
O nedenle Lübnanlı yazar Racih Nuri’nin Şarkul Avsat için yazdığı bu yazının zirveye yerleşmesine şaşırmamak gerek. Beyan İshakoğlu’nun çevirisiyle Independent Türkçe’ye aktarılan yazı, Johnson'ın Çerkes kökenine atıfla başbakanlığının Avrupa için ne anlama geleceğini irdeliyordu.
“1964’te İngiliz bir anne ve babanın çocuğu olarak New York’ta doğan Johnson, geçen yıl ABD vatandaşlığından vazgeçene kadar çift vatandaşlığa sahipti. Ama ne olursa olsun tarihçilerin gözünde; kökü geçmiş yüzyılın başlarına kadar uzanan Müslüman ve Türk-Çerkes asıllı biri olarak kalacak.
Araştırmacıların dediği gibi Çerkesler “aykırılığa” meyilli iseler, Johnson’un “aykırılıkları” da ilk kökenlerine mi dayanıyor?”
2020'de de tüm dünyadan farklı sesleri taramaya, her dilden, dinden, renkten insanların görüşlerini Türkiyeli okura nitelikli bir Türkçe'yle aktarmaya devam edeceğiz. Dünyadan Sesler sayfalarımızla görüşmek dileğiyle...
© The Independentturkish
