Hayvanlardaki eşcinsel ve biseksüel etkinlikler, güçlü kanıtlarla ortaya kondu. Aynı cinsiyetler arasında cinsel davranış sergileyen bin 500’den fazla tür kaydedildi.

Geniş kapsamlı kanıtlara rağmen evrimsel biyologlar “Darwin Paradoksu” ismiyle bilinen bu gerçeğin nasıl ortaya çıktığını açıklamakta zorlanıyor. Paradoks, bu tür davranışların üreme için herhangi bir avantaj sağlamamasına karşın neden bu kadar yaygın olduğu sorusundan yola çıkıyor.

Milyonlarca yıldır evrimleşen hayvanların aynı cinsiyetler arasındaki cinsel davranışları, neden tekrar tekrar gelişti ve kalıcı hale geldi?

Yale Üniversitesi’nin Orman ve Çevre Araştırmaları Fakültesi’nden araştırmacılar, bunu çözülmesi gereken bir ikilem olarak incelemek ve “Hayvanlar bu davranışı neden sergiliyor?” diye sormak yerine, “Neden olmasın?” demeye karar verdi.

Hakemli bilim dergisi Nature Ecology & Evolution’da yayımlanan yeni makalenin yazarları, bu davranışların hayvanların orijinal, atasal şartlarının bir parçası olabileceğini düşünüyor. Yazarlara göre söz konusu davranışlar, biyolojik maliyeti (eğer varsa) çok az olduğu için ve belki de bazı önemli yararları nedeniyle korundu.

Atasal türlerde farklı cinsiyetler arasındaki cinsel davranışlara dair sıklıkla düşündüğümüz örtük varsayımın titizlikle incelenmediğini öne sürüyoruz ve fark gözetmeden tüm cinsiyetlere yönelen atasal cinsel davranış koşullarını hipotezleştiriyoruz. Hayvanların cinsel davranışlarını çalışırken odağımızı bu şekilde kaydırarak, farklı cinsel stratejilerin evrimsel tarihini daha verimli biçimde inceleyebiliriz.

Makalenin başyazarı, fakültenin doktora öğrencilerinden Jukia Monk, “Hayvanların cinsel davranışlarına yönelik düşünme biçimimizde değişiklik öneriyoruz” dedi:

“Bu davranışların evrimsel teorisi üzerindeki geleneksel kısıtlamaların azalmasının, hayvanların cinsel davranışlarının karmaşıklığını daha bütünlüklü kavramamıza olanak tanıdığını görmekten heyecan duyuyoruz.”

Bilim insanları geçmişte, türlerin cinsel davranışlarının iki varsayıma dayandığını döylüyordu.

Bunlardan ilkine göre aynı cinsiyet içindeki cinsel davranışlar, bireylerin herhangi bir potansiyel üreme başarısı sunmayan etkinliklere harcadığı zaman ve enerji nedeniyle yüksek maliyetli.

Diğer varsayımda ise aynı cinsiyet arasındaki bu davranışlar, farklı hayvan türlerinde ve evrimsel soylarda birbirinden bağımsız olarak ortaya çıkıyor.

Monk konuyla ilgili, “Eşcinsellik dışındaki herhangi bir başka bir özellik bu kadar geniş bir yelpazedeki türlerde gözlemlenseydi, sonradan evrimleşmiş bir şey yerine atasal DNA’mızın bir parçası olarak (büyük ölçüde) kabul edilirdi” diye konuştu.

Makalenin yazarları da şu ifadeleri kullandı:

Kısacası, ‘SSB (aynı cinsiyet içindeki cinsel davranış) eden ortaya çıktı?’ diye sormak yerine ‘Neden olmasın?’ sorusuna geçmeyi öneriyoruz.

Araştırmacılar, SSB ve DSB (cinsiyetler arası cinsel davranışlar) birleşiminin, eşeyli üreyen canlıların asıl durumu olduğunu ve bu eğilimlerin muhtemelen cinsel davranışların en erken formlarında evrimleştiğini öne sürüyor.

Yazarlar aynı cinsiyet içindeki davranışların genelde “maliyetli olmadığını” öne sürmekle kalmıyor, aynı zamanda daha fazla partnerle çiftleşme ihtimalini arttırdığı için aslında doğal seçilim açısından avantajlı olabileceğini söylüyor.

Pek çok tür özü itibariyle tek eşli değil; birden fazla eşle çiftleşmeye çalışıyor. Hatta pek çok türde, bireyler için farklı cinsiyetleri ayırt etmek bile zor olabiliyor.

Makalenin ortak yazarlarından ve California-Berkeley Üniversitesi Çevre Bilimi, Politikası ve Yönetimi bölümünden doktora sonrası araştırmacı Max Lambert şunları söyledi:

Dolayısıyla, karşı cins olarak düşündüğünüz bireyi hedeflemede çok seçici olursanız, çok daha az bireyle çiftleşebilirsiniz. Diğer yandan, daha az seçici olup hem SSB hem de DSB sergilerseniz, içlerinde karşı cinsin de bulunduğu daha fazla bireyle çiftleşebilirsiniz.

“Şimdiye kadar çoğu biyolog, aynı cinsiyet içindeki cinsel davranışları çok yüksek maliyetli ve dolayısıyla istisnai bir şey olarak değerlendirdi” diyen Lambert sözlerini şöyle sürdürdü:

Bu güçlü varsayım, SSB'nin ne sıklıkla ve hangi koşullar altında yaşandığını etkin biçimde araştırmaktan bizi camia olarak alıkoydu. Gündelik gözlemlerimize göre SSB binlerce tür içinde epey yaygın biçimde yaşanıyor gibi görünüyor. Bunu sadece yaygın bir tesadüf değil, ilgi çekici bir şey olarak görseydik, neler öğrenirdik, bir düşünün.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir

https://www.independent.co.uk/news/science

Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız