İnsanlar günlük 13 bin ile 16 bin litre arası hava solurlar.
Dünyada her yıl 5 yaş altı 543 bin çocuk olmak üzere 7 milyon insan kirli hava soluduğu için ölmektedir.
Kirli hava soluyan annenin rahmindeki bebeğinin sağlığı dahi risklidir.
Kirli hava görünmeyen gizli katildir.
Avrupa Birliği (AB) PM10 kirleticisi sınır değeri; 24 saatlik ortalama 50 µg/m3, yıllık ortalama 40 µg/m3;
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) PM10 sınır değeri ise, 24 saatlik ortalama 50 µg/m3, yıllık ortalama 20 µg/m3.
Temiz bir çevrede yaşamak insanların anayasal hakkıdır. Bunu sağlamak ise devletin temel görevidir.
Dünyada her yıl 1,7 milyon çocuk, çevre kirliliğinden erken ölmektedir.
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen Madde 50 ile bazı termik santrallerde kül, kükürt, nem ve uçucu madde içeriği yüksek kömür kullanılmaktadır.
Bu tür kömürleri kullanan ve baca gazı arıtma (PM10/PM2.5 filtre ve SO2 desülfürüzasyon) üniteleri olmayan termik santrallerde PM10/PM2.5, SO2, CO, HC ve ağır metal kirleticileri çevreye salımlanır.
Baca gazı arıtma ünitesi olmayan tesisler, çevreye her türlü zehirli gazlar -kükürt dioksit (SO2) gibi- ve partikül maddeler (PM2.5/PM10) salımlar.
Kükürtdioksit, sağlık için çok tehlikelidir.
Genel kurulda, kabul edilen Madde 50 ile bazı termik santrallerin partikül madde (PM10/PM2.5) ve kükürtdioksit (SO2) için baca gazı arıtma tesisi yapmadan çalıştırılması ile;
- Havanın kirletilmesine,
- İnsanların kirli hava solumasına ve zehirlenmesine,
- İnsanların hastalanmasına ve hatta ölmelerine,
- Ana rahmindeki bebeklerin sakat kalmasına ve hatta ölmesine,
- Tarım topraklarının çoraklaştırılmasına, külleşmesine,
- Rekabetsiz enerji üretilmesine,
- Çevreyle uyumlu çalışanların hakkının ihlal edilmesine,
- Baca gazı arıtma tesislerinin çalıştırılmamasına,
izin verilmektedir.
Enerji üretimi adına insanların en temel hakkı olan temiz hava soluması ellerinden alınmak isteniyor.
PM2.5 kirleticisi solunum yolu ile ciğerlere kadar ulaşır ve yavaş yavaş kanser hastalığına neden olur. PM2.5 kirleticisi ağır metal içeriyorsa kanser yapıcıdır.
PM2.5 kirleticileri, PM10 kirleticilerinde 4 kat daha küçüktür. PM2.5 kirleticisi solunum yolu ile ciğerlere kadar filtre edilmeden ulaşır.
İnsan sağlığı için çok tehlikeli olan PM10 ve PM2.5 kirleticileri en çok baca gazı arıtma tesisi olmayan termik santral çevresinde yaşayan hamile kadınları olumsuz etkilenmektedir.
PM10 ve PM2.5 kirleticisi erken doğumlara ve bebeklerin erken ölümlerine neden olmaktadır.
Dünyada bir yaşın altında zehirli hava soluyan 17 milyon bebek bulunmaktadır.
AB ülkelerinde insanlar, ömürlerinin 2 yılını kirli hava soluyarak geçirmektedir.
PM2.5 kaynaklı kirli hava;
- Kalp hastalığına,
- Felce,
- Miyokard enfarktüsüne,
- Hipertansiyona,
- Ve erken ölümlere neden olmakta.
Hava kirliliğinin sağlık maliyeti ise milyarlarca dolardır.
Termik santral bacalarından salımlanan PM10 kirleticileri, yakın çevredeki tarım toprağının kimyasını değiştirir, tarımsal verimliliği düşürür ve toprağı çoraklaştırır.
Türkiye’de kanunla izin verilen termik santral çevresinde yaşanan insanlar sürekli kirli hava solumaktadır.
Diğer yandan, baca gazı arıtma (desülfürüzasyon) ünitesi olmayan termik santrallerden salımlanan SO2 kirleticisi solunum yolu ile ciğerlere kadar ulaşır.
Solunum sistemine ve ciğerlere zarar verir.
SO2 kirleticisi, gerçek katildir.
İnsan sağlığını risk altına sokar.
Desülfürizasyon arıtma tesisi olmayan termik santrallerden salımlanan SO2 kirleticisi, yakın çevredeki insanların sağlığını olumsuz etkilediği gibi taşınım yolu ile uzun mesafedeki yerleşim bölgelerindeki insanların sağlığını da olumsuz etkilemektedir.
SO2, asit yağmuruna neden olur. Ormanlara, bitki örtüsüne zarar verir.
Termik santraller, baca gazı arıtma üniteleri kurmadan ve işletmeye almadan, -ki kanunla izin verildi- PM2.5/PM10 ve SO2 için emisyon sınır değerlerini sağlamaları mümkün değildir.
Kısaca bu tür tesisler, çevresinde yaşayan insanların havasını kirletmeye devam edecek ve insanlar kirli hava soluyacaktır.
İnsan sağlığı dikkate alınmadan kanunla bazı termik santrallerin çevreyi kirletmesine izin verilmiştir.
* Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
