Radikal terör söz konusu olduğunda El Bara Şişhani'nin bir ünü vardı.

IŞİD'in savaş bakanı yardımcısı ve "özel harekat" ve gözetimden sorumlu birliğin başı olduğu anlaşılan Gürcistan doğumlu komutanın her yerde eli olduğu iddia edildi: "kafirlerin" infazı, halkın önünde kafa kesme, yabancı ülkelerde terör operasyonları.

Ayrıca geçen cumaya kadar ölü olduğuna dair de bir üne sahipti.

El Bara Şişhani'nin dramatik bir şekilde Kiev'deki mahkemenin sanık koltuğunda yeniden ortaya çıkması sadece ne kadar canlı olduğu gerçeğiyle şok edici değildi.

Mucizevi dirilişindeki detaylar ortaya çıktıkça (Suriye'de ölümcül olduğu iddia edilen hava saldırısını nasıl atlattığı, sonrasında nasıl sahte pasaportla Türkiye'ye ve oradan Ukrayna'ya seyahat edip iki yıl boyunca sorunsuz yaşadığı) Kiev'in ülkeye yerleşen teröristlerle başa çıkma becerisi ve istekliliğiyle ilgili birçok soru baş gösterdi.

Ukrayna'nın kesinlikle güvenilmez istihbarat teşkilatı SBU'ya göre El Bara Şişhani, Kiev'den IŞİD terör operasyonlarını düzenlemeye bile devam etti.

Cezar Tokhosaşvili adıyla doğan El Bara Şişhani, kuzey Gürcistan'ın Pankisi Vadisi'nden gelen birkaç IŞİD komutanından biri.

Dağlık yörenin tarihi, sınırın Rusya tarafında, 60 kilometre kuzeyde bulunan Çeçenistan'la yakından bağlantılı. Pankisi'de yaşayan 10 bin sakinin çoğu birkaç Çeçen boyuna dahil, orada yaşanan anlaşmazlıklar sonrası bölgeye birkaç yüz mülteci taşındı. "Şişhani", "Çeçen" kelimesinin Arapça karşılığı.

Yakın zamanda bu vadi Irak ve Suriye'deki savaşla ilişkilendirildi. Çeşitli tahminlere göre 50 ila 200 arası genç erkek vadiyi 2012-15 arasında savaşmak için terk etti. Çoğu Beşar Esad'a karşı savaşan Özgür Suriye Ordusu'na katıldı. Bazılarının sonu IŞİD oldu.

Pankisi'den yerel gazeteci Sulkhan Bordzikashvili'ye göre Suriye'yle olan çok sayıda bağlantı, vadideki herkesin El Bara Şişhani'nin terör kariyeri hakkındaki her şeyi bildiği anlamına geliyor.

2012'de Batı Suriye'deki Lazkiye'ye kaçarken ve sonra 2015'te IŞİD'e katılırken onu takip etmişlerdi. Bazıları onaylamıştı. Diğerleriyse karşı çıkmıştı.

El Bara Şişhani'nin IŞİD'e geçmesinde bölgeden bir başka erkeğin, "Tek kollu Ahmet" diye de bilinen tek kolu ve tek bacağı olan Ahmet Çatayev'in önemli bir rol oynadığı da herkesçe bilinen bir sırdı.

Çatayev daha sonra haziran 2016'daki İstanbul'daki havaalanı saldırısındaki intihar bombacılarını koordine etmekle suçlanmıştı. Olayla ilişkisi kesin şekilde onaylanmadı, buna rağmen Çatayev 2017'de Gürcistan'ın başkenti Tiblis'teki bir polis baskını esnasında kendini havaya uçurdu.

Bordzikaşvili'ye göre El Bara Şişhani'nin Çatayev kadar ölü olmadığını keşfedince tüm vadi halkı şaşkınlığa uğradı.

The Independent'a konuşan gazeteci "Belki yakın arkadaşları Ukrayna'da olduğunu biliyordu ama anladığım kadarıyla ailesi bilmiyordu" dedi. "Bu tip kişiler herkesten saklanıyor ve artık eve dönüp de hapsi boylamamak epey zor."

Önceden militanların eve çok daha kolay şekilde döndükleri kesinlikle doğru.

Örneğin 2013'te Çatayev, Interpol'ün yakalama emri olmasına rağmen Pankisi'ye geri dönebilmişti.

Ve bir kez daha Ukrayna bunu nasıl yaptığını anlamanın anahtarı.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 2/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 3/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 4/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 5/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 6/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 7/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 8/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 9/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 10/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 11/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 12/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 13/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 14/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 15/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 16/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 17/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 18/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 19/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 20/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 21/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 22/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 23/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 24/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 25/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 26/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 27/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 28/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 29/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 30/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

Gelecekte IŞİD komutanı olacak Çatayev orada üç yıl önce ortaya çıkmış ve Batı Ukrayna'daki kırsal Uzhgorod şehrinde tutuklanmıştı. Olayı araştıran Kiev merkezli gazeteci Katerina Sergatskova, Karpat Dağları'nda tam anlamıyla ne yaptığının belirsiz olduğunu söyledi. O dönemki yol arkadaşlarının çoğu öldüğü için cevap almak zor.

Bu davadan sorumlu kişi Kiev'de dönemin içişleri bakanı olan Yuriy Lutsenko'ydu. Donald Trump'ın şu anki Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'le ilişkisini araştıran Kongre'deki azil skandalının merkezinde "kendine hizmet eden ve yozlaşmış" savcı olarak daha sonra ün kazandı.

Lutşenko'ya göre Çatayev gözaltına alınmış, Moskova'nın suçlu iade talebi için bekletiliyordu. Polis hesabında bomba yapım talimatları ve cep telefonunda ceset fotoğrafları buldu. Buna rağmen Çatayev asla Rusya'ya iade edilmedi ve bunun yerine Gürcistan'a evine gitmesine izin verilmesine olası bir rüşvetin sebep olduğu iddia edildi.

Lutşenko yorum yapması istendiğinde cevap vermedi.

Ukraynalı makamlar uzun zamandır hukuk sistemindeki boşluklara göz yumuyor. Britanyalı eski istihbarat ajanı Philip Ingram'a göre genelde bu durumdan sahte kimlik satarak ve kaçakçılık yaparak geçinen organize suç örgütleri faydalanıyor. Ancak yönetimin ihmalkarlığı uluslararası terörizme karşı da bariz bir güvenlik açığı yarattı.

Ingram "Bu Kiev'in üzerine gitmekle pek de ilgilenmediği bir güvenlik açığı" dedi.

Kiev'in sahte pasaport ticaretini durdurmaktaki yetersizliği konusunda ABD özellikle  hayal kırıklığına uğradı. Trump'ın azil soruşturması esnasında Dışişleri Bakanlığı yetkilisi George Kent 2017'de ABD büyükelçiliğiyle Ukraynalı otoriteler arasında yaşanan büyük ihtilafı ortaya çıkardı. Kent o zaman büyükelçi yardımcısıydı.

Daha o sıralarda başsavcılığa terfi eden Lutşenko bir kez daha fırtınanın merkezindeki isimdi. Kent, Lutşenko'yu sahte pasaport işine sızan yolsuzluk karşıtı birimin gizli ajanının maskesini düşürmekle suçlamıştı. Bunu Lutşenko'nun yozlaşmış çıkarıyla çelişen yolsuzluk karşıtı kuruluşları destekleyen ABD büyükelçiliğinden intikam almak için yaptığını iddia etmişti.

Sahte pasaport edinmek bir noktada fazlasıyla kolay ve ucuz bir işti. 2015'te biyometrik pasaportların uygulamaya sokulması Ukrayna'da yasadışı iş yürüten aktörlerin sayısını azaltmıştı. Ancak hala birkaç şirket karanlık ağlarda faaliyet göstermeye devam ediyor, temiz bir pasaport 5 bin dolar (yaklaşık 28 bin TL) civarına mal oluyor.

The Independent en az bir örnekte eski bir militanın bu şekilde biyometrik pasaport edindiğini öğrendi.

Bu, Ukrayna'nın artık birçok AB ülkesine vizesiz seyahatten yararlanabildiği düşünüldüğünde Avrupa güvenliği için açık bir önem taşıyor. Sahte pasaportlar kolayca ayırt edilebiliyor olsa da sahte kimlikler için çıkartılmış gerçek pasaportlar anlaşılamıyor. Ingram, "Onaylı bir pasaport yetkilisi tarafından düzenlenen belgelere güvenebilmemiz gerekir" diyor.

Harvard Üniversitesi'nde misafir araştırmacı olarak çalışan cihat uzmanı Vera Mironova, göze batmayacakları yerler arayan post-Sovyet ülkelerinden binlerce İslamcı militan için bunların hiçbirinin mesele olmadığını söylüyor.

Ukrayna rekabet karşısında da birçok avantaj sunuyor: ortak Rus dili, savaşın yarattığı kaos, yerel güvenlik hizmetlerindeki amatörlük ve Rusya gibi ülkelere iade edilme riskinin düşüklüğü.

Mironova "yüzlerce" eski IŞİD savaşçısının Ukrayna'ya kaçtığını tahmin ediyor. Ancak ona göre temel sorun rakamlar değil.

Ukrayna'da kümelenen teröristler doğası gereği "kendini seçen" elitler:

"Bu rastgele bir ayrılma değil. Daha alt düzey olanlar Türkiye'ye varınca duruyor. Ne de olsa Ukrayna'ya geçmek birden fazla kademesi olan bir operasyon. Oraya gidenler daha tehlikeli olanlar."

Mironova Ukrayna'ya vardıktan sonra militanların yetkililerle nadiren sorun yaşadığını söyledi.

"Kaynaklarımdan bazıları 2015'ten beri Ukrayna'da ve devlet bürokrasisinde işleri olduğunda bile sorun yaşamadılar" diye konuştu. "Sakin bir yaşamın keyfini sürüyorlar."

Görünüşe göre önemli IŞİD liderlerinden El Bara Şişhani neredeyse iki yıldır bunu yapıyordu. Ukraynalı yetkililer 15 Kasım'daki tutuklamadan sonra ne kadar süredir ondan haberdar olduklarını açığa vurmadı. Bir SBU basın bildirisine göre CIA ve Gürcistan İçişleri Bakanlığı bu tarihten iki ay önce operasyona katıldı. Şişhani'yi neden daha önce tutuklamadıkları belirsizliğini koruyor.

Konuyu geçen yıl Ukrayna basınında neredeyse tek başına gündeme getiren Sergatskova, yetkililerin meseleye garip biçimde kayıtsız kaldığını söyledi.

"Ne zaman konu hakkında yazsam hükümet yetkilileri beni sorun icat etmekle suçladı" diyor. "Ama İslam Devleti'nin üst düzey komutanlarından birinin burada, burnumuzun dibinde Kiev'de tutuklanması dünyadaki en tehlikeli insanlardan bazılarının Ukrayna'yı güvenli yer olarak gördüklerini kesin olarak gösteriyor. Polis, mahkemeler, savcılar tüm devlet kurumlarında yolsuzluk kötüye kullanıma kapı açıyor."

The Independent iletişime geçtiğinde SBU, Ukrayna'nın uluslararası teröristlere herhangi bir şekilde konukseverlik yaptığı iddialarını reddetti.

Sözcü Elena Gitlyanska "Böyle bir hükme varmak tamamen yanlış olur" dedi.

"Bugün yetkililerden saklanmaya çalışan kişilerin içinde yer aldığı birkaç münferit dosyadan bahsediyoruz. Ama biz hepsini buluyor ve sınır dışı ediyoruz."

Hem Sergatskova hem de Mironova görüştükleri militanların en azından kısa vadede Ukrayna için önemli bir terör tehdidi oluşturmadıkları konusunda hemfikir. Evde sorun yaratmanın çıkarlarına olmayacağını ileri sürüyorlar.

Kiev daha fazla tutuklama yapmaya karar verirse bu değişebilir.

Mironova "Birçoğunun Uber şoförlüğü gibi normal hayatlar yaşadığını biliyorum" dedi.

"Kendi evlerine pislemeyecekler. Ancak köşeye sıkıştırılırlarsa, tutuklanacaklarından korkarlarsa işte o zaman çok büyük bir problemimiz var."

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world/europe

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu