Bilim kurgu yayınlarını okumanın "aptallaştırdığını" ortaya koyan 2017 tarihli çalışmayı gerçekleştiren bilim adamları bir takip araştırması yürüttü. Buna göre aslında sadece kötü bilim kurgular insanların okuma yeteneğini kötüleştiriyor.
Washington ve Lee Üniversitesi profesörleri Chris Gavaler ve Dan Johnson iki yıl önce yayımladıkları bilimsel makalede, uzaylılar ve uzay gemilerindeki androidleri konu alan bilim kurgu hikayeleri okutulan kimselerde "bilim kurgunun genel okumada yavaşlamayı tetiklediği" sonucuna varmışlardı.
The Guardian'da yer alan yeni araştırmadaysa 204 katılımcıya tek bir kelime haricinde birbirinin bire bir aynısı iki hikayeden biri okutuldu.
“Edebi” versiyon şöyle başlıyor:
Kızım barın arkasında duruyor, beyaz bir bezle bir şarap kadehini parlatıyor.
Bilim kurgu versiyonunun başlangıcıysa şöyle:
Robotum barın arkasında duruyor, beyaz bir bezle bir şarap kadehini parlatıyor.
Önceki çalışmalarından "önemli bir ayrışmayla" Gavaler ve Johnson, her iki metnin okurlarının da, "hem toplamda, hem de zihin, dünya ve konu kavrama alt kategorilerine ayrıldığında" kavrama açısından benzer puanlar aldığını ortaya koydu.
Gavaler konuya ilişkin şunları söyledi:
İlk çalışmamızın genel olarak bilim kurguya dair pek bir şey ifade etmediği ancak şimdi 'edebi olmayan bilim kurgu' diye nitelendirdiğimiz şey hakkında olduğu ortaya çıktı. Yeni çalışmamız için kullandığımız metin gerçekten de 'edebi bilim kurguydu' ve yavaş okumayı tetiklemedi. Hatta hikayenin edebi olmadığını belirten bir paragraf eklense dahi bu değişmedi. Okuyucular temel olarak bu girişi görmezden gelerek metnin kendisine yine aktif ilgi gösterdi.
Edebi Tür Etkisi başlıklı makale, bu yıl içinde Scientific Study of Literature adlı bilimsel yayınında yayımlanacak.
*İçerik orijinal haline bağlı kaldırarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/news
Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik
© The Independent
