Astronomlar varlığının mümkün olmadığını düşündükleri devasa bir gezegen saptadı.

Bilim insanları, 30 ışık yılı uzaklıktaki Jüpiter benzeri muazzam genişlikteki ötegezegenin, gezegenlerin nasıl oluştuğuna dair bilgilerimizi gözden geçirmeye zorlayacağını söylüyor.

Keşfedilen yeni gezegen, bizim Güneş'imizin 10'da biri büyüklükteki GJ 3512 isimli kırmızı cüce yıldızın yörüngesinde bulunuyor. Astronomlar böylesi küçük bir yıldızın keşfedilen kadar büyük bir gezegene ev sahipliği yapabileceğini tahmin etmiyordu.

İsviçre'deki Araştırma Yeterlilik Ulusal Merkezi'nin (NCCR) gezegen araştırmalarına odaklanan PlanetS oluşumunun üyesi, Bern Üniversitesi'nden profesör Christoph Mordasini şöyle konuştu:

Bu tür yıldızların etrafında yalnızca Dünya veya biraz daha büyük Dev-Dünya boyutunda gezegenler yer almalıdır. Ancak GJ 3512b, Jüpiter'in yaklaşık yarısı büyüklüğünde bir kütleye sahip dev bir gezegen ve bu nedenle böyle küçük bir yıldız için teorik modellerin öngördüğü gezegenlerden çok daha büyük bir mertebe hesabına oturuyor.

Gezegeni ilk saptayan İspanyol bilim insanlarının başını çektiği ekip, hakemli bilimsel yayın Science'de yer alan çalışmada varlığı yeni doğrulanan gezegenin, gaz birikmesinden önce parçacıkların bir araya gelerek katı bir çekirdek ortaya çıkardığı, bilindik tedrici yolla oluşmadığını yazdı. Bilim insanlarını şaşırtansa bunun yerine gezegenin doğrudan gazdan ortaya çıkmış gibi gözükmesiydi.

Katalonya Uzay Araştırmaları Enstitüsü'nden (IEEC) çalışmanın başyazarı Juan Carlos Morales, bu gezegenin neredeyse yıldızı kadar büyük olabileceğini dile getirdi. Gezegen yıldızının etrafındaki bir turunu yaklaşık 200 günde tamamlıyor.

Morales bir e-postasında şöyle yazdı:

Bu gezegeni keşfetmek çok heyecan vericiydi, çünkü tam anlamıyla beklenmedik bir şeydi.

 Bu keşif "düşük kütleli yıldızların yörüngesinde yeni bir devasa gezegenler popülasyonunun var olabileceğini" gösteriyor.

Morales ve ekibi, yeni bir yıldızın gaz ve toz diskindeki yerçekimsel dengesizliğin, bazı vakalarda yıldız ufacık olsa bile gaz devi gezegenlerin hızlı oluşumuyla sonuçlanabileceğini öne sürüyor. Araştırma ekibinde yer alan Almanya'daki Max Planck Astronomi Enstitüsü'nden Hubert Klahr, yeni keşfedilen gezegenin bu süreci geçiren "fevkalade bir aday" olduğunu söyleyerek "Bu bulgu bizi modellemelerimizi gözden geçirmeye itiyor" dedi. 

Bu araştırmada yer almayan Yale Üniversitesi'nden astronom Greg Laughlin, çalışmadaki verileri kullanarak kaleme aldığı "tamamlayıcı makalede" Güneş sistemimiz dışında 4.000'den fazla ötegezegenin varlığının doğrulandığına dikkat çekti. Laughlin'e göre yeni bir tanesinin keşfedilmesinin artık tek başına kayda değer bir anlamı bulunmasa da “mevcut gezegen oluşumu teorilerine meydan okuyan bu (ötegezegen) astronomları harekete geçirebilir."

Resmi adı GJ 3512 olan, kayda değer ölçüde küçük ve soğuk kırmızı cüce yıldızın yörüngesinde dönen bu gezegen en az Jüpiter'in yarısı kadar kütleye sahip. Morales’e göre bilim insanları boyutunu tam olarak ölçemiyor, ancak modellemeler Jüpiter'in boyutuna yakın olabileceğini gösteriyor.

Kısa ve düzenli aralıklarla yıldız ışığının azalmasının yıldızın önünden bir gezegen geçtiğine işaret etmesine dayalı geçiş yöntemlerini kullanmak yerine, İspanya'daki gözlemevlerini kullanan araştırmacılar, gezegenin asimetrik yörüngesinin yıldızda yarattığı yalpalamaları tekrar tekrar incelediler.

Yıldız o kadar soluktu ki neredeyse ekibin araştırmasına dahil olmayı başaramayacaktı. Bilim insanları örnekleme yapmak için daha fazla küçük yıldıza ihtiyaç duydu ve birkaçını son anda ekleyebildi.

IEEC'nin Direktörü Ignasi Ribas bir açıklamasında şöyle dedi:

Bunu yapabildiğimiz için şanslıydık çünkü diğer türlü bu keşfi asla yapamazdık.

Morales ve meslektaşları, bu cüce yıldızın yörüngesinde bulunma ihtimali olan ikinci bir gezegen için araştırmalarını sürdürüyor. Araştırmacılar, uzun süre önce yıldız sisteminin dışına çıkmış üçüncü bir gezegenin var olabileceğini de belirtti.

Ajanslardan da yararlanılmıştır

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech

Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız