İlk resmi Olimpiyat Oyunları MÖ 776'da gerçekleşti ve daha sonra dört yılda bir gerçekleşmeye devam etti. Olimpiyat Oyunları, Antik Yunanlılar için en önemli spor etkinliği olmasının yanı sıra çok önemli bir dini bayramdı. Olympia, tanrıların kralı Zeus ile ilişkilendirildi ve Olimpiyat Oyunları onun onuruna yapıldı.
Her dört yılda bir, Yunanistan'ın her yerinden on binlerce ziyaretçi, oyunları izlemek veya katılmak için Olympia'ya gitti. Önemli bir cazibe merkezi, Zeus'un 12 metre yüksekliğinde bir heykeline ev sahipliği yapan Zeus Tapınağıydı. Festival sırasında Zeus'un Sunağında 100 öküzün yakılması da dahil olmak üzere Zeus'a kurbanlar yapıldı.
Her Olimpiyat Oyunları Festivali başlamadan önce, tüm ana şehir devletlerine bir duyuru yapmak için haberciler gönderildi. Haberciler Yunan dünyasında barış ateşkesi çağrısında bulundular. Bu, insanların Olympia'ya seyahat edebilmesi için devam eden savaşların veya savaşların iptal edilmesi gerektiği anlamına geliyordu.
Oyunlarda sadece erkeklerin yarışmasına izin verildi ve sadece erkekler veya bekar kadınlar izleyebiliyordu. Evli kadınlar girişten çıkarıldı. Yarışmak isterlerse, Heraea adında kendi ayrı Oyun festivalleri vardı. Erkek Olimpiyat sporcularının yarışırken tamamen çıplak olması çok yaygındı!
Beş günlük program, sportif, dini ve sosyal etkinliklerin dengesini içeriyordu. Spor etkinlikleri arasında at ve araba yarışı, savaş sporları (güreş/boks), koşu yarışları ve discus, cirit ve uzun atlama gibi atletizm etkinlikleri vardı. Dini etkinlikler arasında Zeus'a fedakarlık ve yeminler, dualar, ilahiler söylemek, Zeus Tapınağı'nı ziyaret etmek ve geleceği görebileceğine inanılan 'kahinlere' danışmak yer aldı. Sosyal etkinlikler ziyafetler, konuşmalar, performanslar ve alaylar şeklini aldı. Programın son etkinlik gününde kutlamalar, kazananların törenleri ve büyük bayramlar görüldü.
Antik çağdaki Olimpiyat Oyunlarının kutlanması, dağınık Yunan şehir devletlerinin vatandaşlarının bir araya gelmesi için bir fırsattı. Oyunlarda önemli siyasi konuları tartıştılar, ortak askeri zaferleri kutladılar ve hatta siyasi ve askeri ittifaklar kurdular.
Ancak Oyunlar sadece siyasi olayları tartışacak bir forum değildi; aynı zamanda siyasi çatışmanın da nedeniydi.
Sanctuary ve Oyunların kontrolü, prestij, ekonomik avantajlar ve en önemlisi siyasi etkiyi beraberinde getirdi. MÖ 7. yüzyıl gibi erken bir tarihte, Olympia'daki Zeus Tapınağı'nın Elis şehri (30 mil kuzeyde) ile küçük komşu Pisa kasabası arasındaki kontrolü konusundaki anlaşmazlıkları duyuyoruz.
MÖ 668'de, Pausanias'a (MS 2. yüzyıl Yunan gezgini) göre, Argos'un güçlü tiranından (Pheidon olarak adlandırılır) Pisa kasabası tarafından Elis şehir devletinden Zeus Tapınağı'nı ele geçirmesi istendi. Pheidon, iyi eğitimli hoplitlerden (silahlı askerler) oluşan ordusuyla Peloponnesos'u geçti, Pisa kasabası için Kutsal Alanı güvence altına aldı ve oyunların yürütülmesine şahsen başkanlık etti.
Ancak Pisa'nın Kutsal Alan üzerindeki kontrolü kısaydı: gelecek yıl Elis kontrolü yeniden ele geçirmişti. Olimpiyat Ateşkesi, Oyunları kesintiye uğratan askeri saldırılara karşı korumak için şehir devleti Elis tarafından kuruldu. Her dört yılda bir, yaklaşan Olimpiyat festivalini ve oyunlarını duyurmak için Yunan dünyasının her köşesine Elis'ten özel haberciler gönderildi.Bu haberle birlikte festivale gelen sporcuları, ziyaretçileri, seyircileri ve resmi büyükelçilikleri yerel çatışmalara karışmaktan koruyan Olimpiyat Ateşkesi'ni açıklayacaklardı.
Belki de eski Olimpiyat Oyunları sırasında meydana gelen bir askeri olayın en dikkate değer örneği MÖ 364'teydi. O yıl Elis, Zeus Tapınağı'nın kontrolünü yine festivali ve Olimpiyat Oyunlarını yöneten komşu Pisa kasabasına kaybetmişti. Elis tam da bu sefer Zeus Tapınağı'na saldırmayı seçti. Çağdaş bir 4. yüzyıl tarihçisi olan Xenophon, bize durumun ilk elden bir açıklamasını veriyor:
At yarışının yanı sıra dromos'ta düzenlenen pentatlon etkinlikleri de tamamlanmıştı. Güreş etkinliğine katılmaya hak kazanan pentatlon finalistleri, dromos ve sunak arasındaki boşlukta yarışıyorlardı... Saldıran Eleans, müttefik düşmanı takip etti... Müttefik kuvvetler revakların çatılarından savaşırken... Eleans kendilerini yer seviyesinden savundu. -Hellenica-
Bunu binlerce askerin yer aldığı bir gün süren bir savaştı.
Elis sonunda kutsal alanın kontrolünü yeniden ele geçirmiş olsa da, MÖ 364 Olimpiyat Oyunları, kutsal alan festival sırasında Pisalıların elinde olduğu için Eleans söz konusu olduğunda meşruiyetini kaybetti.
Daha sonra, MÖ 7. ve 6. yüzyıl siyasi tiranları daha barışçıl yollarla nüfuz elde etmeye çalıştılar. Olimpiyat Oyunlarının atletik ve binicilik yarışmalarına katıldılar ve oyunların bulunduğu yerde Olimpiyat Zeus'a bariz bir şekilde cömert teklifler verdiler.
Olimpiyat Ateşkesi'nin herhangi bir ihlali, Olimpiyat Zeus'a önemli bir para cezası ile cezalandırıldı. 5. yüzyıl tarihçisi Thucydides bize böyle bir örneğin ayrıntılarını veriyor:
MÖ 420'de Spartalılar, Ateşkes sırasında Elis topraklarında 1000 hoplit kullanarak askeri bir manevra yaptılar. Sonuç olarak ve yasaya göre, Spartalılar hoplite başına 200 drahmai, toplam 200.000 drahmai para cezasına çarptırıldı. Spartalılar, Olimpiyat Ateşkesi resmi olarak duyurulmadan önce manevralarının tamamlandığını iddia ederek cezayı ödemeyi reddettiler. Sonuç olarak, Spartalıların o yıl Olimpiyat Oyunlarına katılımı yasaklandı.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
