İsrail basınında yer alan haberler, İsrail ordusu ile aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir arasında Batı Şeria'daki aşırılık yanlısı yerleşimcilerle mücadele konusunda gerilimin arttığını ortaya koydu.
İsrail medyası, bu ayın başlarında Başbakan Binyamin Netanyahu'nun da katılımıyla Merkez Komutanlığı'nda yapılan bir görüşmede, ordunun polis güçlerini Batı Şeria'da suç işleyen yerleşimcilere karşı yeterli caydırıcılığı uygulamamakla suçlamasının ardından ordu ve polis arasındaki gerilimin arttığını belirtti.
Görüşmede, iki ay önce bir isyan sırasında Nablus yakınlarında iki Filistinlinin yerleşimciler tarafından öldürülmesi ve olaya karışanlar hakkında herhangi bir iddianame hazırlanmaması ele alındı. Polis, Filistinlileri vuranların askerler olduğunu ima ederek, yerleşimcilerin ‘hayati tehlike’ sonrasında askeri bir gücün ateş açtığı yönündeki suçlamalarını doğruladı.
Ancak İsrail Ordusu Merkez Bölge Komutanı General Yehuda Fox, bu askerlerin izinli yerleşimciler olduğunu açıkladı ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in ‘komutan ruhunun’ milliyetçi suçların uygulanmasını etkilediğini belirtti.
Söz konusu görüşmede polis temsilcileri orduyu yalan haber vermekle suçlayınca tansiyon yükseldi ve Başbakan Binyamin Netanyahu araya girerek ortamı sakinleştirdi. Netanyahu, ‘Filistinlileri öldürenlerin Filistinliler değil Yahudiler olduğunu’ belirtti.
Netanyahu bu konuda ABD baskısı altında olduğunu belirtti ve polis temsilcilerine neden ciddi suçlar işleyen tek bir Yahudi'nin bile tutuklanmadığını sordu. Polis ise istihbaratı Şin-Bet'in sağladığı yanıtını verdi. Bunun üzerine ordu, olaya karışan yerleşimcilerden birinin silahının incelenmek üzere alınmaması da dahil olmak üzere polisin yeterli önlem almamasını sorguladı.
İsrail resmi verilerine göre, Batı Şeria'da 7 Ekim saldırısını takip eden haftalarda yoğunlaşan yerleşimci şiddetine rağmen, son olaylarda yerleşimcilere karşı tek bir iddianame bile hazırlanmadı.
Ben-Gvir ile ordu arasında Batı Şeria'daki aşırılık yanlılarıyla mücadele konusunda yaşanan anlaşmazlığın ortaya çıkması, İsrail Yüksek Mahkemesi'nin Ben-Gvir'in polis üzerindeki otoritesini sağlamlaştıran ve yetkilerini genişleten ‘Ben-Gvir Yasası’ olarak bilinen Polis Yasası'ndaki bir değişikliği değerlendirmek üzere kendisine sunulan bir dilekçeyi incelemeye başladığı sırada gerçekleşti. Dilekçe sahipleri, Ben-Gvir'i polis üzerinde siyasi kontrol kurmak ve soruşturma politikası da dahil olmak üzere polisin çalışmalarına müdahale etmekle suçluyor.
Ben-Gvir ise yaptığı açıklamada, mahkemenin yargıçlarına yüklenerek, “Buradaki yargıçların bakan değil vazo istediklerini hissediyorum. Açık bir gündem tarafından yönlendiriliyorlar” ifadelerini kullandı.
Yaklaşık bir buçuk saat süren duruşmada Ben-Gvir, hâkimin soruşturma politikasına müdahale etmesine izin veren değişiklikle ilgili sorusunu yanıtlamak üzere avukatının sözünü keserek, “Eğer ben olmazsam vazo olacağım” dedi.
Ben-Gvir, mahkeme oturumu öncesinde protesto amacıyla makam koltuğuna bir vazo yerleştirmiş, Emniyet Müdürü Kobi Shabtai ve hükümetin yargı danışmanını kendisine komplo kurmak, kendisini vazo benzeri bir bakana dönüştürmek ve siyasi gerekçelerle çalışmalarını engellemekle suçlamıştı. Söz konusu kriz, Shabtai'nin Gazze Şeridi'ne giden ‘yardım konvoylarının korunmasının’ engellenmesiyle ilgili ayrıntıları açıklamasıyla başladı. Zira yerleşimciler, yolları kapatarak yardımların ulaşmasını engellemişti.
Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre Shabtai, “Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, İsrail polisi amirlerine, kendisinin bilgisi olmadan Gazze Şeridi'ne giden yardım konvoylarının güvenliğini sağlamamalarını emretti” dedi.
Hükümetin hukuk danışmanı Gali Baharav Miara'ya hitaben yazdığı mektupta Shabtai, Ben-Gvir'in idari talimatlar vermesini yasaklayan mahkeme kararını ihlal ederek polisin çalışmalarına müdahale ettiği durumları açıkladı.
Shabtai'ye göre, Ben-Gvir'e polisin konvoyların güvenliğini sağlayacağını açıkladığında, Ben-Gvir “Bunun sonuçları olacak” dedi. Shabtai geçtiğimiz perşembe günü Ombudsmanlık Ofisi'ne bir mektup yazarak Ben-Gvir'in polisin işine karıştığını, yardım konvoylarının güvenliğini engellediğini ve bunun polisin değil İsrail ordusunun işi olduğunu söylediğini iddia etti.
Shabtai, “Bakana bunun İsrail polisinin işi olduğunu açıkladım. Bakan bana karşı çıktı ve bunun sonuçları olacağını açıkça belirtti” ifadelerini kullandı.
Shabtai, Ben-Gvir'in üst düzey polis yetkililerine, polisin İsrail'den geçen insani yardım konvoylarına koruma sağlamasını istemediğini söylediğini ve bunun ordunun sorumluluğu olduğunu savunduğunu belirtti.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
