Meyvelerin ve sebzelerinde üzerine yapıştırılan etiketlerin çoğu biyolojik olarak bozulmayan plastiklerden yapılıyor.
Şirketler bu malzemeyi suya karşı daha fazla direnç gösterdiğini ve nakliye ve paketleme sürecine dayanabileceğini iddia ettikleri için kullanıyor.
Bu çıkartmalar çeşitli ürünlerden yapılabilir, ancak en yaygın olanları petrol bazlı polietilen, vinil ve plastiktir.
Miktar olarak büyük olmasına rağmen çıkartmaların toplam plastik atık içindeki payı çok küçük.
Meyve ve sebze atıkları dahil gıda atıkları kompost üretiminde kullanılmak istendiğinde meyve ve sebze üzerindeki plastik etiketler doğada biyolojik olarak bozulmadan yüzlerce yıl kalmakta ve elde edilen kompostun kalitesi bozuluyor, kirlenmesine neden oluyor ve plastik etiketler toprakları kirletiyor.
Biyobozulur atıkların çöpe gitmesine neden oluyor.
Meyve ve sebze plastik çıkartmaları (etiketleri) kompost yığınının belasıdır.
Gübrelenemeyen plastik ürün etiketleri, evde gübrelenebilirlik standardını karşılamayan herhangi bir malzemeden yapılmış meyve veya sebzelere yapıştırılan etiketlerdir.
Satılan sebze ve meyve ürerindeki etiketler hemen çıkartılıyor, pikniklerde parklara atılıyor, evlerde/işyerlerinde çöp kutusuna atılıyor ve çöplükte gıda atıkları bozuluyor ama etiket yıllarca bozulmadan kalıyor.
Kompost ve biyogaz gibi organik işleme tesislerinde çıkartmaların ayıklanması zaman, emek ve maliyet açısından yoğun bir iştir ve plastik etiketlerle kirlenmiş meyve ve sebze atıklarının çöp depolama alanlarına yönlendirilmesiyle karbon dioksite göre 24 kat daha fazla sera gazı etkisi olan metan gazı emisyonları üretebilir.
Ayrıca, bitmiş komposttaki plastiğin varlığı, araziye uygulandığında çevredeki mikroplastiklerin oluşumuna katkıda bulunma potansiyeline sahiptir.
Meyvenin üzerinde doğal olarak sağlanan kendi ambalajı var; neden sağlıklı bir atıştırmalığı çevreye zarar vermek için üzerine bir parça plastik koymaya gerek var mı?
Bu kelimenin tam anlamıyla sonuçsuz bir israftır.
Kompostlama, biyobozulur organik maddenin ayrışmasını hızlandırmakla ilgili.
Meyvelerin ve sebzelerin üzerinde yenilebilir etiketlerin gıda atıkların kirlenmeden kompostlanabilecek özellikte olmalı.
Evde kompostlanabilirlik, bir ürün etiketinin aşağıdaki standartlardan birini karşıladığı anlamına gelir:
- AS 5810-2010 Biyobozunur plastikler [PDF 263 KB] — Evde kompostlamaya uygun biyolojik olarak parçalanabilir plastikler.
- NF T51-800 Plastikler—Evde gübrelemeye uygun plastiklerin özellikleri.
Yurt içinde yetiştirilen ürünlere yapıştırılan herhangi bir plastik ürün etiketi, aşağıdaki durumlar haricinde satılmamalı:
- Evde kompostlanabilir veya yalnızca ihracata yönelik meyve ve sebzelerde kullanılır.
Neler dahil değil?
- Düzenlemeler, ihracata yönelik ürünlerde kullanılan etiketler için geçerli değildir. İhraç edilen etiketler, Aotearoa Yeni Zelanda ortamındaki plastik kirliliğini azaltmayı amaçlayan bu düzenlemelerin kapsamı dışında.
- Düzenlemeler, 1 Temmuz 2023'ten önce etiketlenen ve halihazırda tedarik zincirinde bulunan ürünler için geçerli değil.
- Etiket yapıştırıcısının (yapıştırıcının) 1 Temmuz 2025'e kadar evde kompostlanabilir olması gerekiyor. Dünya çapında etiket üreticileri, evde kompostlaştırılabilir bir yapıştırıcı geliştirmek için çalışıyor.
- İthal ürünlerde kullanılan etiketlerin 1 Temmuz 2025'e kadar evde gübrelenebilir olması gerekmiyor. 2025'de bu, ürünlerin etiketini çıkarma maliyetini ortadan kaldıracak ve diğer ülkelere evde gübrelenebilir etiketlere geçmeleri için zaman tanıyacak.
Alternatifler neler?
- Mümkün olduğunda etiketsiz ürünler sunma planlanmalı.
- Yetiştiriciler, distribütörler ve perakendeciler, ürün bilgilerini tedarik zinciri boyunca ve satış noktasındaki müşterilere taşımak için tabela ve diğer etiketleri kullanabilir.
Plastik etiketi yasaklayan ülkeler
İngiltere'de her yıl yaklaşık 122 bin ton elma yeniyor; bir elma ortalama 80 gram ağırlığında, ülkede her hafta yaklaşık 29 milyon tekil elmanın satıldığı anlamına geliyor.
İngiltere'de elma, muz, avokado ve armut gibi meyvelerin üzerindeki plastik çıkartmaların yasaklanması, her hafta 100 milyon plastik parçasının atık haline gelmesini engelleyecektir.
İngiltere'deki süpermarket M&S 2016 yılında bunu portakallar üzerinde denedi ve birkaç ton ambalaj tasarrufu sağladığını ifade etti.
İsveç süpermarketleri yapışkan etiketleri lazer markalamayla değiştiriyor.
İsveçli bir süpermarket bir adım daha ileri giderek avokado ve tatlı patateslerine lazer etiket basmaya başladı ve 2017'de başladığında, yalnızca 2017'de avokadolar için 750 bin plastik çıkartma tasarruf edebileceğini belirtti.
Plastik etiket yok, yapıştırıcıya gerek yok.
Yeni Zelanda'da, ülkenin atık ve kaynak geri kazanımı sektörüne göre, yalnızca elmaların üzerine tahminen bir milyar çıkartma yapıştırılıyor.
Yeni Zelanda'da, kompostlanamayan meyve ve sebze etiketlerinin yasaklanması 1 Temmuz 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yeni düzenlemelere göre, kompostlanamayan yapıştırıcı (etiketin ürüne yapıştırılması) da 2025 yılında yasaklanacak ve uyulmaması halinde 100 bin dolara (Yeni Zelanda doları) kadar potansiyel para cezası uygulanacak.
Fransa'da gübrelenemeyen etiketlere yönelik benzer bir yasak 1 Ocak 2022'de yürürlüğe girdi.
Ancak zafer kısa sürede ürün ithalatçıları için zorlu bir sorun haline geldi:
Ürünlerin dünyanın her köşesinden geldiği küreselleşmiş bir pazarda, bir ülkenin plastik etiketleri üzerindeki yasağı ancak diğer tüm ülkeler de aynısını yapmayı uygulamaya koyduğunda işe yarayacaktır.
"Evde kompostlanabilir" de Fransa uygulamada başarılı olursa, evde gübrelenebilir çıkartmalar AB standardı haline gelebilir ve bu da ABD'nin Avrupa'ya meyve ve sebze ihracatını önemli ölçüde etkileyecektir.
Böylece kompostlanabilir etiketler gıda atığı ile birlikte güvenler biyogaz ve kompost üretiminde kullanılacaktır.
Avustralya Muz Yetiştiricileri Konseyi, Avustralyalıların her gün 5 milyondan fazla muz yediklerini tahmin ediyor; bu da her yıl yaklaşık 2 milyar anlamına geliyor.
Avustralya Gıda Standartları taze meyve ve sebzelerin etiketlenmesini zorunlu kılmamaktadır.
Etiketler, etiketlerin üzerine basılan 4 veya 5 haneli sayıları belirleyen Uluslararası Ürün Standartları Federasyonu adlı gönüllü bir küresel sistemin parçasıdır.
Avustralya'da federal, eyalet ve bölge çevre bakanları 2025 yılına kadar ambalaj düzenlemesinde reform yapmak için birlikte çalışıyorlar.
Ancak Eylül 2025'ten itibaren meyve etiketlerini (plastik soya sosu balıklarıyla birlikte) yasaklayacak olan Güney Avustralya dışında eyalet ve bölgelerin çoğu, ürün etiketlerindeki yapışkan sorundan kaçınıyor.
Washington Eyaleti Ağaç Meyve Birliği (WSTFA), önerilen mevzuatın 2028 yılına kadar Washington'da yetiştirilen veya satılan tüm taze ürünlerde plastik etiketlerin yasaklanmasını içerdiğini belirtti.
Kompostlama tesisleri, Washington'un kontaminasyon raporuna göre kompostlaştırılamayan ürün etiketlerini en kalıcı 5 kirleticiden biri olarak tanımladı.
Pencap eyaletinde, 2018 yılında, meyve ve sebzelerin üzerine etiket yapıştırılması Gıda Güvenliği Komiseri tarafından yasaklandı.
İngiltere, çıkartmalara (etiketlere) karşı soruşturma başlatacağını duyurdu.
Kanada plastik ürün etiketlerini yasaklamayı düşünürken bu şirket kağıt ve kompostlanabilir etiketler üretiyor
Lakeshore, Ontario'lu geliştirici, plastik etiketleri tespit etmenin kolay yolunun, yırtılmanın zor olması olduğunu söylüyor
Sleiman, bir etiketin kağıt veya gübrelenebilir malzeme değil de plastik olup olmadığını anlamanın en kolay yolunun plastik olanların yırtılmasının daha zor olması olduğunu söyledi.
Sleiman, yaklaşık olarak son iki yıldır Accu-Label'in aynı zamanda Compost Manufacturing Alliance (CMA) tarafından yakın zamanda onaylanan tamamen kompostlanabilir etiketler geliştirdiğini söyledi.
Mevcut kağıt etiket alt tabakamız başarılı. Gübrelenebilirlik testleri, istedikleri zaman dilimi içinde neredeyse hiç fark edilmeden ayrışıyor.
Sleiman, gübrelenebilir etiketlerin yapımının daha pahalı olduğunu ve bazılarının belirli ürünlere yapışmadığını söyledi.
En büyük zorluk, kivi ve şeftalilere yapışacak yapıştırıcı bulmak. Şu anda elmalara veya domateslere yapışacak kompostlanabilir etiketlerimiz var.
Ancak bu noktada, tamamen sertifika almak ve tam sertifikasyon için küçük ayarlamalar yapmak için kağıt etiketimizin hiçbir ekstra ücret ödemeden gübrelenebilir düzenlemeleri zaten karşıladığını söylüyoruz.
Etiketlerin plastikten yapılmasına gerek yok!
Sürdürülebilir üreticiler arasında yaygın olarak tartışılan çevre dostu çıkartmalara yönelik birkaç farklı fikir var.
Gübrelenebilir, lazer gravür, geri dönüştürülebilir ve kağıt bunların arasında yer alıyor.
Kompostlanabilir ürün çıkartmaları mevcut.
Gübrelenebilir çıkartmalar kullanarak, ürün çıkartması meyve veya sebze artıklarınızla birlikte kompostlanabilir.
Kompostlanabilir etiket ve çıkartmaların yaygın kullanımı, kompost kirliliğini önemli ölçüde azaltabilir, metan emisyonlarını azaltabilir.
Küresel ısınmayı azaltmak için göz ardı edilen ancak muazzam bir fırsat olan karbonun tutulmasına yardımcı olabilir.
Ve bu da bizi çöp depolama alanlarına son verme hedefimize daha da yaklaştırabilir.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
