Çok sayıda analist, ABD ve Birleşik Krallık'ın 11 Ocak'ta Husilere karşı başlattıkları ve korkuları artıran hava saldırılarının ardından Gazze'deki savaşın kolayca daha geniş çaplı bir bölgesel savaşa dönüşebileceğini düşünüyor.
Fakat şu an, Avusturya, Rusya ve Almanya gibi ülkelerin topyekûn savaşa girme niyetinde olduğu 1914 Avrupası yok.
Bu kez ne Washington ne de Tahran sınırsız bir bölgesel savaş istiyor.
Bunun yanında her ikisi de kendi askeri güçlerini doğrudan bir çatışmadan uzak tutabilecek kabiliyete sahipler.
Sonuç olarak Gazze savaşı muhtemelen büyük bir bölgesel yangına neden olmayacağı, buna karşın tüm büyük aktörleri zayıflatacağı söylenebilir.
Biden büyük bir savaş çıkmasını istemiyor
ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, İran'ı ve müttefiklerini ABD ya da İsrail'in çıkarlarına saldırmaktan caydırmaya, askeri operasyonların eninde sonunda azaltılmasını ve bölgenin göreceli de olsa yeniden istikrar kazanmasını sağlamaya çalışıyor.
ABD'nin askeri konuşlanmasına bir bakın: 5 Ocak'ta bir grup donanma gemisi USS Gerald Ford uçak gemisiyle birlikte Akdeniz'den ayrıldı.
Bu gelişme, Washington'ın sınırlı hava saldırıları düzenleyebileceğinin güçlü bir göstergesi olurken İran'la büyük bir savaş istemediği ya da beklemediği anlamına geliyor.
Washington'da siyasi hesaplar yapılıyor. Daha da önemlisi, İran'la büyük bir savaşa yönelik halk desteği asgari düzeyde kalıyor.
Gallup tarafından geçtiğimiz aralık ayında yapılan bir anket, ABD'lilerin yüzde 36'sının ABD'nin İsrail'e yardım etme konusunda çok ileri gittiğini düşündüğünü ve sadece yüzde 24'ünün ABD'nin İsrail için daha fazlasını yapması gerektiğine inandığını gösterdi.
J.L. Partners, tarafından geçtiğimiz yıl ekim ayında yapılan bir anket ise ABD'lilerin yalnızca yüzde 32'sinin İsrail'in yanında savaşmak üzere asker gönderilmesini desteklediğini, yüzde 48'inin ise buna karşı olduğunu ortaya koydu.
İran'ın büyük bir gerilimin fitilini ateşlemek için çizdiği kırmızı çizgi, Hamas'ın İran'ın askeri bir aracı olarak hayatta kalmasını içermeyebilir gibi görünüyor.
İran da caydırıcılık istiyor
Gazze'deki savaş devam ederken Tahran da rahat değil. Ekonomisi zayıf ve halkın düzenlediği protesto gösterilerini güç kullanarak bastırmak zorunda kalıyor.
Öte yandan müttefiki Hamas'a doğrudan somut yardım sağlayamaması bölgesel gücünün sınırlarını gösteriyor.
Ayrıca Hamas'ın ortadan kaldırılması ya da ciddi şekilde zayıflatılması, Lübnan'da Hizbullah'ı İsrail'in olası bir saldırısına karşı daha savunmasız hale getiriyor. Bu da İsrail'i İran'a saldırmaktan caydırma yeteneğini sınırlıyor.
ABD'li bazı analistler, 7 Ekim'den hemen sonra Hamas Hareketi'ni yok etmenin İran'ın çizdiği kırmızı çizgiyi aşacağına inanıyordu.
Aslında Tahran, kamuoyu önünde bölgesel bir savaş istemediğine dair açıklamalar yaparken müttefiki olan silahlı grupların hiçbirini sınırsız askeri operasyon başlatmaya yönlendirmedi.
İran'ın büyük bir gerilimin fitilini ateşlemek için çizdiği kırmızı çizgi, Hamas'ın İran'ın askeri bir aracı olarak hayatta kalmasını içermeyebilir gibi görünüyor.
Kızıldeniz'de hava saldırıları düzenleniyor ama bu bir savaş değil!
Tahran ve müttefikleri bir yandan sonu gelmeyecek bir savaşa girmekten kaçınmaya çalışırken diğer yandan İsrail ve müttefikleri üzerinde baskı kurmayı hedefliyorlar.
İran'ın Husileri cesaretlendirmesinin ve Kızıldeniz'deki ticari gemileri taciz etmelerine yardım etmesinin nedeni de bu.
Bu yılın başlarından beri uluslararası deniz taşımacılığı şirketlerinin 10'undan 7'si gemilerini Kızıldeniz'den uzaklaştırdı.
Ekonomik analistler arz kesintileri ve fiyatların önce Avrupa'da, ardından Kuzey Amerika'da artmasını bekliyorlardı.
Halihazırda 2022 sonları ile 2023 başları başlayan fiyat enflasyonu konusunda kamuoyunda memnuniyetsizlikle karşı karşıya olan Başkan Biden ise bu haberi hiç hoş karşılamadı.
ABD liderliğindeki ortak deniz operasyonu, şimdiye kadar Kızıldeniz'in sularını sakinleştirmeyi başaramadı.
ABD'nin 31 Aralık'ta Husilerin 10 üyesinin ölümüne yol açan silahlarla donatılmış üç teknesini batırması, ticari gemilere yönelik saldırıların önünü kesemedi.
Eğer Husilerin uyarıları inandırıcı ise 11 Ocak'taki hava saldırılarının ardından her iki tarafın da Husileri kesin olarak caydırmayı amaçlayan başka saldırılar düzenlemesi gerekebilir.
Ancak İran'ın kırmızı çizgisi Kızıldeniz'deki seyrüsefer özgürlüğün kapsamadığından, İran'ın bu konuda doğrudan bir müdahaleye girişmesi ve ABD'lilerle karşı karşıya gelme kararı alması beklenmiyor.
İran, bunun yerine uzun soluklu bir oyun oynayacak ve Husilerin direnmesini sağlamaya çalışacak.
Kızıldeniz'de ABD ve müttefikleri üzerinde sınırlı, ancak kesintisiz baskıyı sürdürmelerine yardımcı olacak. ABD'liler böyle bir durumla yaşayabilir.
Petrol tankerlerinin Kızıldeniz'den geçmeye devam ettiğini belirtmekte fayda var.
İran, bunun yerine uzun soluklu bir oyun oynayacak ve Husilerin direnmesini sağlamaya çalışacak ve ABD'liler üzerinde sınırlı ancak, kesintisiz baskıyı sürdürmelerine yardımcı olacak.
Irak'ta zaman İran'dan yana
Tahran ve Washington, Irak ve Suriye'de de aynı şekilde hareket etmeyi sürecekler.
ABD'nin Nuceba Hareketi'ne yönelik 26 Aralık'ta Hille'de ve 4 Ocak'ta Bağdat'ta düzenlediği hava saldırıları, 7 Ekim'den bu yana ABD'nin Irak ve Suriye'deki askeri üslerine 130'dan fazla saldırı düzenleyen İran destekli silahlı grupları bu saldırılardan caydırmayı amaçlıyordu.
Nuceba Hareketi liderlerinden Ebu Takva es-Saidi'ye karşı 4 Ocak'ta Bağdat'ın merkezinde insansız hava aracı (İHA) ile düzenlenen saldırı gerilimi tırmandırdı.
ABD'nin Ebu Takva'yı hedef alan saldırısı, İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun (DMO) yurtdışı kolu Kudüs Gücü eski Komutanı Kasım Süleymani ve İran'a yakın Haşdi Şabi Güçleri eski Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis'in 3 Ocak 2020 tarihinde düzenlenen hava saldırısıyla öldürülmesinden bu yana bir askeri komutana karşı düzenlenen ilk suikast saldırısı oldu.
ABD'nin gerilimi tırmandırması, İran'ın kırmızı çizgisi olabilecek olan silahlı grupları yok etme amacı taşımıyordu. Dolayısıyla İran'ın buna verdiği tepki nispeten ölçülüydü.
Tahran, çok sevdiği Süleymani ve el-Mühendis'in suikast sonucu öldürülmesine misilleme olarak Irak'ta ABD güçleri tarafından kullanılan Ayn el-Esad Hava Üssü'nü balistik füze yağmuruna tuttu.
Ancak burada İran'ın saldırı öncesinde ABD'yi uyardığını belirtmekte fayda var. İran'dan uyarı yapıldığı haberi daha sonra Ayn el-Esad Hava Üssü'nden ABD'li bir subay tarafından teyit edildi.
Her iki tarafın da büyük kayıplar vermekten kaçınması, ABD'liler ile İranlılar arasında yazılı olmayan kurallardan biridir.
Tahran, Ebu Takva'nın öldürülmesine misilleme olarak kapsamlı bir eylem yerine, Irak'ta Ebu Takva'ya alternatif bir isim bulmaya çalışıyor.
Ayrıca Tahran, geçtiğimiz aralık ayında yapılan il seçimlerinin sonuçlarında da gördüğümüz gibi, Koordinasyon Çerçevesi güçlerinden Iraklı siyasi müttefiklerinin kademeli olarak ilerleme kaydettiğini biliyor.
İran'ın bu müttefikleri, ABD güçlerinin Irak'tan çekilmesini istiyor. Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ise ABD güçlerini sınır dışı etme konusunda bir acelesi olmadığını, ancak ABD'lilerin Irak'ta bulunma sebeplerinin sona erdiğini ve onlarla görüştükten sonra ayrılmaları gerektiğini söyledi.
Koordinasyon Çerçevesi güçlerinden bir kaynak, 6 Ocak'ta Irak`ta yayınlanan El Mada gazetesine yaptığı açıklamada, ABD'nin Irak'taki askeri varlığının önümüzdeki beş yıl içinde sona ereceğini söyledi.
Bunun farkında olan İran'ın, ABD'liler Irak'taki güçlü nüfuzunu tehdit etmedikçe gerilimi tırmandırması için hiçbir neden yok.
Aynı durum Suriye için de geçerli. ABD'liler ve İsrailliler, 25 Aralık'ta İran destekli silahlı grupların mevzilerini defalarca kez bombaladılar ve liderlerini öldürdüler.
Öyle ki, DMO'nun Suriye'deki üst düzey komutanlarından Seyid Rıza Musevi de onlardan biriydi.
Ancak bu hava saldırıları İran'ın Suriye'deki derin varlığını tehdit etmezken, İran destekli silahlı grupların saldırılara yönelik misillemesi de sınırlı düzeyde kaldı.
İran'ın, ABD'nin Irak ile Suriye arasındaki Elbukemal (Kaim) Sınır Kapısı'nı kontrol etmeye yönelik hamlesine karşı gerilimi artıracağını hayal etmemiz zor değil.
Çünkü Elbukemal Sınır Kapısı İran için Suriye'de hayati önem taşıyan bir lojistik koridor.
Ancak Washington, şimdiye kadar böyle bir gerilimin patlak vermesinden kaçındı. Biden yönetimi mevcut durumun olduğu gibi kalmasını ve Suriye'de daha geniş kapsamlı bir savaş değil, istikrar istiyor.
Nasrallah ve Tahran, Hizbullah'ın karşı karşıya olduğu siyasi ve askeri risklerin farkında. Bu yüzden İsrail'e karşı geniş çaplı füze saldırıları düzenlemekten kaçındıklarını görüyoruz.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP) -
2/30
5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP) -
3/30
4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP) -
4/30
3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP) -
5/30
2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters) -
6/30
1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP) -
7/30
31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP) -
8/30
30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP) -
9/30
29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP) -
10/30
28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP) -
11/30
27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters) -
12/30
26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters) -
13/30
25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters) -
14/30
24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP) -
15/30
23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP) -
16/30
22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP) -
17/30
21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP) -
18/30
20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP) -
19/30
19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters) -
20/30
18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters) -
21/30
17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters) -
22/30
16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP) -
23/30
15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP) -
24/30
14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP) -
25/30
13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP) -
26/30
12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters) -
27/30
11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP) -
28/30
10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP) -
29/30
9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP) -
30/30
8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)
Lübnan ve Hizbullah'ın jokeri
Benim ve Obama yönetimindeki diğer kişilerin 2012-2013 yıllarında Suriye iç savaşının ilk aşamalarında yaptığımız temel hatalardan biri, İran'ın Hizbullah'ın Lübnan'daki varlığı ve güçlü kalacağı yönündeki iddiasını küçümsemekti.
Çünkü bu İran açısından İsrail'in Lübnan sınırına yakın bölgelerden yerinden edilen 80 bin İsraillinin güvenli bir şekilde geri dönmesiyle ilgili başlıca talebiyle çelişebilecek bir kırmızı çizgiydi.
Hizbullah ya da İsrail tarafından gerçekleştirilen büyük çaplı saldırıların, karşı tarafın güçlü bir karşı saldırısını tetikleyerek çatışmaların patlak vermesine yol açması yönünde somut bir risk söz konusu.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, 7 Ocak'ta Wall Street Journal (WSJ) gazetesine verdiği röportajda, İsrail'in Gazze'de görülen yıkımı Lübnan'da tekrarlayabileceği uyarısında bulundu.
Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ve Tahran, Hizbullah'ın karşı karşıya olduğu siyasi ve askeri risklerin farkında. Bu yüzden İsrail'e karşı geniş çaplı füze saldırıları düzenlemekten kaçındıklarını görüyoruz.
Nasrallah, İsrail'in 2 Ocak'ta Beyrut'ta üst düzey bir Hamas yetkilisine suikast düzenlemesine rağmen 5 Ocak'ta yaptığı konuşmada İsrail ile Lübnan arasındaki kara sınırı konusunda nihai müzakerelerin yapılabileceğini ima etti.
Ancak bu tür müzakerelerin yapılabileceği uzak bir ihtimal olarak görülüyor. Bu arada gerilimin tırmanması potansiyeli de hala yüksek. Bu yüzden ABD, İsrail'e itidalli davranması konusunda baskı yapıyor.
Buna karşın İsrail, ABD'lilerin, Fransızların ve diğer arabulucuların Hizbullah üzerindeki güçlerini sınırdan uzaklaştırması için yaptıkları baskıyı artırmaları için saldırılara ve tehditlere başvuracaktır.
Tam ölçekli bir savaşa sürüklenmekle taktiksel olarak geri çekilmek arasında net seçim yapma zorluğuyla karşı karşıya kalan Tahran ve Nasrallah, basit bir stratejik taviz vermeye daha meyilli görünüyorlar.
Zira öncelikli hedefleri, Hizbullah'ın büyük askeri gücünü ve özellikle de Hizbullah Hareketi'nin Rıdvan Gücü'nün sınıra yakın konumları konusunda çıkan bir çatışmada askeri yeteneklerinin çoğunun yok edilmesi riskini almak yerine İsrail'i vurabilecek füze cephaneliğini korumak.
İran konumunu kaybederken Hamas ve Husilere yönelik saldırıları durduramadı.
En nihayetinde herkes kaybetti
Bölge ülkeleri, aralarında büyük çaplı bir savaşın patlak vermesinden kaçınsalar bile süreç Gazze savaşından daha da zayıf çıkmalarıyla sonuçlanacak.
Başlıca tüm aktörler kaybedecek. Gazze'deki Filistinliler korkunç ve dehşet verici kayıplar verdiler.
İsrail, her ne kadar Hamas'ın askeri gücünü ve dışarıdan yardım alma kabiliyeti de dahil olmak üzere Gazze'yi yönetme gücünü azaltmada büyük ölçüde başarılı olsa da bundan kendisi de zararlı çıktı.
Çok sayıda can kaybına neden olan savaşın İsrail'de yaklaşan seçimlerin sonuçlarını potansiyel olarak etkileyebilecek siyasi yansımaları olabilir.
Suriye savaşında Beşşar Esed rejimi gibi İsrail'in önemini anlayamadığı bazı hususlardan biri olarak İsrail, Gazze'den vahşet görüntülerini dünyanın dört bir yanındaki evlerin oturma odalarına cep telefonları aracılığıyla aktaran videoların küresel etkisinden dolayı, dünya kamuoyu önündeki imajı hiçbir zaman tam olarak iyileşemeyecek gibi görünüyor.
Bu dönüşüm, Güney Afrika'nın Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) İsrail hakkında açtığı soykırım davasından Sınır Tanımayan Doktorlar'ın (MSF) ve Birleşmiş Milletler'in (BM) üst düzey yetkililerine kadar insani yardım kuruluşlarının sert eleştirileri gibi çeşitli çevrelerden gelen güçlü tepkilerde ve eleştirilerde açıkça görülüyor.
Papa'dan ve İsrail operasyonlarına karşı sokaklarda gösteri yapan milyonlardan bahsetmiyorum bile. Tüm bu çevreler, 1967, 1973 ve 2006 savaşlarına tamamen farklı tepkiler göstermişlerdi.
İran konumunu kaybederken, Hamas ve Husilere yönelik saldırıları durduramadı.
Suriye ve Irak'taki İran yanlısı silahlı gruplar, ABD güçlerinin ülkede kullandıkları üsleri vurabilirler ama onları yakın zamanda sınır dışı edemezler.
Hizbullah'ın Lübnan'daki ihtiyatı, artık sadece onun zayıflığının bir göstergesi.
Tüm bu sınırlı tepkiler kısmen Tahran'ın riskten kaçınmasından kaynaklanıyor.
İran'ın şu an İsrail'i caydırma yeteneğinin 6 Ekim 2023 tarihi öncesinden daha büyük olduğunu söylemesi zor. Artık İsrail'i İran değil, ABD baskılıyor.
Buna karşın ABD, İsrail'i dizginleyebilecek tek güç olarak görüldüğünden nüfuz kazanmış gibi görünüyor.
Ancak bu nüfuz artışı, ABD'nin çıkarlarının Ortadoğu'dan Çin'e ve daha az ölçüde de Rusya'ya doğru kaydığı bir dönemde ortaya çıktı.
Gazze savaşı, özellikle ABD'li yetkililerin Ortadoğu'daki çatışmaların önemini küçümsedikleri eski açıklamalarının gölgesinde Amerikan bilgeliği imajını güçlendirmeye yetmedi.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, 29 Eylül'de Ortadoğu'nun nispeten sakin olduğu ve İsrail'le normalleşmeye ve ticarete odaklandığına dair açıklamasının kimsenin hafızasından silinmeyeceğine eminim.
Filistinlileri görmezden gelmenin ve normalleşmeyi sağlamanın bedeli artık daha yüksek. Filistin sorununu ötekileştirmenin ve İsrail ile normalleşme arayışının maliyeti de arttı.
Belki de en önemli ve uzun vadeli yansıması, Biden'ın 2022 yılında yayınladığı Ulusal Güvenlik Stratejisi'nin kapsayıcı hedefi olan, özellikle uluslararası standartların güçlendirilmesi konusunda ABD'nin küresel liderliği üzerinde olacak.
Lahey'deki soykırım davası ve küresel liderlikteki değişim, ABD'nin nüfuzunda potansiyel bir düşüşün işareti olurken, bu durum uzun vadede ABD'nin çıkarlarıyla daha az tutarlı.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Al Majalla
