Suriye meselesinin eşi benzeri görülmemiş bir kötüleşme yaşadığı konusunda takipçiler arasında herhangi bir görüş ayrılığı yok.

Konuyla ilgili gözlemcilerin sıklıkla üzerinde mutabakata vardığı bir değerlendirme var; bu değerlendirme özetle, kötüleşmenin hızla arttığı ve hızlanmasının Suriye'deki durumun karmaşıklığını artırdığı yönünde.

Bu nedenle de çatışma uzuyor, çözüm zorlukları artıyor ve derinleşiyor, sonuçları sadece Suriye ve Suriyeliler için değil, bölgesel çevre ve uluslararası toplum açısından da maddi ve insani düzeyde daha maliyetli hale geliyor.

Suriye'deki çatışmalar ve Suriye için yaşanan çatışmalar da bunu teyit ediyor.

Suriye çatışmasının hem içeride hem de dışarıda artan maliyetinin ifadeleri, büyüyen ve artan 4 olguda net ve pekişmiş görünüyor:

Birincisi, Suriye gerçekliğinin ülke genelinde ve günlük hayatın detayları da dahil olmak üzere her boyut ve düzeyde kötüleşmesi ve günlük hayatın neredeyse cehenneme dönüşmesi olgusu.

İkinci olgu, nüfusun yarıdan fazlasının ölüm ve savaştan kaçmak için ülkelerini terk etmesine rağmen göç ve sığınmaların devam etmesi, savaşın bazı bölgelerde sürmesi ve etkilerinin artması nedeniyle geri kalanların çoğunun da ayrılmayı arzu etmeleri.

Üçüncü olgu, terörün büyümesi, katılımcı sayısının artması ve daha önce listede olmayan yeni mezhepsel ve etnik dini grupların da bu listeye dahil olması. Keza Suriye'deki çatışmada oynadıkları rol nedeniyle “devlet terörü” olgusuna dahil olan ülke sayısı da yükseldi.

Dördüncü olgu, Suriye'deki çatışma mağdurlarının, göç ettikleri ve sığındıkları ülkelerdeki ihtiyaçlarının karşılanması için daha fazla uluslararası insani yardıma olan ihtiyacın artması.

Suriye gerçekliğinin giderek kötüleştiği bir ortamda, bu gerçeklikle ilgili sorulan ilk sorular onu bu yöne iten nedenler hakkında oluyor.

Bunlar bir yandan iç, diğer yandan dış nedenler olarak ikiye ayrılıyorlar ve varlıkları ile ortak etkileşimleri, bugün Suriye'de ve Suriyelilerin hayatında derinlere kök salmış bulunuyor ve onları belirsiz bir geleceğe taşıyor.

Suriye'deki durumun kötüleşmesinin ve daha da kötüleşmeye yönelmesinin ilk nedeni, Suriyelilerin ülkelerinin gerçekliğini ve geleceğini ele alma konusundaki zayıflığı ve gevşek tutumu gibi görünüyor.

Bu tutumun göstergeleri, zayıflığın, tereddüdün ve kafa karışıklığının gölgesinde kalan Suriyeli elitlerin gerçekliğinde ve rolünde açıkça görülüyor.

Devrimin başlangıcında oynamaya başladıkları siyasi ve insani yardım rolleri azaldı ve artık kamusal meselelerde somut bir rolleri ya da ortak çabaları kalmadı.

Aksine, aktörlerinin asıl kaygısı, en iyi ihtimalle mevcut gerçeklikten kaçmak ve mevcut sorunları bir şekilde çözmek için projelere ve kişisel, ailevi çabalara odaklanmak oldu.

Siyasi elitlerin mevcut gerçekliği ve genel olarak deneyimleri olumsuz bir gerçeği ifade ediyor.

Tüm bölgelerde, rejime ve muhalefete bağlı tüm siyasi oluşumlarda, aralarında ve dışında ittifak kuran taraflarda, Suriye yaşamının yönetilmesinden sorumlu güç rolünü yerine getiremediklerini gösteriyor.

Bugün hiçbiri Suriye'deki kötüleşmeyi belli sınırlar içinde durdurmaya yönelik bağımsız ve yaratıcı bir çaba gösterme becerisine sahip değiller.

Kötüleşmenin ikinci nedeni ise Suriye oluşumunun bölünmüş olması ve 3 fiili otoriteye dönüşmesi:

Birincisi, rejim tarafından idare edilen, esas olarak kıyı bölgesi ile kuzeyde Halep'ten güneyde Dera'ya kadar olan orta hattı kapsayan bölgede varlık gösteriyor. Rusya, İran ve ona bağlı Lübnan Hizbullah'ı ve Haşdi Şabi fraksiyonları başta olmak üzere milislerin koruması altında bulunuyor.

İkinci otorite, PKK’nin direktiflerine bağlı Kürt Demokratik Birlik Partisi'nin (PYD) birincil kontrol gücü olduğu kuzeydoğu Suriye'deki Özerk Yönetim bölgesidir. ABD'nin koruması ve desteği altında onunla birlikte Suriye Demokratik Konseyi ile Suriye Demokratik Güçleri'ni (SDG) oluşturan marjinal siyasi ve bölge sakinlerinin oluşturduğu gruplar tarafından destekleniyor.

Üçüncüsü ise, 3 bölüme ayrılan Türk kontrol alanı tarafından temsil ediliyor;

Birinci bölüm, son yıllarda SDG’ye yönelik devam eden askeri operasyonlar sırasında bölgeye giren Türk güçlerinin bulunduğu, doğrudan Türkiye’nin kontrolünde olan bölüm.

İkinci bölüm, Halep kırsalı ile İdlib arasında uzanan, Ulusal Konseyi’ne bağlı Suriye Geçici Hükümeti tarafından yönetilen ve Suriye Milli Ordusu’na bağlı silahlı grupların yer aldığı bölge.

Üçüncü bölüm ise, Heyet Tahrir eş-Şam'a (eski adıyla el-Nusra Cephesi’ne) bağlı Kurtuluş Hükümeti tarafından yönetiliyor ve Heyet Tahrir eş-Şam’ın milisleri ve kurumları orada konuşlanmış durumda.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 2/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 3/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 4/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 5/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 6/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 7/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 8/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 9/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 10/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 11/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 12/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 13/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 14/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 15/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 16/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 17/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 18/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 19/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 20/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 21/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 22/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 23/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 24/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 25/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 26/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 27/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 28/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 29/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 30/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

Fiili otoriteler, kontrol alanlarını keyfi bir şekilde, aralarında en ufak bir koordinasyon ve istişare
olmaksızın, aksine 3'ü arasındaki karşılıklı düşmanlık gölgesinde, çelişkili politikalar ve yasalar karışımına dayanarak yönetiyorlar.

Bir yanda Esad rejiminin politika ve yasalarının, diğer yanda birinci kısmını Heyet Tahrir eş-Şam’ın temsil ettiği el-Kaide radikalizmine varan cihatçı İslami köktendinciliği, ikinci kısmı milisleriyle PKK ideolojisini, demokratik halklar ve özyönetim teorisini temel alan referanslarla ortaya konulmuş yasa ve politikaların oluşturduğu bir karışım bulunuyor.  

Bütün bunlar, bugün fiili otoritelerin kontrolü altındaki Suriyelilerin hayatlarında çelişki noktasına varan ve gelecekte her birinde ikamet edenleri diğerlerinden farklı kılacak olan farklılıkların ayrılıkların pekişmesine yol açıyor.

Bu ikinci kısım, Suriye'deki durumun kötüleşmeyi sürdürmesi, dış bölgesel ve uluslararası etkiler nedeniyle dibe çökmesiyle bağlantılı ki bu da onu üçüncü bir neden haline getiriyor.

Üçüncü neden iki şeye damga vurdu ve bunlardan ilki, keskin bir dış bölünmeydi. Birinci grup rejimin yanında yer alıp, rejimin yanında doğrudan savaşmak ve onu savunmak kertesine varan siyasi, ekonomik ve askeri/güvenlik desteğin olağan sınırlarının ötesine geçen bir destek ve yardım sundu.

Buna karşılık uluslararası ve bölgesel çoğunluğun Suriye halkını destekleme ve onunla dayanışma konusundaki pozisyonu kırılgan ve belirsizdi.

Bu pozisyon ve yapılan müdahaleler çoğu zaman suçlara sessiz kalınması ve suçların başkalarına atılması, hatta suç işleyen rejim yetkililerine ciddi ve etkili cezalar verilmesinin ihmal edilmesi ile olumsuz ve vahim sonuçlara yol açtı.

Büyük lider ülkelerin Suriye'deki pozisyonlarının belki de en kötü yansımaları, Arap ve bölgesel çevreyi geri çekilmeye ve Suriye davasının daha etkin savunulması konusundaki tutumlarını değiştirmeye sevk etmesiydi, zira bu, Suriye'deki durumun hızla kötüleşme sürecini destekledi.    

Kuşkusuz Suriye'deki kötüleşmenin dördüncü sebebini oluşturan bir dış neden daha var ve bu hepsinden daha önemli.

O da Suriye meselesinin uluslararası ilginin dışına itilmesi ve uzak bir rafa yerleştirilmesi.

Bu durum Suriye'de çözüm fırsatlarının kaybolmasına ve çözümün gerçekleşmesi mümkün olmayan bir hayale dönüşmesine yol açmakla kalmadı, aynı zamanda Suriye meselesine müdahil olanların, yaptıklarıyla ve işledikleri suçlarla ilgilenilmediği hissine kapılmalarına da yol açtı.

Bu nedenle giderek daha acımasız hale geliyorlar ve Suriye'deki yıkım ile Suriyelilerin acısı, derin bir yokuştan aşağı yuvarlanan bir kartopu gibi büyüyor.

Hiç şüphe yok ki, başta Araplar olmak üzere bölgesel ve uluslararası kesimler arasında Suriye çözümünü destekleyenlerin bu konuda objektif bir duruş sergilemelerine, devam edecek olan diğer küresel kriz ve gelişmelerden uzak bir şekilde kendisini yeniden değerlendirmelerine acil ihtiyaç var.

Bu kriz ve gelişmelerden bazılarına diğerlerinin pahasına öncelik vermek doğru olmaz, çünkü dünya halkları ve hükümetleri üzerindeki yıkıcı etkiler açısından insanların çektiği tüm acıların sonuçları eşittir.

Bu, uzun süren, feci sonuçlar doğuran, devam etmesi halinde hem Suriyeliler hem de dünya halkları için daha büyük felaketler doğuracak olan Suriye'deki durumun yanı sıra süresi için de geçerli bir özdür.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat