Fas'ta bir köye taşınan Vietnamlı ailelerin hikâyesi

Asyalı aileler, özgün gelenek, görenek ve kimliklerini korumuşlar

Fas'ta 2022'de açılışı yapılan Vietnam Kapısı / Fotoğraf: Fas Haber Ajansı

Asyalı yüz hatları, dar gözleri ve Vietnamlı simalarıyla Fas kökenli aileler, Sidi Yahya El Garb şehrinin eteklerinde "Devvar el-Şino" olarak bilinen bir köyde toplanıyor.

Burada, 1960 yılında Vietnam'ın başkenti Hanoi'nin kuzeyinde inşa edilen "Fas Kapısı" gibi, 2022 yılında oluşturulan "Vietnam Kapısı" olarak bilinen bir anıt da yer alıyor.

Faslı askerlerin 1946-1954 yılları arasındaki Çinhindi Savaşı'na "Vietnamlı devrimciler" ile katıldıktan sonra Vietnamlı eşleriyle birlikte geri dönmelerinden bu yana, birkaç Vietnamlı aile Fas'taki "Şino Köyü"nde yaşıyor.


Devvar el-Şino

Şino ve Şinoa ismi Farsçada; Çinliler, hatta genel olarak Asya'nın tüm sakinleri veya Asyalı özelliklere sahip olan anlamına gelir.

Ama burada konu Vietnamlı aileler, anne ve çocuklarla ilgili. Bu isim, Çinhindi Savaşı olarak bilinen ve Faslı askerlerin yaptığı savaşla ilgili olabilir.

Devvar el-Şino, başkent Rabat'a yaklaşık 70 kilometre uzaklıktaki Sidi Yahya El Garb şehrinin eteklerinde, Fas'ın en verimli tarım alanlarından biri olarak kabul edilen kırsal bir bölgede yer alıyor.
Burası, kırmızı tuğladan inşa edilmiş birkaç evden oluşan büyük bir köye benziyor ve nispeten izole edilmiş bir kırsal coğrafi bölge.
 

Fas'ta Vietnamlı bir aile.png
Fas'ta Vietnamlı bir aile / Fotoğraf: Sosyal medya

 

Devvar el-Şino, Sidi Yahya El Garb şehrine yaklaşık yedi kilometre uzaklıkta, ancak bu yerleşim alanının nüfusu, Vietnamlı eşleriyle birlikte Vietnam'dan gelen ilk nesil Faslı göçmenlerin ölümü ve bunun ardından çocukların Fas'ın büyük metropollerine veya Fas dışına göçü nedeniyle azalmaya başladı.

Tarihçiler, Fas'ın güncel tarihinde el-Şino Köyü'nden pek bahsedilmediğini düşünüyor.

Her ne kadar bazı sözlü anlatımlar, tanıklıklar ve gazete yazıları bu konuya bir miktar ışık tutsa da kökeni ve bileşenleri konusunda hala araştırmaya ihtiyaç var.


Devvar el-Şino'nun anahtarları

Tarihçi İbrahim el-Kadiri Butşiş'e göre, Fas'taki Devvar el-Şino'nun başlangıcını anlamanın temel anahtarlarını üç gerçek oluşturuyor:

Birincisi, bu, Fas'ın bağımsızlığından önce bile Fas-Vietnam ilişkilerinin oluşumunun başlangıcı.

İkincisi, ilk Çinhindi savaşı ve dünyadaki kurtuluş hareketleri ya da ortak tarih olarak bilinen şey ve Faslı askerlerin Vietnam'ın kurtuluşuna katılımı.

Üçüncü faktör ise, Muhammed bin Abdulkerim el Hattabi ve Muhammad bin Ömer Laharş gibi bazı etkili Faslı tarihi şahsiyetlerin, Vietnam'daki Faslıları Vietnam toplumunun dokusuna entegre etmedeki rolü ve Fas-Vietnam kültürel iletişim bağlarının güçlendirilmesi.

Bu da Vietnam'da savaşan Faslı askerlerin, geri dönmeden önce Vietnamlı kadınlarla evlenmeleri ve çocuklarıyla birlikte Sidi Yahya el Garb bölgesine yerleşmeleriyle sonuçlandı.

Butşiş, sözlerine şunları ekledi:

Fas'ın Fransızlar tarafından sömürgeleştirilmesi sırasında, 1950'de Fransa, Les Goumiers olarak bilinen çok sayıda Faslı askeri askere aldı ve onları Çinhindi bölgesine nakletti. Yoksulluk ve kıtlık çeken askerler de onlara katıldı ve koşullarını değiştirecek alternatif bir dünya bulmayı umuyorlardı. AncakÇinhindi savaşının nedenleri ya da şu ya da bu partiyle herhangi bir ideolojik ittifak hakkında gerçek bir bilgileri yoktu.


Tarihçi, bu askerlerin Özgür Fransa ile birlikte Dördüncü Piyade Alayı'nda savaşçılar olarak bu amaç uğruna şiddetli savaşlar verdiklerini ve bu durumun Vietnamlıları yenmeye katkıda bulunmaları halinde kendilerine bağımsızlık verilebileceğini düşünmelerine yol açtığını belirtti.

Ayrıca Butşiş, "savaşın sona ermesinin ardından Faslı askerler kendilerini uyum sağlamanın zor olduğu yabancı bir ülkede sıkışıp kalmış halde buldular" ifadelerini kullandı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Faslıların Vietnam toplumuna entegrasyonu

Bu bağlamda Faslı akademisyen, bu Faslı askerlerin Vietnam toplumuna entegre edilmesinde ve farkındalıklarının şekillendirilmesinde önemli rol oynayan iki Faslı şahsiyetten, Abdulkerim el Hattabi ve komünist lider Tümgeneral Muhammed bin Ömer Laharş'tan bahsetti.

El Hattabi ile ilgili olarak, Vietnam devrimci liderliği 1947'de onunla temasa geçti ve ona, "Fas kurtuluş hareketinin tarihi bir lideri ve kahramanı olarak Faslı askerleri, ortak düşmanları olan Fransa'ya karşı Vietnamlı devrimcilerle aynı safa gelmeye yönlendirmek için maneviyattan yararlanmasını" talep eden bir mesaj gönderdi.

El Hattabi'nin müdahalesi olumluydu ve Faslı askerleri Fransa'ya isyan etmeye ve Ho Şi Minh Bağımsızlık Birliği'ne katılmaya ikna etti.

Tarihçi Butşiş'e göre ikinci isim, Khouribga şehrinden Vietnam'a taşınan komünist lider Tümgeneral Muhammed bi Ömer Laharş'tı.

Laharş burada kendisine "Ma Enh" (atın kardeşi) adını veren lideri Ho Şi Minh ile tanıştı.

Laharş, Faslı askerlerin bilinçlenmesine, eğitilmelerine, tarım kooperatiflerine ekonomik olarak entegre edilmelerine, sosyal entegrasyonlarının hızlandırılmasına, Vietnam dilinin asimilasyonunun başlamasına ve Vietnam'da "Fas Kapısı" inşa etme sembolü ile onurlandırılmalarına büyük katkı sağladı.

Çinhindi Savaşı sona erdiğinde, özellikle de 1954'te General Decastrie liderliğindeki Fransızların yenilgisiyle sonuçlanan Dien Bien Phu Muharebesi'nden sonra, Faslı askerler, Vietnamlı kadınlarla evlenerek ve aile kurarak Vietnam toplumuna entegre olmaya başladı.
 


Fas'ta Vietnam adetleri

Faslı askerler, Vietnam-Amerikan Savaşı'nın ya da İkinci Çinhindi Savaşı olarak bilinen savaşın yansımalarının kendilerini etkilemeye başladığı 1972 yılına kadar Vietnam'da kaldılar.

Merhum Kral II. Hasan onları Fas'a iade etmeye karar verdi.

Ocak 1972'de yaklaşık 85 Faslı Vietnamlı aileleriyle birlikte evlerine döndü ve Fas kralı daha sonra onlara memleketlerinde istedikleri işler veya ülkenin batısında topraklar verme arasında seçim yapma şansı verdi.

Butşiş, "Vietnamlı kadınlar tarım alanında çalışmaya alışkın oldukları için geri dönen Faslı askerler ikinci seçeneği tercih etti. Araziler aldılar, onları işlediler, kaynaklarıyla yaşadılar ve Vietnamlı eşleriyle birlikte Faslıların Devvar el-Şino adını vereceği bu yere yerleştiler" ifadelerini kullandı.

Butşiş, açıklamalarına şöyle devam etti:

Bu eşlerin, çocukların içinde büyüdüğü Vietnam kültürünün korunmasında rolleri vardı. Vietnam dilini, geleneklerini, geleneklerini ve özgün kimliklerini korudular. Fas kültürüyle bütünleştirmeye çalıştılar ancak yeme alışkanlıklarında bazı zorluklarla karşılaştılar. Onlar pirinç yemeye alışkınlar, Faslıların beslenmesi ise ekmeğe bağlı.


Butşiş, "el-Şino Köyü sakinlerinin küçük gözleri, ten rengi ve Vietnam diline hakim olmaları gibi Asyalı özelliklerinin, onların Faslı olduklarına işaret etmediği" sonucuna vardı.

Her ne kadar bazıları ölmüş olsa da, bazıları da uzun bir hayat yaşadı.

Kimisi ölmüş, kimisi uzun ömürlü olmuş, kimisi çevreden ayrılarak birçok ziyaretçinin uğrak noktası haline gelen lokantalar kurmuş olsa da hepsi vicdanlarında kök salmış Fas-Vietnam hafızasının etkisi altında yaşıyor.

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU