Adolf Hitler, dünyanın hatırladığı en acımasız diktatörlerden birisi olarak tarihin tozlu raflardaki yerini almış durumda.
İkinci Dünya Savaşı sırasında katlettiği milyonlarca Yahudi ve Çingene'nin siyasi literatürde bir eşi benzeri daha yok.
1939 yılında Avrupa, kanlı bir savaşa doğru ilerlerken dünyanın öteki ucundan bu öfkeli diktatöre bir mektup gelir.
Mektubu bu denli önemli kılan ise yazarının Mahatma Gandi olmasıdır.
Gandi, onlarca yıl süren kanlı İngiliz sömürgesine baş kaldırarak sivil ve barışçıl bir devrimin mimarı olarak tarihteki yerine almıştı.
Onun başlattığı yürüyüş sonucu tüm dünya kamuoyu Hinduların özgürlük sesine kulak vermiş ve İngilizlerin bedbaht yönetim anlayışı herkesçe kınanır olmuştu.
Gandi'nin Hitler'e yazdığı mektuptaki amaç, kıvılcımı Avrupa'da parlayacak ve bütün dünyaya meş'un bir coğrafyada yayılacak harbi engellemekti.
Gandi'nin Hitler için kullandığı "Hasbi arkadaşım" gibi ifadeler ise bugün eleştirilere neden olmaktadır.
Öncelikle mektuba beraber ve yakından bakalım:
Sevgili arkadaşım,
Dostlarım insanlık namına sana yazmam konusunda ısrar ediyorlardı.
Filhakika benden gelecek herhangi bir mektubun küstahlık addedeceğiniz hissiyatından tüm taleplere direndim.
İçimdeki ses meselenin tüm boyutlarını göz önüne alarak size hasbi bir (dost) ihtarnamesini elzem kıldı.
İnsanlığın vahşi tabiatını yeniden zuhur ettirecek elim bir harbin önüne geçebilecek yegâne insan sizsiniz.
Bir şeyin ederi ne kadar kıymetli olursa olsun bunun sorumluluğunun omzunuza yüklenmesi reva mıdır?
Savaşın her türlü tarz-ı tatbikinden kaçınan bu şahsın sözlerine bilmem kulak verir misin?
Sana yazarken sözlerim haddini aştıysa affımı diliyorum,
Hasbi Dostun
MK Gandhi
Bu mektuptaki üslupta şüphesiz dikkati çeken detay Gandi'nin Hitler'e yönelik samimi tavrıdır.
Bu tavrın arkasında gerçek bir dostluk mu var; yoksa Gandi'nin şahsından kaynaklanan bir tutum mudur; açıkçası o net değil.
Gandi'nin bunun dışında da Hitler'e yazdığı bir mektup daha bulunuyor. Hitler'in bu mektuplara cevap verip vermediği ise bilinmiyor.
Bazı Hindu kaynaklar bu mektupların hiçbir zaman Hitler tarafından okunmadığını ve cevaplanmadığını dile getiriyor.
Ayrıca Hitler'in İngiliz ve Fransız sömürgelerini yanına çekmek üzere bir siyaset izlendiği biliniyor.
Dolayısıyla Nazi Almanya'sının bu siyaseti ortadayken bu mektupların cevapsız kaldığını düşünmek safdillik olur.
Buradan Gandi'ye çamur atmak gibi bir niyet elbette yoktur.
Gandi 30 Ocak 1948'de Hindu ırkçıları tarafından katledildi, üstelik Hindu faşistlerin en büyük gerekçelerinden birisi, suikasttan sadece üç gün önce, Gandi'nin Türk asıllı Sufi Şeyh Hace Bahtiyar Kaki'nin ırkçılar tarafından yağmalanan dergahını ziyaret etmesi olarak gösterilecekti.
Dolayısıyla, dünya barışının simge isimlerinden olan Gandi'nin Hitler'e yazdığı bu mektuptan kasıt dünyanın kan gölüne dönmesini engellemek adına samimi bir çaba sarf etmekti.
Aksi bir tutum söz konusu olsaydı, İkinci Dünya Savaşı sonrası bizatihi İngiltere'nin içinde dahi bu denli destek ve teveccüh bulması söz konusu olamazdı.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
