Avustralya’daki Büyük Set Resifi’nin gelecek görünümünün küresel ısınma ve bölgesel kirlilik nedeniyle “kötü”den “çok kötü” seviyeye gerileyerek “kritik seviyeye” ulaştığını ortaya koyan yeni bir resmi rapor yayımlandı.

Beş yıllık Büyük Set Resifi Görünümü 2019 Raporu’na göre, bu doğa harikasına uzun vadeli tehdit oluşturan küresel iklim kriziyle birlikte resifin geleceğini kurtarmak için acilen ulusal ve uluslararası adımlar atılması gerekiyor.

Okyanuslarda yaşayan canlıların en büyük yaşam alanının giderek bozulması; kaplumbağaların, balıkların ve deniz kuşlarının doğal yaşam alanlarının büyük ölçüde zarar görmesiyle sonuçlandı.

2016 ve 2017 yıllarında mercanların peş peşe ağarması, küresel ısınmanın deniz sıcaklık dalgalarını artırmasıyla yaklaşık 345 bin 500 kilometrekarelik yapının yarısının ölmesine yol açtı. 

"Mevcut küresel ısınma hızı gelecek nesiller için sağlıklı bir resifin bırakılmasına izin vermeyecek” yazan raporda “resifin uzun vadeli geleceğini iyileştirme fırsatının şu anda mevcut olduğu” vurgulandı.

Raporun yazarları “Resif ekosisteminin ve mirasın bozulmasını yavaşlatmak ve iyileştirmeyi desteklemek noktasında iklim değişikliğini ele almak maksadıyla ciddi küresel eylemlerde bulunmak; son derece önemli. Bu tür adımlar resifte ve havzasında yerel yönetimlerin etkisini büyük ölçüde artıracak ve tamamlayacak” dedi.

Dev güneş balığı 130 yıl sonra karaya vurdu

Hepsini göster 5

Dev güneş balığı 130 yıl sonra karaya vurdu

• 1/5

  Güneş Balığı 130 yıl aradan sonra kuzey yarımkürede ilk kez ABD’nin Kaliforniya eyaletinde karaya vurdu Fotoğraf: Thomas Turner

• 2/5

  Hayvan, Santa Barbara’daki Kaliforniya Üniversitesi’ne (UCSB) ait Coal Oil Point Doğal Koruma Alanındaki Sands Sahilinde bulundu Fotoğraf: Thomas Turner

• 3/5

  Balığın türünü saptayan bilim insanı görüntüyü ilk gördüğünde şaşkınlıktan “neredeyse sandalyeden düştüğünü” söyledi Fotoğraf: Thomas Turner/AP

• 4/5

  Fotoğrafları gören Avustralya’daki Murdoch Üniversitesi’nden Marianne Nyegaard, bu balığın 2017’de saptanan bir Güneş Balığı türü olabileceğini düşündü ve daha fazla inceleme yapmak için örnekler istedi Fotoğraf: AP

• 5/5

  Örnekleri inceleyen Nyegaard, bu balığın güneş balığı olduğuna kanaat getirdi. Balığın doğal habitatı güney yarımküreden kuzey yarımküreye nasıl geldiği ise henüz bilinmiyor Fotoğraf: Thomas Turner

Rapor, Avustralya’daki sera gazı salımının son 7 yıldaki en yüksek seviyesine çıktığı zamanda yayımlandı.

Resifin karşı karşıya olduğu diğer büyük tehditler arasında kıyı bölgesinin gelişimi, tarıma bağlı çevre kirliliği ve yasa dışı balık avcılığı da bulunuyor.

Rapor, UNESCO Dünya Mirası Listesindeki Büyük Set Resifi’nin görmeye devam ettiği zarar ve bozulmayı gözler önüne seren üçüncü belge.

Son yıllarda öldürülen veya şiddetle ağaran mercanların gördüğü zarar da raporda ele alınan konular arasında.

Büyük Set Resifi Deniz Parkı Otoritesi Başkanı Ian Poiner “Etkilerin zaman içerisinde ve genişleyen bir alanda birikmesi, buranın resife bağımlı topluluklar ve endüstrilerin etkileriyle verdiği zararlardan kurtulma kabiliyetini azaltıyor. Büyük Set Resifi’nin genel görünümü çok kötü” dedi.

Parkın baş bilim insanı David Wachenfeld de yaptığı bir açıklamada “Deniz sıcaklıklarının kademeli artması ve denizlerdeki sıcak dalgalar gibi aşırı durumlar resife bir bütün olarak en hızlı zarar veren tehditleri ve en büyük riski teşkil ediyor. İklim değişikliğine yönelik küresel adım atılması kritik. BM Dünya Miras Komitesi 2017’de mercan ağarma hadiseleri hakkındaki endişelerini dile getirmişti. Bu son yayımlanan rapora göre, resif önümüzdeki yıl UNESCO tarafından ‘tehlike altındakiler’ listesine dahil edilebilir” dedi.

Avustralya Çevre Bakanı Sussan Ley’se, son yıllardaki tufan ve mercan ağarma hadiselerinin yol açtığı zarardan sonra resifin durumundaki gerileme karşısında şaşkın olmadığını söyledi.

Hükümetin “dünyaca önemli resifte direnç çalışmaları yaptığını” belirten Ley, ülkesinin Paris anlaşmasında belirttiği gibi sera gazı salımını da yüzde 26 gerileterek 2030’a kadar 2005’teki yüzde 28 azaltma taahhütüne bağlı kaldığını söyledi.

Ley “Buranın dünyadaki en iyi yönetilen resif olduğunun altını çizmek isterim” diye konuştu.

Sydney Morning Herald’a “Büyük Set Resifi ölmedi… çok yaşa resif” (The Great Barrier Reef is not dead…long live the reef” başlığıyla görüş yazısı yazan Ley şunları söyledi:

Küresel ısınmadan dolayı resifin öldüğünü duyurmadığımız sürece mutlu olmayacaklar var. Tıpkı olağan dışı hiçbir şeyin olmadığını iddia etmek isteyenler gibi.

Ajanslardan da yararlanılmıştır

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/environment

Independent Türkçe için çeviren: Ayşe Yıldız