İsrail'in güneyde Hizbullah tarafından inşa edilen askeri hava üssüne ilişkin açıklamaları hâlâ belirsizlik ve soru kaynağı olmaya devam ediyor.
Öyle ki Lübnan hükümeti ya da herhangi bir resmi siyasi veya güvenlik organı, İsrail tarafının açıklamalarına ilişkin herhangi bir yorumda bulunmadı.
Zira İsrail, Savunma Bakanı Yoav Galant'ın Hizbullah aracılığıyla İran tarafından inşa edilen bir hava üssüne ait olduğunu iddia ettiği fotoğraflarla ilgili daha önce açıkladığı bilgilere ek yeni bir açıklama yapmadı.
Ayrıca Hizbullah da konuyla ilgili herhangi bir yorumda bulunmadı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Yerel kaynaklar, Hizbullah'ın hava üssünün kanıtlanmış bir gerçek olduğunu doğrularken, uzmanlar ise hava üssünün konumu, alanı ve askeri fizibilitesine ilişkin çeşitli soruları gündeme getirdi.
Ayrıca uzmanlar, özellikle pist ve helikopter pistinin planlaması ve sınırlandırılması bu kadar net ve açık olduğundan dolayı, Hizbullah ile İsrail arasında 2006 savaşından bu yana devam eden sözlü ve medya savaşının bir parçası olarak bunun gerçek bir hava üssü mü yoksa sadece bir yanılsama ve kamuflaj operasyonu mu olduğunu sorgulayacak noktaya geldi.
İsrail'in hikayesi doğrulanırsa bu, Hizbullah'ın sanki düzenli bir ordu haline gelmiş gibi askeri yeteneklere sahip olduğunu ortaya koyma niyetinde olduğu izlenimi veriyor.
Aylardır Hizbullah, askeri yeteneklerini kamuoyuna göstermeye çalışıyor. Öyle ki medya organları karşısında canlı askeri tatbikat gerçekleştirdi.
Ayrıca çok sayıda askeri parça, tank ve füzenin bulunduğu devasa bir müzeyi tanıttı.
Bu, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın partisinin askeri sürprizleri olduğunu belirttiği açıklamalarıyla tutarlı bir durum.
İç savaş
Reuters'ın havalimanıyla ilgili aktardığı haber dikkat çekici. Öyle ki habere göre hava üssü hakkında bilgi sahibi olan ve İsrailli olmayan bir kaynak, "Hava üssü, İran'ın ürettiğine benzer, bazıları silahlı olan büyük insansız hava araçlarını (İHA) barındırabilir" dedi.
"Buradan fırlatılabilecek İHA'lar iç ve dış operasyonel faaliyetlerde kullanılabilir" diyen kaynak, "Pistin niteliği ve yönelimi, pistin muhtemelen dahili olarak kullanılacağını gösteriyor" açıklamasında bulundu.
Bu durum, partinin kuruluş amaçları ve partinin herhangi bir iç askeri çatışma beklentisiyle askeri tesisler inşa edip etmediği konusunda tartışmaya yol açtı.
Ayrıca Hizbullah, silahlarının İsrail'e yönelik olduğunu ve İsrail'e karşı caydırıcı askeri yetenekler geliştirdiğini kamuoyuna gösteriyor.
Büyük kamp
İddia edilen hava üssünün, güneydeki Jezzine Bölgesi'nde bulunan Kafr Houneh kasabasının mülkleri içinde, kasaba halkının sahip olduğu araziler üzerinde ve Aziz George 'el-Mezira' Manastırı'na ait araziler üzerinde kurulduğuna dair çeşitli açıklamalar ortalıkta dolaşıyor.
Manastırı sık sık ziyaret eden ve adının açıklanmamasını isteyen bir rahip, "İsrail'in 200 yılında güneyden çekilmesinden bu yana Hizbullah, Batı Bekaa'daki Maşgara kasabasının eteklerine kadar uzanan bölgede savaşçılarını eğitmek için bir kamp kurdu" dedi.
Rahip, "Kilise yetkililerinden, partinin güvenlik durumunun hassasiyetini ve oradaki bazı arazileri kullanmanın gerekliliğini anlamaları istendi" diyerek, "Partinin önceden izni olmadan girilemeyen alanlar mevcut olup, su birikintisine ve bazı tarım arazilerine ulaşmak amacıyla bir koordinasyon mekanizması kurulmuştur" ifadelerini kullandı.
Rahip, manastırın menzilinde hava üssünün, herhangi bir askeri tesisin veya bayrağın görülemeyeceğini söylerken, "İnşaat ve sondaj operasyonlarına yönelik makineler yıllardır bölgeden geçiyor ve makinelerin hareket seslerini her zaman duyabiliyorsunuz" dedi.
Rahip ayrıca, "Yaklaşık üç yıl önce manastırın çevresinde tarım amaçlı kullanılan alanlar azaldı. Ama sebebinin koordinasyondan mı yoksa su kıtlığından mı kaynaklandığı bilinmiyor" şeklinde konuştu.
Aynı rahip, "Lübnan iç savaşı sırasında Filistin Kurtuluş Örgütü, Jezzine ve Nebatiye bölgeleri ile Bekaa ve diğer güney vilayetleri arasında stratejik bir üçgende yer alan bu bölgenin yakınında askeri bir site kuruyordu" ifadelerini kullandı.
İsrail'in mevzisi
Jezzine Bölgesi Belediyeler Birliği Başkanı Halil Harfuş, İsrail'in bahsettiği hava üssünün Jezzine bölgesinde olduğu iddiasını yalanladı.
Harfuş, "Kafr Houneh kasabasının bölgeye bağlı olduğunun doğru olduğunu, ancak öte yandan Rayhan Belediyeler Birliği'ne (belediyelerin çoğunluğunun Hizbullah'a bağlı) bağlı olduğunu açıkladı. Harfuş, hava üssünün bulunduğu Cabur Tepesi'nin İsrail yanlısı Güney Lübnan Ordusu'na ait eski bir askeri bölge olduğunu ve 2000 yılından bu yana Hizbullah'ın kontrolünde olduğunu belirtti.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant, Herzliya'daki Reichmann Üniversitesi Terörle Mücadele Politikası Enstitüsü'nün yıllık konferansında yaptığı konuşmada bu hava üssüne değindi.
İran'ın, İsrail sınırına 20 kilometre uzaklıktaki Cabur Kalesi bölgesinde bu havalimanını terörist amaçlarla inşa ettiğini vurgulayan Galant, gözlemlenen tesiste parti bayrağının yanında göndere çekilen İran bayrağını gösteren hava fotoğraflarına dikkati çekti.
Hava üstünlüğü
Ancak stratejik analist Tuğgeneral Naci Malaeb hikâyeden şüphe duyuyor.
Malaeb, hükümetinin yaşadığı kriz İsrail Savunma Bakanı'nın hikayesinin, konuyu iç siyasi amaçlarla büyütmeye yönelik bir abartı teşkil ettiğini söyledi.
"Dikkatleri bir dış düşmana yöneltmeye çalışıyor" diyen analist, "İsrail'e açık ve sınırına 20 kilometre uzaklıktaki bu bölgede Hizbullah için bir hava üssü kurulması mümkün değil" ifadelerini kullandı.
Tuğgeneral Naci Malaeb, "Eğer iddia edilen hava üssü gerçekten varsa, İsrail'in yayınladığı fotoğraflar bu hava üssünün mutlaka orta büyüklükteki uçakların kalkış ve inişleri için kullanılan bir hava üssü olmadığını ortaya koyuyor. İsrail Savunma Bakanı'nın iddia ettiği gibi bu hava üssü sabit kanatlı İHA'lar için kullanılabilir" dedi.
Analist, Hizbullah'ın (İran Devrim Muhafızları'nın oradaki tüm hava üslerini işlettiği) Suriye'deki gibi Lübnan'da askeri hava üssüne ihtiyacı olmadığını vurguladı.
Stratejik analist, "Hizbullah, bu konuyu İsrail üzerinde psikolojik baskı aracı olarak kullanarak üyelerinin ve çevresinin moralini yükseltmek, kamuoyunu İsrail'in zayıf olduğuna ve kendisine karşı bir saldırı başlatma kabiliyetinin bulunmadığına inandırmak için kullanıyor, tıpkı kurduğu çadırlarda olduğu gibi. İsrail, onları kaldırmayı başaramadı" açıklamasında bulundu.
"Askeri hava üssünün ve hava kontrolünün Hizbullah'ın değil de İsrail'in elinde olmasının ne anlamı var?" diye soran Malaeb, "İsrail'in Suriye'deki hava üslerini nasıl bombaladığını görüyoruz" şeklinde konuştu.
Bağımsız bir 'oluşum'
Ayrıca ABD Silahlı Kuvvetleri Hava Komuta ve Kurmay Koleji mezunu, Lübnan Ordusu'ndan emekli Tuğgeneral Elias Hanna "Bu şekilde açık hava sahasının kurulması klasik orduların harekât yöntemine daha yakındır. Ancak İsrail ile herhangi bir askeri çatışmada bu hava üssü birkaç dakikadan fazla dayanmayacaktır" dedi.
Bu hava üssünün askeri bir faydası olmadığına inanan Hanna, "Kuruluşunun amacı, Lübnan devletinin otoritesinin tamamen yokluğu ortasında Hizbullah'ın artık kendi özel varlığına sahip olduğuna dair içeriye ve dışarıya mesajlar göndermektir" ifadelerini kullandı.
Tuğgeneral Elias Hanna, "Eğer Hizbullah gerçekten İran yapımı ve fırlatma rampası gerektiren İHA ve intihar İHA'ları için bir hava sahası kurmayı isteseydi, bunu ister Bekaa Vadisi'nin derinliklerinde, ister Suriye topraklarındaki Kuseyr veya Batı Kalamun bölgesinde olsun daha uzak bir mesafeye kurardı. İster klasik uçaklar ister İHA'lar için olsun, askeri havaalanlarının kurulması için koruma kapasitesi sağlanması gerekiyor" dedi.
Sessiz siyaset
Hizbullah'a yakın bir gazeteci olan Fadi Ebu Dia, Lübnan medyasının İsrail anlatılarını benimsemesi karşısında şaşkınlığını dile getirirken, "İsrailli bakanın sözleri, Hizbullah'ın İran'dan silah taşımak için Beyrut Havalimanı'nı kullandığı yönündeki sistematik anlatılarla örtüşüyor" ifadelerini kullandı.
Ebu Dia, "İsrail'in amacı, direnişin Lübnanlı değil İranlı olduğunu ve Lübnan pahasına İran'ın hedeflerine ve çıkarlarına hizmet ettiğini öne sürerek Lübnan kamuoyunu etkilemektir. Aynı şekilde İran'a müzakere yapılması yönünde uygulanan uluslararası baskı bağlamında, Hizbullah'a baskı uygulamak ve her suçlamadan sonra Hizbullah'ı kalıcı bir meşru müdafaa konumuna sokmaktır" dedi.
"Hizbullah'ın İsrail'in anlatılarına sessiz kalması, tepkiyi ölçme girişimine yanıt vermemek açısından akıllıca bir politikadır" diyen gazeteci, "Hizbullah, soruları yanıtlamak ve askeri yeteneklerini duyurmak için uygun zamanı kolluyor" şeklinde konuştu.
İHA filoları
2015 yılında İngiltere merkezli askeri dergisi Jane's, Hizbullah'ın İHA fırlatmak için Suriye sınırına yakın Bekaa Vadisi'nde bir pist kurduğunu açıkladı.
Daha sonra ise Hermel kentine 10 kilometre uzaklıkta ve Suriye sınırının 18 kilometre batısında bulunan pisti gösteren uydulardan alınan görüntüler ortaya çıktı.
Pistin, İran yapımı İHA'ların kalkış ve inişinde kullanılabilecek 670 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğinde asfaltsız bir yol olduğunu belirten dergi, "Pistin yakınındaki bir tepede İHA'ların komuta ve kontrol menzilini genişletmek için kullanılan bir anten bulunuyor" dedi.
Independent Arabia