Sudan, "büyük ev" kavramıyla ifade edilen "geniş aile" dediğimiz sosyal bir kavramla karakterize ediliyor.
Büyük ev diye tabir edilen ailede, büyükbaba, büyükanne, amcalar ve dayılar hep birlikte yaşarlar.
Büyük ev kavramı, Sudan toplumunun yaşayan en güçlü değerlerinden biri. Çocukların kalplerine küçük yaşlardan itibaren aşılanan ve nesilden nesile aktarılan bir miras.
Başkent Hartum'da ve Sudan'ın çeşitli eyaletlerinin büyük şehirlerinde, bu ayırt edici özellik sosyal bileşenlerin arasında yer almaya devam ediyor.
Öyle ki ailelerin bu birlikteliği, aile büyükleri tarafından savunulmuş, sevinçlerde, üzüntülerde ve diğer kavramlarda kendini gösteriyor.
Nisan ayı ortalarında patlak vermesinden bu yana Sudan savaşının laneti bu toplumsal değeri etkiledi ve ailelerin, Sudan'ın çeşitli eyaletlerindeki memleketlerine kaçmasına neden oldu.
Bu aileler memleketlerine gittiklerinde ebeveynler arasındaki sürtüşmeler ve tartışmalar sonucunda günlük ilişkiler yoluyla miras kalan bu değerleri etkileyen zayıflığın boyutunu gösteren sorunlarla karşılaştılar.
Bu durum akrabalık bağlarında da gözle görülür bir zayıflamaya yol açtı.
Ayrıca yerinden edilen ve onları ağırlayan ailelerin psikolojik ve ekonomik sıkıntı çekmelerine sebebiyet verdi.
Tüm bu yaşananlar "büyük ev" kavramının çözülmesinde büyük rol oynadı.
Ebeveynlerin çekişmesi
50'li yaşlarındaki Aide Ahmed, "Nil Nehri eyaletindeki memleketim Atbara şehrine, 'büyük evin' (geniş aile) bulunduğu yere kaçtım. Kız kardeşlerimin bir sığınak ve barınak olduğunu düşündüm. Ama beklentiler gerçeklerden farklı çıktı. Kısa bir sürenin ardından çocukların oyun oynarken birbirleriyle kavga etmesi yüzünden anlaşmazlıklar çıkmaya başladı. Biz de ebeveynler olarak birbirimizi anlayışla karşılamadık. Herkes kendi çocuğunun tarafını tuttu" dedi.
Ahmed, "Büyük evdeki sorunlar, dayak ve yumruklaşma aşamasına gelinceye kadar derinleşti. Bu yüzden bir arada yaşamak çok zorlaştı. Ancak maaşların ödenmemesi ve ihtiyaçların karşılanmasının zorluğundan sürtüşme ve ailevi sorunlardan kaçınmak için başka bir ev kiralanamıyordu" ifadeleri kullandı.
Ahmed, sözlerini şöyle sürdürdü:
Geniş aileyle (büyük ev) yaşamak yapılabilecek en büyük hatadır. Çünkü artık çevremdekilere güvenmiyor ve en basit sebeplerden sorun çıkmasını bekliyorum. Üstelik savaşın trajedisi ve tehlikelerine rağmen çocuklarımın Hartum'daki evimize geri dönmek istemesinden endişe ediyorum.
Ahmed, "Hayat, mahremiyet, yemek yeme ve uyku zamanını düzenlemeyi gerektirir. Hayat, başkalarının sizin hareketlerinizi ve meskenlerinizi izlemesine ihtiyaç duymaz. Ayrıca büyük evde çok sayıda kişinin bulunmasının, zorbalık ve uygunsuz davranışlar edinme gibi yan etkileri olabilir" diye ekledi.
İletişim zayıflığı
40'lı yaşlarında Sudanlı bir kadın olan Esrar Mahmud ise şu ifadeleri kullandı:
Bir gün gelip de evimden çıkacağım aklıma gelmemişti. Ancak yaşlı babam ve başkent Hartum'daki savaşa eşlik eden insanlık dışı koşullar, beni bir karar vermeye ve kocamın ailesinin yaşadığı Beyaz Nil eyaletindeki Kosti şehrine gitmeye zorladı. Kaldığımız süre boyunca, büyük ev ve geniş aile konseptini değiştirme ihtiyacının tamamen farkına vardım.
Mahmud, "Herkesin yaşam tarzında kendi kavramları vardır. Bir de bu kavramları başta geniş ailelerin dizginlerini elinde tutan yaşlılar olmak üzere herkese dayatmak isteyenler vardır. Hakikaten savaş, toplumları, daha önceden var olmayan gizli hesapların içine soktu. Çünkü hayatın hızlı ritminin düşmesiyle felaketler nadir hale geldi" ifadelerini kullandı.
Güzel zamanlar
Ayrıca savaşın geniş alanlara sahip büyük evin tarihini değiştirdiğini düşünen Ahmed Tayyib, "Bu evler birkaç aileyi barındırıyordu. Bu evler, geceleri tüm bireylerin toplandığı bir evi diğerinden ayıran küçük bir iç kapı olan Nefac'dan geçerek girdiği bir avluya sahipti" dedi.
Tayyib, "Savaş, ailenin dayanma gücünü yitirmesine neden oldu ve aile ilişkilerinin zayıflamasında rol oynadı. Bunun yanı sıra geçim ihtiyaçlarını karşılama isteği, aileler arasında ayrılıklara ve çekişmelere yol açtı" ifadelerini kullandı.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters) -
2/30
26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP) -
3/30
24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters) -
4/30
23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters) -
5/30
22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP) -
6/30
21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP) -
7/30
20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP) -
8/30
19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP) -
9/30
18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP) -
10/30
18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP) -
11/30
16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters) -
12/30
15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters) -
13/30
14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP) -
14/30
13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP) -
15/30
12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters) -
16/30
11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP) -
17/30
10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters) -
18/30
9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP) -
19/30
8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP) -
20/30
7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP) -
21/30
6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP) -
22/30
5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP) -
23/30
4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP) -
24/30
3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP) -
25/30
2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters) -
26/30
1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP) -
27/30
31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP) -
28/30
30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP) -
29/30
29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP) -
30/30
28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)
Psikiyatrist ve nörolog Ali Baldo, "Hartum'da devam eden savaş, topluma gölge düşürdü. En pahalı faturayı da Sudanlı aileler ödedi. Bu savaş, psikolojik etkisi ve birçok insanın başına gelen korku nedeniyle hayatın her alanında bir felakete sebep oldu. Travma sonrası sonuçlar ve diğer orta, kısa ve uzun vadeli psikolojik etkiler de buna eşlik etti. Aynı zamanda bu savaş, kökleri uzun eski ailelerin evlerine büyük bir göçe neden oldu. Bu kalabalıklaşma, toplumsal dokudaki boşlukların yanı sıra Sudanlı bireyin kişiliğindeki birçok kusuru ortaya çıkardı. Herkesten gizlenen hususlar gün yüzüne çıktı" değerlendirmesinde bulundu.
Başkent Hartum'dan diğer eyaletlere yapılan göçün, yerinden edilen aile ile onu kabul eden aile arasında karşılaştırmalara, geçmişe duyulan özleme, zorbalığın ortaya çıkmasına yol açan toplumsal bir çatışmaya ve medeni harekete dönüştüğüne dikkat çeken Baldo, "Sıkışık bir atmosferin varlığı ve dolayısıyla kendini ifade edememenin yanı sıra toplumsal yasakların ve maskelerin yerleştirilmesi, sürekli şikâyet ve kırıcı sözler sarf edilmesi de bu toplumsal çatışmalardan sayılabilir" dedi.
Baldo, sözlerini şöyle sürdürdü:
Ancak ölüme dönme kararı alma korkusu, vatandaşların yaşamını tehdit eden bir tür depresyona, kaygıya, kendini ifade edememeye, geceleri uyumakta zorlanmaya ve karanlık bir gelecek korkusuna yol açtı. Yeme bozukluklarının yanı sıra ülkedeki ekonomik durum birçok insanın bağışıklık sisteminin zayıflamasına sebep oldu. Psikiyatrist ve nörologlara göre bu durum, özellikle yaşlılarda ve kronik hastalığı olanlarda beslenme güçlüğüne neden olabiliyor.
Siyahla beyaz arasında
Baldo, "Çocukların tartışmaları ve kavgaları, ebeveynleri daraltıp ruhlarının sıkılmasına yol açabilir. Ailenin kalabalık hale gelmesi yetmezmiş gibi bazıları da göç etmiş aileleri kabul etmediğinden aile içi anlaşmazlıklar çıkıyor. Bu işin başka bir yönü daha var ve bence çok önemli. O da aynı geniş aile içinde bulunan bazı bireylerin geçmiş zamanlarda romantik ilişkiler yaşamış olması halinde mevcut eşler arasında ortaya çıkan şüphe ve kıskançlık durumudur. Bu durum, savaşın bıraktığı psikolojik bozukluklara, duygusal boşluğa ve geçmişte yaşananların tekrar tekrar söylenmesine yol açar. Böyle bir durumun ardından kesin olarak evlilik ilişkisinde doğal sorunlar ve patlamalar yaşanacaktır" ifadelerini kullandı.
Kişiye diğerlerinden daha düşük bir statüye sahip olduğunu hissettirmek için bir tür istek ve çaba olduğunu ve bunun da kendi içinde zihinsel imajda bir dengesizliğe yol açtığını sözlerine ekleyen Baldo, bu durumun özellikle iletişimde tıkanıklığın çok olduğu ailelerde gençler arasında uyuşturucu kullanımı, sigara tüketimi ve diğer yanlış uygulamalar gibi birçok olumsuz alışkanlığın kazanılmasına neden olduğunu ifade etti.
Baldo, sözlerine şöyle devam etti:
Yerinden edilmiş tüm aileler, depresyon ve artan kaygıdan mustarip. Acilen psikolojik tedavilere, sosyal desteğe, iletişim kurma ve bir arada var olma becerilerini güçlendirmeye ihtiyaçları var.
Baldo ayrıca, misafir ağırlayan aileler arasında cömertlik ve misafirperverlik gibi pek çok olumlu olgunun varlığını da inkâr etmedi.
Baldo, "büyük eve" (geniş ailelere) göç ettirilen ailelerin şüphesiz Hartum'a aynı psikolojik durumla dönmeyeceklerini ve Sudan toplumunun daha iyi bir döneme ulaşabilmesi için tüm olumsuzlukların üstesinden gelecek zihinsel hazırlığa ihtiyaç duyacağına işaret ederek sözlerini tamamladı.
Independent Arabia
