Merhaba değerli dinleyiciler,
Bugün 30 Temmuz 2023;
Independent Türkçe için hazırladığım,
"Afrika Zamanı" podcast programına hoş geldiniz.
Her hafta pazar günü "5 Dakikada Afrika Gündemi" ile karşınızda olmaya devam ediyorum.
Bu hafta Afrika'nın kuzeyinden güneyine, doğusunda batısına birçok gelişmeyi sizlere aktaracağım.
Nijer'de asker yönetime el koydu
Nijer'de Mohamed Bazoum yönetimi devrildi ve kendilerine "Vatanı Koruma Ulusal Konseyi" (CNSP) adı veren bir grup asker yönetime el koydu.
Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı General Omar Tchiani devlet televizyonunda yaptığı açıklamada kendini yeni geçiş yönetimi başkanı olarak tanıttı.
Tchiani, "Kötüleşen güvelik sorunları nedeniyle askerler iktidarı ele geçirdi" ifadesini kullandı.
Bir önceki Cumhurbaşkanı Mahamadou Issoufou'nin döneminde göreve başlayan ve yakın çalışma arkadaşın olan General Tchiani, yaklaşık 10 yıldır Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı olarak görev yapıyordu.
Bazoum 2021'de seçimi kazanınca herhangi bir değişikliğe gitmedi, Tchiani görevine devam etti. Tchiani'nin adı 2015'teki başarısız darbe girişiminde de geçmiş, o dönem tutuklanan askerler Tchiani'yi suçlasa da hakkında soruşturma açılmamıştı.
Bazoum'u deviren Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı komutanlığında özel yetiştirilmiş 700 asker görev yapıyor ve komutanlığa ait 20 zırhlı araç bulunuyor.
Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 1960'tan bu yana 4 darbe gören ülke için darbelerin engellenmesinde Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı önemli bir rol üstleniyor.
2. Rusya-Afrika Zirvesi St. Petersburg'da gerçekleşti
2. Rusya-Afrika zirvesi çok sayıda Afrikalı liderin katılımıyla St. Petersburg'da düzenlendi. 17 ülkenin devlet başkanı ve 32 ülkenin üst düzey yetkililerinin katıldığı zirvede Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, "Afrika ülkelerinin 23 milyar dolar borcunu sildik" şeklinde konuştu.
Putin, 40'tan fazla Afrika ülkesine silah ve teçhizat tedarik ettiklerini ve buna yönelik anlaşmalar imzaladıklarını belirtti. Putin'in zirvede yaptığı konuşmada öne çıkan satır başları şöyle:
- Finans, teknoloji ve gıda gibi alanlarda belirli ülkelerin tekel haline gelmeleri kabul edilemez, buna karşı mücadele edilmelidir,
- Sovyetler Birliği, Afrika'da çok sayıda işletme, enerji santrali ve çelik fabrikası inşa etmişti. Bu uygulamaya geri dönmeliyiz,
- Afrika kıtası yeni bir güç merkezi haline geliyor, herkes bu nesnel gerçekliği hesaba katmak zorunda,
- Afrika ülkelerindeki ordu personeli ve güvenlik güçlerinin eğitimlerine devam edeceğiz,
- Afrika'ya yönelik tarım ürünleri ihracatı yaptırımlara rağmen devam ediyor. 2022'de Afrika ülkelerine 11,5 milyon ton, bu yılın ilk 6 ayında ise 10 milyon tona yakın tahıl gönderildi, tahıl sevkiyatı devam edecek.
Rusya'nın kıta ile ilişkilerini pekiştirme amacı taşıyan Rusya- Afrika zirvesine bu yıl devlet başkanı düzeyinde katılımın düşük olması dikkat çekti. 2019 yılında yapılan zirveye 43 devlet başkanı katılırken, bu yılki zirveye yalnızca 17 devlet başkanı katıldı.
Zirvede dilencilik tartışması yaşandı. Burkina Faso Askeri Cunta Lideri İbrahim Traore, Afrikalı liderleri "dilencilikle" suçlarken, Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall de "Afrikalı liderlerin eşit şartlara dayalı iş birlikleri peşinde olduğunu" söyledi.
Yönetimi darbeyle ele geçiren ve dünyanın en genç lideri olan 35 yaşındaki Traore, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e, Afrika ülkelerine ücretsiz tahıl gönderme kararı dolayısıyla teşekkür etti.
Zirvede bazı Afrikalı liderlerinin darbe hükümet başkanlarıyla aynı kareye girmek istemediği ve aile fotoğrafında yer almadığı öğrenildi.
Senegal Cumhurbaşkanı Sall, Afrika Birliği Dönem Başkanı ve Komorlar Birliği Cumhurbaşkanı Azali Assoumani, Gine Bissau Cumhurbaşkanı Umaro Sissoco Embalo, Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Moussa Faki Mahamat ve Kongo Cumhuriyeti Devlet Başkanı Denis Sassou Nguesso aile fotoğrafında yer almadı.
Sudan'daki çatışmalar 100 günü geride bıraktı
Sudan'da altyapı, sağlık, eğitim, ekonomi ve toplumda ağır tahribata yol açan çatışmalar, 100. gününü geride bırakırken tüm şiddetiyle devam ediyor.
Sudan ordusu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki iktidar mücadelesi sebebiyle 15 Nisan sabahı başkent Hartum'da patlak veren çatışmalar hızla diğer kentlere yayıldı. Çatışmalarda 3 binden fazla kişinin öldüğü binlerce kişinin yaralandığı tahmin ediliyor.
50 milyon nüfuslu Sudan'da çatışmalar nedeniyle 2,6 milyondan fazla kişi ülke içinde yerinden edilirken en az 730 bin kişi, Mısır, Çad ve Güney Sudan başta olmak üzere komşu ülkelere kaçtı. Ülkenin yarısı insani yardıma muhtaç oldu.
Nisan ayından bu yana memurların maaş alamadığı ülkede resmi istatistik bulunmasa da savaşın milyarlarca dolar zarara yol açtığı düşünülüyor.
Taraflar, 4. ayına giren savaşta bayram ve dini günler dahil neredeyse ateşkese hiç uymadı. Elektrik, su kesintileri, akaryakıt ve gıda kıtlığı, salgın hastalık ve çatışmalarda öldürülme korkusuyla yaşayan başkent Hartum'daki yaklaşık 5 milyon kişi ise mahsur kaldı.
Mali'de yeni anayasa resmi olarak yürürlükte
Mali'de Anayasa Mahkemesi yeni anayasayı kabul etti böylece yeni anayasa resmi olarak yürürlüğe girdi. Anayasa Mahkemesi Başkanı Amadou Ousmane Toure, 18 Haziran'da düzenlenen halk oylamasıyla anayasa değişikliğinin yüzde 96,91 "evet" oyuyla kabul edildiğini duyurdu.
Cumhurbaşkanının yetkilerini artıracak anayasa değişikliğiyle "Yüksek Ulus Konseyi" isimli senato benzeri yapının oluşturulması hedefleniyor.
Yeni değişikliğe göre, ülke politikalarını hükümet yerine cumhurbaşkanı belirleyecek, başbakan ve bakanları da cumhurbaşkanı atayacak.
Cumhurbaşkanı, Ulusal Meclisi de feshetme yetkisine sahip olacak. Yeni anayasa metnine göre Fransızca bundan böyle çalışma dili olarak kullanılacak. Ülkede konuşulan 13 ulusal dil de resmî dil statüsü alacak. Mali'de yaklaşık 70 yerel dil konuşuluyor.
Bazı siyasi partiler, 2020'deki darbeyle başa gelen askeri geçiş hükümetinin, anayasa değişikliği yapabilecek niteliğe ve meşruiyete sahip olmadığı gerekçesiyle referanduma karşı çıkmıştı.
Askeri Cunta Yönetimi Başkanı Albay Assimi Goita Mali'nin yeni anayasasını imzalarken masasında Bayraktar Akıncı Siha maketinin yer aldığı görüldü.
Geçen hafta Afrika'da öne çıkan gelişmeleri 5 dakika süresince size aktardım. Haftaya görüşmek dileğiyle, esen kalın.
© The Independentturkish
