Sarıyer büyüklüğünde bir taş yığını Büyük Okyanus'ta ilerliyor: Mercan resifleri için umut olabilir

Taş yığını hasarlı Büyük Set Resifi'ni yeniden doldurabileceği Avustralya kıyılarına 7 ila 10 ay içinde ulaşacak

Her ne kadar ponza taşı yığını şu anda çıplak olsa da, gelecek haftalarda mercan ve yengeç gibi canlılar üzerinde büyümeye başlayacak (NASA)

Büyük Okyanus'ta Sarıyer büyüklüğünde bir ponza taşı yığınının yüzdüğü tespit edildi.

Büyük Okyanus'ta bir ada ülkesi olan Tonga yakınlarında okyanus tabanında yaşanan volkan patlaması sonucu oluşan bu yüzen tabakanın yüz ölçümü 150 kilometre kareden daha fazla.

Uzmanlar, bazıları basketbol topu büyüklüğünde olan bu taşların 7 ila 10 ay içinde Avustralya kıyılarına ulaşacağını ve mercanların rengini kaybederek ölmesi sonucu hasar gören Büyük Set Resifi'ni yeniden doldurabileceğini düşünüyor.

Avustralya bandıralı ROAM katamaranının mürettebatı Michael ve Larissa Hoult, bu ay Fiji'ye doğru yol alırken kendilerini taşların arasında buldu.

Mürettebatın 15 Ağustos'ta paylaştığı Facebook gönderisinde, “Boyutları bilyeyle basketbol topu arasında değişen ponza taşlarından oluşan bir moloz tabakasının içine girdik" ifadeleri yer aldı.

Dalgalar neredeyse tamamen duruldu ve teknenin hızı 1,85 km'ye kadar düştü. Ay ışığında görebildiğimiz kadarıyla moloz yığını tabakası alabildiğine uzanıyordu.

Erimiş kayaçların hızla soğumasıyla oluşan ponza taşları, 7 Ağustos'ta patladığına inanılan isimsiz bir volkandan geliyor. Bu volkanın en son 2001'de patladığı ve tepe noktasının su yüzeyinin 40 metre altında yer aldığı düşünülüyor.

Ponza taşı yığınının yüzde 90'ı suyun altında ve uzmanlar keşfi memnuniyetle karşıladı çünkü bu yığının milyarlarca deniz organizmasına ev sahipliği yapabileceği düşünülüyor.

 

nasa.jpg

Erimiş volkanik kayaların hızla soğumasıyla oluşan ponza taşları muhtemelen 7 Ağustos'ta patlayan bir deniz altı volkanından kaynaklanıyor (NASA)

 

Queensland Teknoloji Üniversitesi'nden (QUT) jeoloji doçenti Scott Bryan, "Bu gezegenimizin yüzeyindeki en yeni taşlardan bazıları, henüz birkaç günlükler. (...) Ponza taşı yığını gerçekte kimsenin tanık olmadığı bir patlamadan geliyor. Bu, Büyük Set Resifi'ni yeniden dolduracak muhtemel bir mekanizma olabilir" dedi.

Bryan, “Son 20 yıl boyunca incelediğimiz önceki ponza taşı yığını faaliyetlerine dayanarak, Büyük Set Resifi'ne yeni, sağlıklı mercanları ve resiflerde yaşayan diğer canlıları getireceğini söyleyebilirim" ifadelerini kullandı. 

Bunun gibi deniz altı volkanik patlamalarının 5 yılda bir gerçekleştiğine ancak uzmanların genellikle bunları tespit edemediğine inanılıyor. Çünkü patlama öncesi gerçekleşen yer sarsıntılarını yakalayabilecekleri takip cihazları bulunmuyor.

Bu olayda da eğer denizde ponza taşı yığını bulunmasaydı muhtemelen volkanik patlama tespit edilemeyecekti.

Her ne kadar ponza taşı yığını şu anda çıplak olsa da, Doçent Bryan gelecek haftalarda yengeç ve mercan gibi canlıların taşların üzerinde büyümeye başlayacağını söylüyor.

Bryan, “Böylece mercanları, diğer resif yapıcı canlıları toplayacak ve bunları Büyük Set Resifi'ne taşıyacak. Her ponza taşı bir sal gibidir. Bu hem deniz canlıları için bir ev hem de otostop çekip, üzerine tutunarak okyanus boyunca seyahat ederek Avustralya'ya gidecekleri bir araç" dedi.

 

 

Bunun Büyük Set Resifi açısından hayat kurtarıcı bir rolü olabilir.

İklim değişikliğinden kaynaklanan denizdeki sıcaklık dalgaları mercanların neredeyse yarısının topluca ağarmasına neden olarak canlılıklarını kaybetmesine yol açmıştı. 2016'daki büyük sıcak hava dalgası, mart ve kasım arasındaki 9 ay içinde sığ su mercanlarının yüzde 30'unu yok etmişti.

Mercan ağarması küresel ısınmayla bağlantılı ve mercanlara tüm rengini veren fotosentez yapan simbiyotik alglerin yüksek su sıcaklığı nedeniyle yaşadığı stresten kaynaklanıyor. Bu süreç nihayetinde hem algleri hem de mercanları ölüme sürüklüyor.

Ağarma gittikçe artan yaygın bir olay ve dünya çapında mercan resifleri için felaket anlamına geliyor.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/environment

Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU