Asya-Atlantik hegemonya savaşında yeni satranç hamleleri: BRICS ülkeleri ortak para birimi yolda

Umut Berhan Şen Independent Türkçe için yazdı

Geçen günlerde İran'ın Şanghay İşbirliği Örgütü'ne katılması dünya kamuoyunda ciddi bir etki yarattı ve bu durumu Batı kamuoyu ve başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere Avrupa Birliği ülkeleri tarafından da pek hoş karşılandığını da söyleyemeyiz.

Artık hegemonya krizini, yani Batı ile Asya- Avrasya bloğu arasındaki hegemonya krizinin, hegemonya savaşının, mevcut çatışmanın çok daha kızıştığı ve iki taraf açısından da çok ciddi bir çatışma sürecine gittiğini ve tarafların aslında birbirlerini kışkırttığını da görüyoruz.

Yine geçen günlerde Amerika Birleşik Devletleri'nin dünyanın aslında bir nevi artık üretim fabrikası olan Çin'e gelişmiş çiplerin satışını yasaklaması da çok ciddi bir kışkırtmaydı ve hegemonya savaşını karıştırmaya yönelik bir hamleydi.

Tabii bütün bunlar olurken ne olacak? Şangay İşbirliği Örgütü'nün aslında kardeş kuruluşu olan BRICS 22-24 Ağustos tarihlerinde, Güney Afrika'da Johannesburg kentinde bir toplantı düzenleyecek.

Bu son derece önemli bir toplantı. Bu toplantıda tabii ki BRICS liderleri bir araya gelecek. BRICS'e katılmak isteyen 19 ülke daha bulunuyor ve Ortadoğu bölgesinden Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Bahreyn ve Cezayir BRICS'te yer almak istiyor.

Toplantıda bunlar da görüşülecek. İran ve Venezuela gibi çok ciddi Amerikan yaptırımlarına tabi tutulan ülkelerde BRICS'e katılmak istiyorlar.

Bunun dışında Arjantin ve Mısır gibi uluslararası para fonu, yani diğer adıyla IMF ile borç anlaşması yapılan ülkelerde BRICS'e katılmak istiyor.

Artık küresel finans sisteminde Amerikan ve Avrupa Birliği etkisine karşı bir nevi meydan okuma anlamına geliyor tüm bu katılma istekleri. Aslında BRICS'in yeni kalkınma bankasında Mısır'ın ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin yer alması da bu yeni süreçle ilgili bir işaret fişeği olmuştu.

ABD yaptırımları tabii ki özellikle enerji sektöründe yoğunlaşıyor ve İran artık kendi kaynaklarını, kendi üretimini dünya pazarına sokmakta zorluk yaşıyor ve dolayısıyla aslında İran'ın BRICS'e katılmak dışında da bir alternatifi, bir tercih kalmadığını da görüyoruz ve artık Rusya ve Çin'in ABD'ye karşı çok kararlı olduğunu görüyoruz.

BRICS'in  üyelerini genişletme politikası konusunda hem Pekin yönetiminin hem Moskova'nın kararlı bir tutum takındığını da görüyoruz.

Tabii ki Johannesburg'daki toplantı son derece önemli. BRICS liderler zirvesinde son derece önemli konular konuşulacak ve artık aslında BRICS ülkelerin ortak para birimine geçmesi ihtimali burada konuşulacak.

Bu çok kuvvetli bir ihtimal ve çok ciddi bir durum. Yeni bir para birimi oluşturulma talebi oldukça kritik bir hamle olacak.

Aslında geçen günlerde İran'ın Şanghay İşbirliği Örgütü'ne katılmasıyla beraber Türkiye Cumhuriyeti de Şanghay işbirliği Örgütü'yle komşu haline gelmişti. Belarus'un da 2024'te ŞİÖ'ne katılması bekleniyor.

Tüm bunlar olurken artık BRICS'in Güney Afrika'daki bu yeni liderler zirvesinde ortak para konusunu gündeme getirmesi, dolara alternatif yeni bir rezerv parayı gündeme getirmesi artık bir kırılma noktası, bir kaynama noktası ve aslında ülkeler arasında bugün dünyada para transferinde kullanılan SWIFT sistemine benzer bir dolaşım sistemiyle bu para konuşlanacak dünya piyasalarında ve bu belki de ABD hegemonyasının kırılma ihtimalini gündeme getiriyor.

ABD ve Avrupa Birliği hegemonyası hedef alınıyor. Doğrudan böyle bir projenin gerçekleştirilmesi artık iki taraf arasındaki hegemonya savaşının geri dönüşü olmaz bir noktaya gittiğinde bize gösteriyor ve tüm bunlar olurken son NATO zirvesinde Japonya, Avustralya ve Güney Kore'de hazır bulunmuştu.

Bu da aslında Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği'nin bir hamlesiydi. ŞİÖ ve BRICS üyesi ülkelere karşı bir satranç hamlesiydi.

Gerilim artık son derece yüksek taraflar arasında ve artık bilinmez bir sürece girildi. Kamuoyundaki kimi yorumculara göre ama aslında bu süreci önemli kılan BRICS'in artık genişleme arzusu etki alanını geliştirme arzusu.

Yani artık BRICS üyeleri tabiri caizse "birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için" felsefesiyle hareket etmeye hazırlanıyorlar ve BRICS'in etki alanını genişletmesi ile ortak bir para birimi projesini sahaya sürmesiyle beraber artık aslında yeniden çok kutuplu sistemin başladığını görüyoruz ve post modern dünyanın yeni çok kutuplu sisteminde görülen o ki, hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.

İlerleyen günlerde bu konudaki yeni gelişmeleri, yeni olayları değerlendirmeye devam edeceğim. Esen kalın efendim.

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU