Çöken ekonomi, çözünen devlet, âtıl bırakılan siyasi sistem mekanizmaları gölgesinde, Lübnanlıların kendi dini gruplarının bir arada yaşamlarını organize etme tartışmalarında, 'federalizm ya da federal özelliklerle kamufle edilmiş bölünme' bir çözüm önerisi olarak öne çıkıyor.

Önerilenlerin çoğuna, bilhassa Hizbullah milis grubu gibi ağır silahlı ve ideolojik, yabancı projelere ve bölgesel savaşlara derinden kök salmış olan diğeri ile bir arada yaşamadan kesilen umudun sonucu olan bir acelecilik ve reaksiyon damga vuruyor.

Reaksiyon karşı reaksiyonu doğurduğundan -ki birincisi de bir karşı reaksiyondur- Lübnan'daki tartışmalar karşılıklı suçlama, ihanet ve karalama diliyle döşenmiş bir tepkisel histeri içine giriyor.

Bu sözlü savaş, sanki bugüne kadar kaçınılan iç savaşın bir alternatifi gibi. Reaksiyonların ortasında, Lübnan deneyimini sadece ikinci dereceden kanıtların deposu olarak ele alan seçici bir hafızayla tarih hatırlatılıyor.

Bu tartışmalar ışığında hatırlatılanlar arasında belki de en öne çıkanı, Lübnan cumhurbaşkanlığı görevini selefi merhum Cumhurbaşkanı Elias Sarkis'ten devralmadan önce Eylül 1982'de suikasta kurban giden merhum Lübnan Cumhurbaşkanı Beşir Cemayel'in çarpıtılmış biyografisidir.

Hem destekçilerinin hem de muhaliflerinin gözünde suikastı, olağanüstü bir Lübnan projesinin trajik sonu oldu. Siyasi kızgınlık ve karalama tartışmaları, Beşir Cemayel'in projesini, bir İsrail projesi olarak özetliyor.

Nedeni de İsrail'in 1982'de Yaser Arafat liderliğindeki Filistin Kurtuluş Örgütü'nü (FKÖ) kökünden söküp atmak için Lübnan'ı işgal etmesi sırasında Cemayel'in İsrail ile ittifak yapması.

FKÖ ise yerel müttefikleriyle birlikte Lübnan'ı Doğu'nun İsviçre'sinden Fetihland'e dönüştürmüş ve Ortadoğu'nun en güzel başkentinin başına, Lübnanlıların hâlâ ceremesini çektikleri büyük bir yıkım ve ölüm getirmişti.

Kuşkusuz, Lübnan ve dini grupları ile İsrail arasındaki ilişki karmaşık ve çok yönlü ve Beşir ile en açık ittifak derecesine ulaşan Maruni Hristiyan tutumuyla özetlenemez.

Bu pozisyon hâlâ, çoğalmaya devam eden siyasi krizlerin her kavşağında, Hristiyanların vatanseverliğini karalamak için kullanılıyor.

Daha sonra Büyük Lübnan'ı oluşturacak grupların İsrail Devleti kurulmadan önce Yahudilerle olan ilişkilerine gelince, bu karmaşık ve uzun ilişkinin başka bir hikayesidir.

Ancak burada bizi ilgilendiren, özellikle İsrail ile Lübnan'daki Şiiler arasındaki kesişmelerin yakın tarihine ışık tutmaktır.

Çünkü Şiiler arasında hakim taraflar olan Hizbullah milis grubu, (Şii) Emel Hareketi ve Esedçi çizgide Arap ırkçısı Suriye Nasyonal Sosyalist Partisi başta olmak üzere uzantıları, bugün Lübnanlıların bir arada yaşama sorunlarına dair her türlü tartışmada en çok parazit çıkaran sesi oluşturuyorlar.

Bu sorunları dile getirenleri ve çözüm arayanları "İsrail projesinin" aktif ajanlarından ibaret görüyorlar.

Buna karşılık Emel, Lübnan ordusunun o dönemde kendisinden ayrılan tugaylarından biri ve Suriye'ye sadık bazı Filistinli gruplar ile Burc el- Beracne, el-Reşidiyye, Sabra, Şatilla ve diğer Filistin mülteci kampları arasındaki "Kamplar Savaşı" dönemini hatırlatmak yeterli.

Bu savaş 1985 ile 1988 yılları arasında devam etti ve Filistinli sivillere yönelik korkunç katliam, kuşatma, sistematik açlık ve yeniden katliam döngülerine tanık oldu.

O dönemde "İsrail projesi" adı verilen şeyin sözde düşmanlarının beslendiği Hafız Esed Suriyesi'nin, İsrail işgalinden yaklaşık 3 yıl sonra, kamplara karşı yürütülen bu savaşı desteklemede ön saflarda yer alması dikkat çekicidir.

Zira bu savaş, sanki İsrail işgalinin bir uzantısı ve FKÖ ile Yaser Arafat'ın tasfiyesi gibi deklare ettiği hedeflerin tamamlayıcısıydı.

Bu durumda, o dönem Emel Hareketi lideri olarak bu savaşı yöneten mevcut Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ile Beşir Cemayel arasındaki nesnel fark nedir?

Dahası ikisi, İsrail işgali döneminde, işgal ve onun siyasi sonuçlarıyla başa çıkma yöntemlerini koordine etmek için dönemin cumhurbaşkanı Sarkis başkanlığında toplanan ve "Kurtarma Komitesi" olarak adlandırılan oluşumun üyeliğinde de ortaktı.

İran'a gelince, Kamplar Savaşı sırasında Hizbullah aracılığıyla neredeyse tarafsız kaldı, çünkü o sırada Irak ile savaşı zirvedeydi ve Humeyni, İran ordusunun sahip olduğu Amerikan teçhizatı için yedek parça temin etmek üzere İsrail ile müzakereler yürütüyordu.

Bu olaya daha sonra İran-Kontra skandalı adı verildi. Ardından, kısa bir süre sonra, Yaser Arafat'tan direniş kartını kimin devralacağı ile ilgili mücadele bağlamında Emel ve Hizbullah arasındaki "kardeşler savaşı" yoluyla İran, Suriye ile doğrudan bir askeri çatışmaya girdi.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  29 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de halk, Muan Havalimanı'nda meydana gelen uçak kazasının yayınını izliyor. Asya ülkesinin güneyindeki havalimanına iniş yapan Boeing 737-800 tipi Jeju Air uçağı bilinmeyen bir nedenle pistten çıkarak duvara çarptı. 175 yolcu ve 6 mürettebat olmak üzere 181 kişinin bulunduğu alev alan uçaktan sadece iki kişi sağ çıktı. Yaralanan iki uçuş görevlisi hastaneye kaldırıldı. Uçağın Tayland'dan kalktığı ve çoğunlukla Noel tatilinden dönenleri taşıdığı bildirildi. Kaza nedeniyle ülkede 7 gün ulusal yas ilan edildi (Jung Yeon-Je/AFP

• 2/30

  28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP)

• 3/30

  27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP)

• 4/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 5/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 6/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 7/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 8/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 9/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 10/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 11/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 12/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 13/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 14/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 15/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 16/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 17/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 18/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 19/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 20/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 21/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 22/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 23/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 24/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 25/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 26/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 27/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 28/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 29/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 30/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

Bu, İsrail ile Lübnan'daki Şiiler arasındaki ilk kesişme değildi. Musa es-Sadr fenomeninin yükselişi ve onun Emel Hareketi'nin doğduğu rahim olan "Mahrumlar Hareketi"ni kurması sırasında iki taraf arasında önemli kesişimler yaşandı.

İsrail'in, Filistinli savaşçıları Lübnan sınırlarından uzaklaştırma çıkarlarıyla, Sadr'ın Güney Lübnan'ın güvenliğini Filistinli savaşçıların saldırılarından koruma çıkarları kesişiyordu.

Keza Sadr, liderliğini, Lübnan siyasi yaşamı ve ötesindeki rolünü inşa edeceği kentsel ve sivil zeminin kendisini yerle bir edecek bir İsrail işgaline sürüklenmemesi konusunda da kararlıydı.

1975 yılı ile Mart 1987'deki İsrail'in Güney Lübnan'ı işgali arasındaki dönem, Güney'in güvenliğini savunmak için FKÖ savaşçıları ile Sadr'ın destekçileri arasında yaşanan amansız çatışmalarla öne çıktı.

Dahası Sadr, Lübnan ile FKÖ arasında imzalanan ve Filistinlilerin Lübnan'dan İsrail'e karşı silahlı eylemlerde bulunmalarına izin veren 1969 Kahire Anlaşmasını hükümsüz kılmak için Arap ülkeleri düzeyinde aktif bir diplomasi yürütüyordu.

Bütün bunlar, İsrail'in Güney'i işgalinden birkaç ay sonra, 1978 yazında Sadr'ın Libya'da ortadan kaybolmasına yol açan nedenlerin arka planında yer alıyor.

Arafat ile Sadr'a karşı olan ve devrilen Şah'tan sonra İran'ın geleceğini belirlemek konusunda onunla rekabet eden devrimin liderleri arasındaki İranlı müttefiklerinin o dönemde oynamış olabilecekleri role aydınlatıcı bir ışık tutuyor.

1983-2000 yılları arasında İsrail'in Lübnan'ı işgal faaliyetlerini koordine eden deneyimli İsrailli siyasetçi ve subay Uri Lubrani, ülkesinin hükümetine İsrail istihbaratının 1975'te kansere yakalandığını doğruladığı Şah'ın olası varisi olarak Sadr ile ilişkileri güçlendirmesini tavsiye ettiğini belirtiyor.

Lubrani o sırada İsrail'in Tahran'daki diplomatik misyonunun başındaydı!

İsrail ile Lübnanlı gruplar ve onlarla bölgesel aktörler arasındaki ilişkinin karmaşık tarihinden bu bölümler, Lübnan tartışmalarının, hiçbir Lübnanlının ilişki kurmaktan ve kendisiyle ortak bir noktada kesişmekten kaçınmadığı İsrail "öcü"sünden uzakta yeniden tesis edilmesi için yeterlidir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Beyan İshakoğlu

Şarku'l Avsat