Çöken ekonomi, çözünen devlet, âtıl bırakılan siyasi sistem mekanizmaları gölgesinde, Lübnanlıların kendi dini gruplarının bir arada yaşamlarını organize etme tartışmalarında, 'federalizm ya da federal özelliklerle kamufle edilmiş bölünme' bir çözüm önerisi olarak öne çıkıyor.

Önerilenlerin çoğuna, bilhassa Hizbullah milis grubu gibi ağır silahlı ve ideolojik, yabancı projelere ve bölgesel savaşlara derinden kök salmış olan diğeri ile bir arada yaşamadan kesilen umudun sonucu olan bir acelecilik ve reaksiyon damga vuruyor.

Reaksiyon karşı reaksiyonu doğurduğundan -ki birincisi de bir karşı reaksiyondur- Lübnan'daki tartışmalar karşılıklı suçlama, ihanet ve karalama diliyle döşenmiş bir tepkisel histeri içine giriyor.

Bu sözlü savaş, sanki bugüne kadar kaçınılan iç savaşın bir alternatifi gibi. Reaksiyonların ortasında, Lübnan deneyimini sadece ikinci dereceden kanıtların deposu olarak ele alan seçici bir hafızayla tarih hatırlatılıyor.

Bu tartışmalar ışığında hatırlatılanlar arasında belki de en öne çıkanı, Lübnan cumhurbaşkanlığı görevini selefi merhum Cumhurbaşkanı Elias Sarkis'ten devralmadan önce Eylül 1982'de suikasta kurban giden merhum Lübnan Cumhurbaşkanı Beşir Cemayel'in çarpıtılmış biyografisidir.

Hem destekçilerinin hem de muhaliflerinin gözünde suikastı, olağanüstü bir Lübnan projesinin trajik sonu oldu. Siyasi kızgınlık ve karalama tartışmaları, Beşir Cemayel'in projesini, bir İsrail projesi olarak özetliyor.

Nedeni de İsrail'in 1982'de Yaser Arafat liderliğindeki Filistin Kurtuluş Örgütü'nü (FKÖ) kökünden söküp atmak için Lübnan'ı işgal etmesi sırasında Cemayel'in İsrail ile ittifak yapması.

FKÖ ise yerel müttefikleriyle birlikte Lübnan'ı Doğu'nun İsviçre'sinden Fetihland'e dönüştürmüş ve Ortadoğu'nun en güzel başkentinin başına, Lübnanlıların hâlâ ceremesini çektikleri büyük bir yıkım ve ölüm getirmişti.

Kuşkusuz, Lübnan ve dini grupları ile İsrail arasındaki ilişki karmaşık ve çok yönlü ve Beşir ile en açık ittifak derecesine ulaşan Maruni Hristiyan tutumuyla özetlenemez.

Bu pozisyon hâlâ, çoğalmaya devam eden siyasi krizlerin her kavşağında, Hristiyanların vatanseverliğini karalamak için kullanılıyor.

Daha sonra Büyük Lübnan'ı oluşturacak grupların İsrail Devleti kurulmadan önce Yahudilerle olan ilişkilerine gelince, bu karmaşık ve uzun ilişkinin başka bir hikayesidir.

Ancak burada bizi ilgilendiren, özellikle İsrail ile Lübnan'daki Şiiler arasındaki kesişmelerin yakın tarihine ışık tutmaktır.

Çünkü Şiiler arasında hakim taraflar olan Hizbullah milis grubu, (Şii) Emel Hareketi ve Esedçi çizgide Arap ırkçısı Suriye Nasyonal Sosyalist Partisi başta olmak üzere uzantıları, bugün Lübnanlıların bir arada yaşama sorunlarına dair her türlü tartışmada en çok parazit çıkaran sesi oluşturuyorlar.

Bu sorunları dile getirenleri ve çözüm arayanları "İsrail projesinin" aktif ajanlarından ibaret görüyorlar.

Buna karşılık Emel, Lübnan ordusunun o dönemde kendisinden ayrılan tugaylarından biri ve Suriye'ye sadık bazı Filistinli gruplar ile Burc el- Beracne, el-Reşidiyye, Sabra, Şatilla ve diğer Filistin mülteci kampları arasındaki "Kamplar Savaşı" dönemini hatırlatmak yeterli.

Bu savaş 1985 ile 1988 yılları arasında devam etti ve Filistinli sivillere yönelik korkunç katliam, kuşatma, sistematik açlık ve yeniden katliam döngülerine tanık oldu.

O dönemde "İsrail projesi" adı verilen şeyin sözde düşmanlarının beslendiği Hafız Esed Suriyesi'nin, İsrail işgalinden yaklaşık 3 yıl sonra, kamplara karşı yürütülen bu savaşı desteklemede ön saflarda yer alması dikkat çekicidir.

Zira bu savaş, sanki İsrail işgalinin bir uzantısı ve FKÖ ile Yaser Arafat'ın tasfiyesi gibi deklare ettiği hedeflerin tamamlayıcısıydı.

Bu durumda, o dönem Emel Hareketi lideri olarak bu savaşı yöneten mevcut Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ile Beşir Cemayel arasındaki nesnel fark nedir?

Dahası ikisi, İsrail işgali döneminde, işgal ve onun siyasi sonuçlarıyla başa çıkma yöntemlerini koordine etmek için dönemin cumhurbaşkanı Sarkis başkanlığında toplanan ve "Kurtarma Komitesi" olarak adlandırılan oluşumun üyeliğinde de ortaktı.

İran'a gelince, Kamplar Savaşı sırasında Hizbullah aracılığıyla neredeyse tarafsız kaldı, çünkü o sırada Irak ile savaşı zirvedeydi ve Humeyni, İran ordusunun sahip olduğu Amerikan teçhizatı için yedek parça temin etmek üzere İsrail ile müzakereler yürütüyordu.

Bu olaya daha sonra İran-Kontra skandalı adı verildi. Ardından, kısa bir süre sonra, Yaser Arafat'tan direniş kartını kimin devralacağı ile ilgili mücadele bağlamında Emel ve Hizbullah arasındaki "kardeşler savaşı" yoluyla İran, Suriye ile doğrudan bir askeri çatışmaya girdi.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 2/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 3/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 4/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 5/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 6/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 7/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 8/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 9/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 10/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 11/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 12/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 13/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 14/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 15/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 16/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 17/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 18/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 19/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 20/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 21/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 22/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 23/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 24/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 25/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 26/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 27/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 28/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 29/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 30/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

Bu, İsrail ile Lübnan'daki Şiiler arasındaki ilk kesişme değildi. Musa es-Sadr fenomeninin yükselişi ve onun Emel Hareketi'nin doğduğu rahim olan "Mahrumlar Hareketi"ni kurması sırasında iki taraf arasında önemli kesişimler yaşandı.

İsrail'in, Filistinli savaşçıları Lübnan sınırlarından uzaklaştırma çıkarlarıyla, Sadr'ın Güney Lübnan'ın güvenliğini Filistinli savaşçıların saldırılarından koruma çıkarları kesişiyordu.

Keza Sadr, liderliğini, Lübnan siyasi yaşamı ve ötesindeki rolünü inşa edeceği kentsel ve sivil zeminin kendisini yerle bir edecek bir İsrail işgaline sürüklenmemesi konusunda da kararlıydı.

1975 yılı ile Mart 1987'deki İsrail'in Güney Lübnan'ı işgali arasındaki dönem, Güney'in güvenliğini savunmak için FKÖ savaşçıları ile Sadr'ın destekçileri arasında yaşanan amansız çatışmalarla öne çıktı.

Dahası Sadr, Lübnan ile FKÖ arasında imzalanan ve Filistinlilerin Lübnan'dan İsrail'e karşı silahlı eylemlerde bulunmalarına izin veren 1969 Kahire Anlaşmasını hükümsüz kılmak için Arap ülkeleri düzeyinde aktif bir diplomasi yürütüyordu.

Bütün bunlar, İsrail'in Güney'i işgalinden birkaç ay sonra, 1978 yazında Sadr'ın Libya'da ortadan kaybolmasına yol açan nedenlerin arka planında yer alıyor.

Arafat ile Sadr'a karşı olan ve devrilen Şah'tan sonra İran'ın geleceğini belirlemek konusunda onunla rekabet eden devrimin liderleri arasındaki İranlı müttefiklerinin o dönemde oynamış olabilecekleri role aydınlatıcı bir ışık tutuyor.

1983-2000 yılları arasında İsrail'in Lübnan'ı işgal faaliyetlerini koordine eden deneyimli İsrailli siyasetçi ve subay Uri Lubrani, ülkesinin hükümetine İsrail istihbaratının 1975'te kansere yakalandığını doğruladığı Şah'ın olası varisi olarak Sadr ile ilişkileri güçlendirmesini tavsiye ettiğini belirtiyor.

Lubrani o sırada İsrail'in Tahran'daki diplomatik misyonunun başındaydı!

İsrail ile Lübnanlı gruplar ve onlarla bölgesel aktörler arasındaki ilişkinin karmaşık tarihinden bu bölümler, Lübnan tartışmalarının, hiçbir Lübnanlının ilişki kurmaktan ve kendisiyle ortak bir noktada kesişmekten kaçınmadığı İsrail "öcü"sünden uzakta yeniden tesis edilmesi için yeterlidir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Beyan İshakoğlu

Şarku'l Avsat