Uzman erbaşlık, 1986'da kabul edilen 3296 sayılı Uzman Erbaş Kanunu ile Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesine girdi.
Terörle mücadelede deneyimli asker ihtiyacının artması ve ordunun profesyonelleşmesi hedefi kapsamında zamanla sayıları artan uzman erbaşlar, bugün hem TSK'nın hem de 2016'dan beri İçişleri Bakanlığı'na bağlı Jandarma Genel Komutanlığı'nın bel kemiğini oluşturuyor.
TSK ve jandarmada görev yapan uzman erbaş sayısı 220 bine ulaşmış durumda. Uzman erbaşlar sözleşmeli olarak görev yapıyor.
3296 sayılı Uzman Erbaş Kanunu gereği uzman erbaşların sözleşmeleri 2 yıldan az, 5 yıldan fazla olmamak şartıyla yapılıyor. Sözleşme, bitiminde ya yenileniyor ya da sonlandırılıyor.
Kanunda belirlenen kuralların ihlali durumunda sözleşme süresi sonlanmadan da görevden ilişikleri kesilebiliyor.
Sözleşmeleri yenilenerek TSK ve jandarma bünyesinde kalmaya devam edenler, 55 yaşında emeklilik hakkı elde ediyor.
İhtiyaç halinde ve sağlık durumlarının elverişli olması halinde uzman erbaşların görev süresi 60'a kadar yükseltilebiliyor.
Yıllardır kadro istiyorlar
Uzman erbaşlar yıllardan beri sözleşmeli değil, kadrolu görev yapmak istiyor.
Her seçim döneminde bu talepler daha fazla yükseltiliyor.
Kimi zaman partilerden bu yönde açıklamalar gelse de buna dair somut adım da atılmış değil.
Bu seçim öncesinde de uzman erbaşlar, kadro talebi yoğun bir şekilde sürdürüyor.
Bu yönde peş peşe açıklamalar yapılıyor.
"1 milyonluk bir kitleyiz"
Uzmanlar Federasyonu Başkanı Ali Tilkici, 220 bini aktif, 160 bini emekli olan uzman erbaşların aileleriyle birlikte 1 milyonluk bir kesimi oluşturduklarını söyledi.
Uzman erbaşların kadrolu olmasına karşı çıkanların temel gerekçesi yaşı ilerleyen uzman erbaşların formunu kaybedeceği ve onlardan faydalanmanın zor olacağı iddiası.
Tilkici, bu gerekçeye karşı çıkarak o zaman aynı düzenlemenin subay ve astsubaylar içinde geçerli olması gerektiğini söyleyerek, "50'li yaşlarda gayet kilolu albaylar da bulunuyor birliklerde" dedi.
"Yaşı ilerleyenlerden de geri hizmetlerde faydalanılıyor"
Yaşı ilerlemiş uzman erbaşlardan operasyonlarda faydalanılamayacağı iddiasına karşı çıkan Tilkici, "Ordu bünyesinde birçok geri hizmet görevini de uzman erbaşlarca yerine getiriliyor. İleri yaştaki uzman erbaşlardan faydalanılamayacağı iddiasının gerçek dışıdır. Zaten yaşı 40'ı geçen uzman erbaşlar, genellikle geri hizmet görevlerinde değerlendiriliyor" diye konuştu.
"Birçoğu 40'lı yaşlara kadar TSK'da kalamıyor zaten"
Tilkici zaten göreve başlayan uzman erbaşlarının pek azının meslekte 40'lı yaşları görebildiğini savunarak, "Kimisi baskı mobbingten dolayı atılıyor. Kimisi kendi bırakıyor, kimisi gazi, şehit oluyor. 1993'te göreve başlayan devre sayımız 40 bindi. Bunlardan emekli olan sayısı sadece altı bin kişi oldu. Zaten uzman erbaşların birçoğu finale gelemiyor" ifadelerini kullandı.
"Her kesime mesleki güvence verildi, uzman erbaşlara verilmedi"
Kadro konusunda kendilerine ayrımcılık yapıldığını öne süren Tilkici, şunları kaydetti:
Her kesime mesleki güvence verdiler. Devletle hiçbir alakası olmayan taşeron işçiler kadro aldı. Devlette imamlığı kazanamamış, vekaleten oraya namaz kıldıran imam ve müezzinler kadroya kavuştu. Geçici işçilere de kadro verdiler. Allah'tan korksunlar. Uzman erbaşlar en çok şehit ve gazi veren camia. İnsan o şehitlerin hatırına verir."
"Söz değil hakkımızı istiyoruz"
Kadro taleplerinin takipçisi olacaklarını söyleyen Tilkici, seçimde tercihlerini de buna göre belirleyeceklerini aktararak, "Söz veren çok, uygulayan yok. Uygulamaya geldiğinde meslekten nasıl atarım ile ilgili maddeler geliyor. Söz değil hakkımızı istiyoruz" diyerek sözlerini tamamladı.
"Uzman erbaşlar, savaşçı personel"
Uzman erbaşlara kadro verilmesine farklı nedenlerle itirazlar da var.
Emekli kurmay albay Ünal Atabay, TSK'yı diğer devlet kurumlarından ayıran özelliğin bir savaş kurumu olması olduğunu belirtti.
"Burası her zaman fiziki koşulları yerine getirebilecek, dinamik, zinde personele ihtiyaç duyar" diyen Atabay, "Uzman erbaşlar savaşçı personel olmak üzere hayata geçirilmiş bir sınıf. Hal böyle olunca bunları sürekli dinamik tutmak, kadrolarda genç personel istihdam etmek gerekiyor. Buralarda yaşı geçmiş personel istihdam edemezsiniz" şeklinde konuştu.
"Subayların görevi yönetmek, kıyaslamaya gidilemez"
Uzman erbaşların savaşçı statüsündeyken subay sınıfının özellikle de yüzbaşılıktan sonraki rütbelerin asıl görevinin yönetmek, sevk ve idare olduğuna dikkati çeken Atabay, bu nedenle "ileri yaşta subaylar da var" gibi bir kıyaslamaya asla gidilemeyeceğini ifade etti.
"Hepsini istihdam edersen kadro şişmesi olur, genç personel alamazsın"
Bir kısım uzman erbaşın belli bir yaşa geldikten sonra TSK'nın bazı geri hizmet kadrolarında kullanılabildiğini belirten Atabay şöyle devam etti:
Ancak TSK uzman erbaşların tamamını istihdam edecek kadro yaratamaz. Bu sefer de TSK'da kadro şişmesi olur, ihtiyaç olan yeni genç personel alınamaz. Hiçbir ordu hantallaşmak istemez. Bu nedenle esas savaşçı kadrosunun genç, dinamik tutmak zorundadır. Bunun içinde personelini belirli bir periyotta belirli yaş dönemlerinde bir devir daime tutmak, o kadroları değiştirmek zorundasın.
"Farklı kamu kurumlarında istihdamlarında öncelik tanınmalı"
Türkiye'nin bir sosyal devlet olduğunu hatırlatan Atabay, bundan dolayı uzman erbaşların da mağdur edilmemesi gerektiğini vurgulayarak, "Belli bir yaşa geldikten sonra farklı kamu kurumlarında istihdam edilmelerinde kendilerine bir öncelik tanınabilir" dedi ve sözlerini şöyle tamamladı:
Ancak TSK bünyesinde personel mağdur olmasın ayrıca bir kadro yaratamazsın. Yaparsan kadroyu şişirirsin ve zamanla gücün hantallaşır. TSK'nın savaşçı kadrosu genç ve dinamik olmak zorundadır. Tersi durum askeri doktrinini bilmemek demektir."
© The Independentturkish
